Toàn cảnh thành phố Lào Cai. |
Sau hơn 20 năm tái lập tỉnh, chính nhờ có khát vọng, quyết tâm và niềm tin sắt đá, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc thành phố Lào Cai đã vượt qua vô vàn khó khăn thử thách, tái thiết và dựng xây thành phố biên cương trở thành một đô thị hạng 2 văn minh, hiện đại, nơi cửa ngõ hội nhập năng động và hiệu quả bậc nhất của đất nước.
Phát triển kinh tế bền vững với thế ba chân kiềngThế 3 chân kiềng kinh tế là: Thương mại, du lịch, dịch vụ; Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; nông nghiệp chất lượng cao, đang được tỉnh Lào Cai đầu tư để phát triển hài hòa, đảm bảo tính bền vững.
Cùng với thuận lợi mới được tạo ra sau khi tuyến cao tốc Nội Bài – Lào Cai đi vào vận hành, kinh tế thương mại, xuất nhập khẩu và du lịch dịch vụ của thành phố Lào Cai đang thực sự bước vào một giai đoạn phát triển nhảy vọt. Năm 2014, kim ngạch xuất nhập khẩu qua địa bàn thành phố đạt gần 2 tỷ đô la, gấp 300 lần năm 2004. Cửa khẩu quốc tế Lào Cai tiếp tục nằm trong nhóm các cửa khẩu có tốc độ tăng trưởng kim ngạch vào loại cao nhất của cả nước. Với cơ cấu ngành hàng xuất nhập khẩu rất phù hợp, cửa khẩu quốc tế Lào Cai giờ đây không chỉ là điểm hẹn thị trường mà còn là nơi gặp gỡ về chiến lược phát triển của hai quốc gia, thu hút các doanh nghiệp đến đầu tư sản xuất, kinh doanh, khai thác, mở rộng khu kinh tế cửa khẩu và các khu công nghiệp, thương mại phụ trợ.
Hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, các chợ và cửa hàng bán lẻ phát triển rộng khắp, cung cấp phong phú, đa dạng các mặt hàng, phục vụ nhu cầu mua sắm của cư dân địa phương và du khách khi đến với thành phố. Ước tính, tổng mức lưu chuyển bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng toàn xã hội trên địa bàn thành phố Lào Cai hiện đã đạt gần 9 nghìn tỷ đồng, tăng 4,5 lần so với năm 2010 – một tốc độ tăng trưởng thực sự ấn tượng.
Là một trong 3 trọng điểm du lịch của tỉnh Lào Cai, đồng thời là điểm trung chuyển du khách tới Sa Pa, Bắc Hà, sang nước bạn Trung Quốc và đón khách Trung Quốc đi vào nội địa Việt Nam, năm 2015, thành phố đón trên 1,7 triệu lượt khách du lịch. Địa bàn thành phố hiện có 9 trung tâm lữ hành, 203 khách sạn và cơ sở lưu trú với 2.764 phòng. Thành phố đã xuất hiện nhiều loại hình du lịch mới như du lịch mua sắm, nghỉ dưỡng, tâm linh, sinh thái… đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.
Thành phố Lào Cai về đêm. |
Với giá trị sản xuất đạt 3.500 tỷ đồng, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đang thực sự trở thành khâu đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Ngoài Apatit Cam Đường đang được đầu tư khai thác với quy mô lớn, hàng loạt các dự án công nghiệp quy mô khác như Nhà máy tuyển quặng apatít Bắc Nhạc Sơn, thủy điện Ngòi Đường đã đi vào hoạt động ổn định. Các dự án khai thác và chế biến Đồng ở Tả Phời, Graphit Nậm Thi đang được đầu tư xây dựng, tạo sức phát triển mới cho công nghiệp địa phương. Số cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp tăng nhanh, đến nay trên địa bàn có gần 1200 cơ sở sản xuất, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Thành phố hiện có hai khu công nghiệp tập trung là Đông Phố Mới và Bắc Duyên Hải, cùng các cụm tiểu thủ công nghiệp, với gần 250 cơ sở sản xuất đang hoạt động hiệu quả, đồng thời tạo ra sức hút mạnh mẽ để thành phố Lào Cai tiếp tục thu hút đầu tư.
