Dung dịch hydro-chloro-fluoro-carbon (HCFC) là nhóm chất gây suy giảm tầng ozone dùng làm môi chất lạnh sử dụng trong thiết bị làm lạnh và trong công nghiệp bán dẫn, được sản xuất trong nước, nhập khẩu riêng hoặc chứa trong các thiết bị điện lạnh nhập khẩu.
Trong giai đoạn 2012-2017, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Ngân hàng Thế giới thực hiện Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn I: hỗ trợ 11 doanh nghiệp sản xuất xốp cách nhiệt chuyển đổi công nghệ không sử dụng HCFC-141b, góp phần loại trừ 1.300 tấn, hợp tác với cơ quan hải quan tổ chức nhiều hoạt động tăng cường năng lực về quản lý xuất khẩu, nhập khẩu và đào tạo cho kỹ thuật viên về quản lý rò rỉ môi chất lạnh. Qua đó, Việt Nam đã thực hiện tốt nghĩa vụ loại trừ 10% lượng tiêu thụ cơ sở các chất HCFC.
Tiếp nối các kết quả trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp Ngân hàng Thế giới triển khai Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II (2018-2023), nhằm tuân thủ nghĩa vụ loại trừ 35% lượng tiêu thụ cơ sở các chất HCFC.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, với xu hướng gia tăng sử dụng các chất có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu - các chất HFC, là những chất được sử dụng để thay thế cho các chất làm suy giảm tầng ozone trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong công nghiệp làm mát. Hiện có 80% lượng tiêu thụ các chất HFC được sử dụng cho mục đích làm mát phục vụ cuộc sống con người... Việc thống nhất thông qua Bản sửa đổi, bổ sung Kigali thuộc Nghị định thư Montreal năm 2016 thể hiện cam kết của các quốc gia trong việc cắt giảm dần các chất hydrofluorocarbon (HFC) – nhằm tránh sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu (0,5°C) vào cuối thế kỷ này và hy vọng sẽ tăng gấp đôi nếu được triển khai cùng với các giải pháp tiết kiệm năng lượng.
Việt Nam đang song song triển khai các hoạt động loại trừ các chất HCFC để loại trừ hoàn toàn vào năm 2040 và loại trừ dần các chất HFC tiến tới loại trừ 80% mức tiêu thụ cơ sở vào năm 2045; đóng góp cho mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính song vẫn bảo đảm được sự phát triển của các ngành kinh tế, các lĩnh vực sản xuất. Đây là những mục tiêu đặt ra cho các nhà quản lý, nhà hoạnh định chính sách và sự tham gia mạnh mẽ của khối tư nhân và toàn xã hội.
Ông Ahmed Eiweida, Trưởng Bộ phận phát triển bền vững, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết, Dự án "Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II" đã triển khai thành công việc giảm lượng phát thải khí nhà kính, cải thiện hiệu suất năng lượng trong lĩnh vực làm lạnh và điều hòa không khí. Dự án triển khai các hoạt động khác hỗ trợ các doanh nghiệp hướng tới phát triển xanh, bền vững thân thiện với môi trường; tập trung nâng cao nhận thức cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất. Nhiều hoạt động phối hợp giữa các bên đã được triển khai đồng bộ, hiệu quả, góp phần đáng kể đạt được các mục tiêu đề ra.
Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone ở Việt Nam, cơ quan chủ quản thực hiện Dự án "Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn II" do Quỹ Đa phương thi hành Nghị định thư Montreal tài trợ, ủy thác Ngân hàng Thế giới quản lý, thực hiện trong giai đoạn 2018-2023.
Đến nay, Việt Nam đã đạt được một số kết quả. Loại trừ tiêu thụ 1.000 tấn HCFC-22 trong lĩnh vực sản xuất điều hòa không khí gia dụng, lĩnh vực sản xuất thiết bị lạnh, lĩnh vực dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị lạnh. Hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất điều hòa không khí duy nhất của Việt Nam và một số doanh nghiệp sản xuất thiết bị lạnh chuyển đổi công nghệ không sử dụng ga R-22. Việt Nam đã quy định cấm nhập khẩu điều hòa không khí sử dụng ga R-22 từ ngày 07/01/2022.
Loại trừ hoàn toàn tiêu thụ HCFC-141b trộn sẵn trong polyol trong lĩnh vực sản xuất xốp cách nhiệt; hỗ trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất xốp chuyển đổi hoàn toàn sang công nghệ sử dụng cyclo pentane. Việt Nam đã quy định cấm nhập khẩu HCFC-141b trộn sẵn trong polyol, có hiệu lực từ ngày 07/01/2023.
Bảo đảm hoàn thành nghĩa vụ giảm 35% lượng tiêu thụ cơ sở các chất HCFC trong giai đoạn 2020-2024. Báo cáo lượng tiêu thụ hằng năm của Việt Nam trong giai đoạn 2020-2024 cho thấy ở mức nhập khẩu dưới 2.600 tấn/năm.
Giảm lượng phát thải khí nhà kính từ việc sử dụng các công nghệ thay thế không có tiềm năng làm suy giảm tầng ozone và tiềm năng nóng lên toàn cầu thấp. Các công nghệ thay thế trong các lĩnh vực đều là công nghệ không làm suy giảm tầng ozone, ít phát thải (cyclo pentane, NH3, CO2); tăng cường kiểm soát xuất nhập khẩu các chất HCFC và nâng cao nhận thức về bảo vệ tầng ozone, bảo vệ môi trường.
Về đào tạo, tăng cường năng lực, Dự án đã phối hợp triển khai, tập huấn cho 350 cán bộ hải quan về quản lý xuất khẩu, nhập khẩu các chất được kiểm soát; đào tạo cho 188 giảng viên nguồn từ các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và hơn 3.200 kỹ thuật viên về quản lý rò rỉ và nguyên tắc thực hành tốt trong lắp đặt, bảo dưỡng và sửa chữa thiết bị lạnh và điều hòa không khí; cung cấp 110 bộ thiết bị giảng dạy và 300 bộ thiết bị sửa chữa cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị lạnh và điều hòa không khí trên cả nước…