Ninh Bình là tỉnh có hệ sinh thái đa dạng, phong phú; phân thành 5 hệ đặc trưng mang tính tiêu biểu về quần thể loài và quyết định tính đa dạng sinh học; tập trung tại các khu vực đã được bảo tồn, bảo vệ như: Vườn Quốc gia Cúc Phương, Khu Bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long và Khu rừng Văn hóa - Lịch sử Hoa Lư.
Những năm qua, Ninh Bình đã chủ động, tích cực thực hiện các giải pháp nhằm bảo tồn đa dạng sinh học và phát huy bền vững giá trị mà các hệ sinh thái tiêu biểu mang lại. Đặc biệt là kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học.
Từ đầu năm 2021 đến nay, ngành Kiểm lâm tỉnh Ninh Bình đã phát hiện, ngăn chặn và xử lý 13 vụ vi phạm hành chính về lâm nghiệp; tiếp nhận 9 cá thể tê tê, rùa, culi, khỉ, cua từ các hộ gia đình tự nguyện giao nộp và tái thả 28 cá thể culi và rùa nhân sa.
Đa dạng các loài chim tại Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, huyện Gia Viễn.