Kinh tế nông nghiệp dù chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ nhưng vẫn được thành phố dành sự quan tâm đặc biệt. Các vùng chuyên canh, thâm canh, sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa. Ngoài diện tích lúa và ngô, nông dân thành phố đã xây dựng được vùng nguyên liệu chè rộng 110 ha, vùng cây ăn quả ôn đới diện tích 80 ha. Các xã vùng thấp như Vạn Hòa, Cam Đường, Nam Cường phát triển vùng rau chuyên canh, với diện tích hàng trăm héc ta, phần lớn được canh tác theo quy chuẩn tập trung, dần hình thành các mô hình trang trại và đảm bảo vệ sinh môi trường. Thu nhập và đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên đã tạo ra những điều kiện thuận lợi để thành phố Lào Cai tập trung chỉ đạo triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới. Đến nay, 3/5 xã của thành phố Lào Cai đã hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới, hai xã còn lại cũng đã cơ bản hội đủ các tiêu chí và dự kiến cuối năm 2015, thành phố Lào Cai sẽ là địa phương đầu tiên của tỉnh hoàn thành xây dựng nông thôn mới.
Đô thị "Xanh-sạch-đẹp" kiểu mẫuLiên tục 3 năm qua, Hiệp hội các đô thị Việt Nam đã bình chọn, tôn vinh thành phố Lào Cai là đô thị “xanh - sạch - đẹp”, xứng đáng là một trong những đô thị kiểu mẫu ở khu vực trung du, miền núi phía Bắc.
Có thể nói 5 năm qua, thành phố Lào Cai đã đạt được những kết quả hết sức ấn tượng trong đầu tư xây dựng và quản lý đô thị theo hướng văn minh, hiện đại. Thành phố đã lập, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thành phố Lào Cai tầm nhìn đến năm 2030 và 139 đồ án quy hoạch chi tiết với diện tích 9.656 ha. Thông qua các nguồn vốn khác nhau, gần 30.000 tỷ đồng đã được đầu tư cho hạ tầng xã hội cũng như hạ tầng kỹ thuật. Việc chú trọng xây dựng cảnh quan đô thị, hình thành các điểm nhấn để du khách tới tham quan như công viên, quảng trường, tượng đài, trùng tu tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa, thực sự đưa thành phố trở thành điểm đến hấp dẫn, đón hàng triệu du khách trong nước và quốc tế mỗi năm.
Không chỉ có vậy, để có được một thành phố như hôm nay, xứng tầm đô thị loại II là cả một quá trình xây dựng vất vả, sự đồng thuận của toàn dân khi hàng ngàn hộ dân phải di chuyển đến nơi tái định cư mới, nhường đất cho các dự án mới. Nhiều dự án trọng điểm được Trung ương, tỉnh và các doanh nghiệp đầu tư hoàn thành, đưa vào sử dụng (như kè hai bên bờ sông Hồng và sông Nậm Thi, Bệnh viện đa khoa tỉnh, Nhà thi đấu đa năng tỉnh, Khu hành chính đô thị mới Lào Cai, Khu cửa khẩu Kim Thành, các siêu thị, khách sạn, nhà hàng cao cấp, hiện đại); các công sở cũ được tổ chức đấu giá cho tư nhân cải tạo, đưa vào sử dụng, cùng với xây dựng 7 khu đô thị và trên 4.500 nhà ở mới… tạo diện mạo, cảnh quan đô thị hiện đại.
Lào Cai - một thành phố xanh. |
Việc hoàn thành và đưa vào sử dụng cầu Cốc Lếu, cầu Kim Thành, tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Bến xe khách Trung tâm, Ga Lào Cai, hệ thống xe buýt công cộng, triển khai xây dựng cầu Giang Đông… xây dựng mới trên 100 tuyến phố, nâng tổng số đường giao thông nội thị lên 233 km với 352 tuyến phố… đã góp phần hoàn chỉnh hệ thống giao thông nội thành và đối ngoại, mở ra cơ hội phát triển kinh tế và thu hút đầu tư cho thành phố.
Từ nhiều năm trước, thành phố đã xác định phát triển cảnh quan theo hướng đô thị sinh thái. Nhiều tiểu cảnh và công viên, quảng trường được xây dựng, tạo ra một môi trường sinh hoạt chung lý tưởng cho công dân thành phố. Các đường phố đều có vỉa hè trồng cây xanh, các điểm giao cắt đều xây dựng vòng xuyến rộng, dự phòng cho việc gia tăng lưu lượng giao thông trong nhiều năm tiếp theo. Thành phố Lào Cai đã hoàn thành việc thảm lại mặt đường bằng bê tông nhựa và cải tạo vỉa hè của 84 tuyến phố. Hệ thống chiếu sáng đô thị, cấp thoát nước, xử lý chất thải cũng đã được tập trung đầu tư, đảm bảo tiêu chí của một đô thị văn minh.
