Gần 8 năm qua, người dân ở thôn Bình Man (xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương, Tuyên Quang) phải sống khổ sở vì ô nhiễm tiếng ồn và bụi từ nhà máy chế biến cao lanh, fenspat của Công ty TNHH Feldspar An Bình. Người dân đã có nhiều ý kiến với đại biểu HĐND, UBND xã và các đoàn tiếp xúc cử tri của xã, huyện nhưng vẫn chưa nhận được hồi âm.
Nhà chỉ cách nhà máy chế biến cao lanh, fenspat của Công ty Feldspar An Bình chưa đến trăm mét, ông Nguyễn Ngọc Liên, thôn Bình Man, xã Sơn Nam cho biết: Từ khi đi vào hoạt động, nhà máy làm việc ngày đêm gây tiếng ồn lớn, đặc biệt là những lúc tiến hành nghiền quặng.
Không những ô nhiễm tiếng ồn mà trong quá trình sản xuất nhà máy thải ra môi trường lượng bụi rất lớn, đặc biệt vào mùa khô, hoặc những lúc quặng được chế biến rồi chuyển lên xe ô tô thì bụi phát tán rất lớn, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng và sức khỏe người dân. Đối với cây ăn quả thì khả năng thụ phấn kém, lúa cho năng suất thấp. Vào mùa khô, nếu khoảng 3 ngày không có mưa thì một lớp bụi rất lớn bám trên bề mặt cây cối. Đồi chè cũng bị phủ một lớp bụi, muốn chế biến thì phải đem đi rửa.
Cùng hoàn cảnh với gia đình ông Liên, gia đình ông Hoàng Văn Ngọc, thôn Bình Man, xã Sơn Nam cũng đang khổ sở chịu ảnh hưởng của bụi từ việc sản xuất của nhà máy chế biến cao lanh, fenspat của Feldspar An Bình. Theo ông Ngọc, vào những ngày khô hanh lượng bụi từ công ty xả ra rất lớn, nhất là vào buổi tối khi các đoàn xe vào chở bột đá đi. Khu vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất là khoảng 10 hộ dân sống quanh nhà máy.
Việc nhà máy chế biến của Feldspar An Bình xả bụi không chỉ ảnh hưởng đến năng suất cây trồng mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân. Bà Dương Thị Sinh, thôn Bình Man cho biết, bản thân bà cũng đi khám nhiều nơi và có kết luận là bị viêm phổi mà nguyên nhân chủ yếu là do bụi từ bột đá của nhà máy gây nên. Năm 2013, các hộ dân ở đây cũng làm đơn yêu cầu công ty hỗ trợ khám chữa bệnh cho bà con nhưng vì nhiều hộ có con em đang làm việc tại công ty nên không làm nữa.
Trao đổi về tình trạng ô nhiễm và bức xúc của người dân, ông Trần Quang Lục - Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Nam khẳng định, vào mùa khô lượng bụi rất lớn theo chiều gió tỏa cả khu vực gần nhà máy có lúc như "ngạt thở". Do máy nghiền ở độ cao và khối lượng lớn nên bụi không thể tránh khỏi. Việc nhà máy chế biến cao lanh, fenspat của Công ty TNHH Feldspar An Bình xả bụi và gây tiếng ồn thì dân đã phản ánh ở các kỳ tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh, huyện. UBND xã đã báo cáo, đề nghị với HĐND tỉnh, huyện xem xét hằng năm khám chữa bệnh cho nhân dân hoặc có nguồn kinh phí hỗ trợ nhân dân kiểm tra sức khỏe. Tuy nhiên, các đại biểu cũng trả lời là tiếp thu, xem xét và báo cáo lên cấp trên và từ trước tới nay vẫn chưa có chương trình gì hỗ trợ nhân dân.
Có thể thấy rằng thực trạng ô nhiễm nơi đây đáng báo động, khiến người dân thôn Bình Man rất bức xúc. Tuy nhiên khi làm việc, ông Trịnh Việt Thanh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường - Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Tuyên Quang, cho biết, hiện nay Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh vẫn chưa nhận được bất cứ thông tin gì về việc nhà máy chế biến cao lanh, fenspat của Công ty TNHH Feldspar An Bình làm việc cả đêm và phát tán bụi gây ảnh hưởng đến đời sống nhân dân. Đơn vị này hoạt động đủ điều kiện theo các quy định của nhà nước trong hoạt động chế biến khoáng sản.
Để đảm bảo lợi ích hài hòa của doanh nghiệp và an toàn cuộc sống của người dân, các cơ quan chức năng Tuyên Quang cần nhanh chóng có biện pháp giải quyết tình trạng trên.
Nguyễn Văn Tý