Bộ Y tế khuyến cáo cha mẹ cần phối hợp theo dõi trẻ sau tiêm chủng để kịp thời xử trí các trường hợp phản ứng nếu có. Ảnh: TTXVN
Trước thông tin trong đợt tiêm vắc xin 5 trong 1 ComBE Five vừa qua, tại tỉnh Nam Định, có hai trường hợp trẻ tử vong tại nhà sau tiêm chủng từ 36 đến 48 tiếng, Bộ Y tế vừa thông tin: Hai trẻ đều được khám sàng lọc và tiêm vắc xin ComBE Five, uống vắc xin bại liệt tại trạm y tế, sau tiêm được theo dõi 30 phút tại trạm đúng quy định và không có biểu hiện bất thường.
Tuy nhiên, sau khi về nhà, trong vòng một đến hai ngày sau, trẻ có biểu hiện sốt nhẹ, gia đình tự cho uống thuốc hạ sốt, không đưa đến cơ sở y tế. Sáng ngày hôm sau, gia đình thấy trẻ tím tái, khó thở nên đưa các cháu đến bệnh viện huyện. Khi tới bệnh viện, hai cháu đã tử vong.
Trước các trường hợp này, Sở Y tế Nam định đã tiến hành điều tra và họp Hội đồng Tư vấn chuyên môn đánh giá nguyên nhân. Hội đồng đã có kết luận, hai trường hợp trẻ tử vong sau tiêm chủng không nghĩ đến phản ứng phản vệ nặng sau tiêm vắc xin, không liên quan đến thực hành tiêm chủng và Hội đồng tư vấn chuyên môn xác định trẻ tử vong chưa rõ nguyên nhân.
Về các phản ứng sau tiêm chủng của vắc xin ComBE Five, Bộ Y tế cũng cho biết: Theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, tỷ lệ phản ứng thông thường đối với các vắc xin chứa thành phần ho gà toàn tế bào, trong đó có vắc xin ComBE Five là: Sốt từ 38 - 39°C chiếm tới 44,5%, phản ứng sưng 38,5%, nóng đỏ tại chỗ tiêm có thể tới 56,3%, đau 25,6%, các phản ứng khác như quấy khóc kéo dài là 3,5%.
Tính đến ngày 27/12, Bộ Y tế đã triển khai tiêm vắc xin 5 trong 1 ComBE Five tại 12 tỉnh: Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, Bắc Giang, Quảng Nam, Bình Định, Quảng Ngãi, Kon Tum, Bà Rịa Vũng Tàu, Kiên Giang, Long An, với tổng số trẻ được tiêm là 69.929 trẻ. Theo báo cáo của các địa phương, ngoài phản ứng thông thường như (sốt nhẹ, sưng đau nhẹ tại chỗ tiêm, các triệu chứng khác như khó chịu, quấy khóc...), ghi nhận một số trường hợp sốt cao, quấy khóc kéo dài ở Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Bình Định, Quảng Ngãi, Kon Tum với tỷ lệ khoảng 0,05% - 5,5%, các trường hợp này đều đã ổn định sau khi được cán bộ y tế theo dõi, điều trị.
Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo các tỉnh, thành phố thực hiện tiêm vắc xin ComBE Five theo kế hoạch, thực hiện đúng quy trình tiêm chủng an toàn, khám sàng lọc, theo dõi 30 phút tại trạm sau tiêm, tư vấn cho các bậc cha mẹ biết cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng. Bộ Y tế cũng khuyến cáo, khi trẻ có biểu biện bất thường về sức khỏe như sốt cao trên 39°C, quấy khóc kéo dài, tím tái, phát ban, ly bì… phải đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị.
Theo ông Trần Như Dương, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, tất cả các vắc xin đều có khả năng gây sốc phản vệ. Cụ thể, một vắc xin có thể tiêm cho hàng nghìn trẻ không sao, nhưng có 1 trẻ quá mẫn cảm sẽ bị phản ứng nặng. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, dù vắc xin 5 trong 1 được sản xuất ở Pháp, Hàn Quốc, Ấn Độ... đều có tỷ lệ sốc phản vệ nhất định.
Bên cạnh đó, vắc xin dù tốt đến đâu cũng có tỷ lệ rủi ro nhất định, thường khi tiêm vắc xin trẻ có phản ứng sốt, quấy khóc, da đỏ và đau... trong vòng 24 – 48 giờ và các phản ứng thông thường này sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, có những trường hợp cơ thể gặp những phản ứng quá mẫn sẽ gây ra sốc phản vệ, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ dễ ảnh hưởng đến tính mạng. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho trẻ khi tiêm vắc xin, cha mẹ phải cùng bác sĩ theo dõi phản ứng của trẻ để có thể nhận biết các dấu hiệu bất thường và xử trí kịp thời.
Theo đó, đối với vắc xin 5 trong 1 trong chương trình tiêm chủng mở rộng có thành phần ho gà toàn tế bào sẽ mang nhiều kháng nguyên, tạo miễn dịch tốt hơn, nhưng cũng còn một số kháng nguyên trong đó chưa được tinh lọc dễ xảy ra phản ứng nhiều hơn. Còn với vắc xin 6 trong 1 được sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ có thành phần ho gà là vô bào (tinh lọc chỉ có kháng nguyên cần thiết) thì những phản ứng sốt, sưng nóng đỏ đau sẽ ít hơn; nhưng các phản ứng phản vệ thì cơ bản vẫn giống thành phần ho gà toàn tế bào.