Bên cạnh đó, bản sắc văn hóa các dân tộc được bảo tồn và phát huy, trở thành nguồn lực để phát triển du lịch bền vững. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được triển khai sâu rộng, 14/17 xã, phường có nhà văn hóa, trên 90% thôn, bản, tổ dân phố có điểm sinh hoạt văn hóa tập trung. Công tác an sinh xã hội được quan tâm. Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện, nhân đạo đã trở thành nét đẹp của mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị, mỗi công dân thành phố. Chính từ sự nỗ lực của từng hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn và sự chung tay chăm lo của toàn xã hội, tới nay tỷ lệ hộ nghèo của thành phố chỉ còn trên 1%. Đó thực sự là một tín hiệu vui, cho thấy chất lượng cuộc sống của nhân dân đang được cải thiện từng ngày.
Tạo bứt phá mớiTheo ông Lê Quang Minh, Chủ tịch UBND thành phố Lào Cai: Với việc xác định được hướng đi đúng, cùng sự quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi của tỉnh, đặc biệt là sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của cấp ủy, chính quyền thành phố, cùng với quyết tâm, nỗ lực rất cao của các thành phần kinh tế và mỗi người dân, hàng loạt các mục tiêu, nhiệm vụ Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ 21 đề ra đã về đích trước 1 năm. Năm 2015, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn ước đạt 700 tỷ đồng, bằng 184% mục tiêu Đại hội.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn vừa qua của thành phố đạt tới 16,48%, cao hơn so với mức tăng trưởng chung của tỉnh. Cơ cấu kinh tế dịch chuyển đúng hướng, tỷ trọng thương mại - dịch vụ, công nghiệp ngày càng tăng, tỷ trọng nông lâm nghiệp giảm mạnh, thu nhập bình quân đầu người trong năm nay ước đạt xấp xỉ 60 triệu đồng, đạt 153,3% mục tiêu Đại hội, cho thấy mức sống ngày càng cao của người dân thành phố. Những kết quả tích cực như vậy là minh chứng sống động để khẳng định rằng: Hướng phát triển chiến lược và những mục tiêu, nghị quyết được Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ 21 đề ra là xác đáng, quá trình triển khai thực hiện cũng thực sự thành công.
Tuy nhiên, bước vào giai đoạn mới, thành phố Lào Cai sẽ phải trả lời rất nhiều câu hỏi: Phải làm thế nào, để với thế và lực mới, thành phố Lào Cai sẽ tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng mạnh, xứng đáng là cửa ngõ đối ngoại của quốc gia nơi địa đầu phía Bắc? Phải làm thế nào, để thành phố tươi đẹp này có thể phát triển thực sự văn minh và hiện đại, tránh được những hệ lụy mà rất nhiều đô thị lớn đã từng vấp phải trong quá trình phát triển nhằm đưa thành phố bước vào một giai đoạn phát triển mới, nhanh hơn, bền vững hơn?
Chiến lược phát triển hợp lý, dựa trên những tiềm năng, thế mạnh, đặc biệt là thế mạnh đặc thù của một thành phố tỉnh lỵ duy nhất trong cả nước giáp biên đã được hình thành ngay từ những năm đầu của thập niên 90. Nhưng điều quan trọng hơn là cứ qua mỗi nhiệm kỳ Đại hội, Đảng bộ thành phố Lào Cai lại có sự kế thừa và phát huy thành tựu, đồng thời có sự bổ sung hợp lý để hoàn thiện hướng phát triển tương lai.
Theo ông Mai Đình Định, Bí thư Thành ủy Lào Cai, từ việc phân tích, đánh giá và dự báo toàn diện, sâu sắc những thuận lợi, khó khăn và trên cơ sở quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ thành phố, mục tiêu tổng quát giai đoạn 2015 - 2020 của thành phố được xác định là tiếp tục hoàn thiện, nâng cao chất lượng các tiêu chí đô thị loại II, tích cực thực hiện các tiêu chí đô thị loại I. Phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên hai trụ cột là thương mại - dịch vụ và công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp; phát triển nông nghiệp chất lượng cao cung cấp sản phẩm sạch cho thị trường, nâng cao thu nhập cho nhân dân, gắn với duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới. Phát triển văn hóa, xã hội theo hướng nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu đổi mới. Quản lý tốt biên giới quốc gia, đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, tạo sự ổn định cho phát triển; đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng và củng cố hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, thực hiện hiệu quả, đồng bộ cải cách hành chính.
Cùng với định hướng phát triển, dựa trên tiềm năng, thế mạnh và quá trình phân tích thực tiễn rất khoa học, có thể khẳng định rằng: Thành phố Lào Cai có đủ niềm tin và động lực để bước vào một chặng đường mới, tăng tốc nhanh hơn, bền vững hơn, để tương lai thực sự trở thành một đô thị kiểu mẫu, là đầu tàu phát triển, là thành phố trung tâm không chỉ của Lào Cai mà cả khu vực Tây Bắc.