Trong vai người có thu nhập khoảng 9 triệu đồng/tháng, phóng viên báo Tin Tức đã “gõ cửa” một số ngân hàng và doanh nghiệp bất động sản (BĐS) nhằm tiếp cận vốn vay mua nhà ở xã hội (NOXH) từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng. Điều mà chúng tôi đúc kết lại qua chuyến thực tế này là người dân khó tiếp cận được gói tín dụng này bởi phải qua nhiều thủ tục rườm rà và nhất là mức thu nhập dưới 9 triệu đồng/tháng không đảm bảo khả năng trả nợ.
Thu nhập thấp, khó vay
Qua điều tra tại một số ngân hàng cho thấy, việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi 6%/năm của khách hàng cá nhân đến nay gần như… “bất động”. Bởi ngoài hàng loạt những thủ tục phức tạp, việc xác định “thu nhập tối thiểu bao nhiêu mới đủ điều kiện vay vốn ưu đãi” vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp. Hầu như tất cả những nhân viên phòng tín dụng tại các ngân hàng mà chúng tôi trao đổi đều có chung một điệp khúc: “Chứng minh thu nhập càng cao thì càng dễ vay”.
Chúng tôi tìm đến chi nhánh ngân hàng Vietinbank ở quận 3 (TP.HCM). Anh N.A.T, nhân viên phòng tín dụng, tiếp chúng tôi. Sau khi trình bày về hàng loạt các thủ tục và điều kiện để được vay vốn từ gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng, anh kết luận: “Anh chị liên hệ với dự án có nhà dưới 70 m2, ký hợp đồng mua nhà, sau đó gửi toàn bộ hợp đồng, biên lai nộp tiền đợt 1 theo hợp đồng, tất cả đều bản chính và kèm theo những giấy chứng nhận của UBND phường về diện tích bình quân nhà ở hiện tại dưới 8 m2/người, giấy xác nhận về nơi công tác và thực trạng nhà ở, bảng lương 6 tháng liên tiếp, hợp đồng lao động, các giấy tờ liên quan về cấp bậc lương… Sau đó, anh chị chờ ngân hàng khoảng một tuần thì mới có kết quả ngân hàng có cho vay vốn hay không”.
Người thu nhập thấp khó có thể tiếp cận gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng. |
Tuy nhiên, theo nhân viên tín dụng ở các ngân hàng, với thu nhập 9 triệu đồng/tháng thì vẫn “có thể” được vay, nhưng chỉ vay được khoảng 50% trên tổng giá trị căn hộ. Như vậy, một căn hộ NOXH có diện tích hơn 50 m2, có giá tầm 700 triệu đồng, thì khách hàng cá nhân phải có sẵn trong tay 350 triệu đồng để đóng cho chủ dự án. Còn nếu để ngân hàng duyệt cho vay lên đến 80% giá trị căn hộ, cá nhân mua nhà phải có tài sản thế chấp hoặc mức thu nhập phải từ 15 triệu đồng/tháng trở lên. Bởi theo các nhân viên tín dụng, phương án trả nợ được xem xét từ mức thu nhập hàng tháng của khách hàng. Với mức thu nhập khoảng 9 triệu đồng/tháng, nếu được vay 80% giá trị căn hộ, mỗi tháng khách hàng sẽ phải trả khoảng 7 triệu đồng (vốn và lãi), như vậy tính ra mỗi tháng người vay sẽ chỉ còn khoảng 2 triệu đồng. Theo tính toán, mức tiền này không đảm bảo được cuộc sống cho một gia đình.
Giám đốc một chi nhánh ngân hàng NN&PTNT thẳng thắn cho rằng, ngân hàng vẫn thích cho doanh nghiệp vay vốn ưu đãi hơn cho khách hàng cá nhân vay. Bởi cho doanh nghiệp vay thì ngân hàng chỉ phải quản lý một hồ sơ mà cho vay từ vài chục đến cả trăm tỷ đồng. Còn cho cá nhân vay thì ngân hàng phải quản lý hàng đống hồ sơ. “Lỡ mình thẩm tra, xác minh không chính xác đối tượng khách hàng cá nhân, đến khi ở trên về thanh tra thì mình lãnh đủ”, vị này nói. |
Trong khi ngân hàng bảo “khó”, thì nhân viên và trưởng phòng kinh doanh ở các doanh nghiệp BĐS như: Đ.X, S.V… lại cho rằng: “Vay vốn ưu đãi 6% rất dễ dàng, chỉ mất 3 ngày là ngân hàng thẩm định xong hồ sơ và cứ thu nhập càng cao thì càng dễ vay”. Và để bán được căn hộ, doanh nghiệp không ngần ngại chỉ ra hàng loạt “chiêu” lách luật cho khách hàng có nhu cầu mua NOXH. Bà Hương, Trưởng phòng kinh doanh Công ty BĐS S.V, sau khi nghe chúng tôi đưa ra mức thu nhập, đã hướng dẫn: “Thu nhập của anh thấp quá, ngân hàng khó duyệt lắm. Anh “chạy” thêm một hợp đồng lao động cho vợ anh ở công ty nào đó, ghi mức lương cao lên. Nếu nhà ở hiện tại diện tích bình quân hơn 8 m2/người, anh cứ đi thuê nhà trọ, rồi “chạy” làm KT3. Khi ký hợp đồng mua NOXH, phía công ty sẽ hỗ trợ anh làm hồ sơ gửi sang ngân hàng”.
Tuy nhiên, để hoàn thành một bộ hồ sơ gửi ngân hàng xin vay vốn ưu đãi, khách hàng cá nhân phải hoàn thành hợp đồng mua bán nhà với chủ dự án và đóng số tiền bằng 20% trên tổng giá trị hợp đồng. Việc làm này chẳng khác gì khách hàng “leo lên lưng cọp” vì chưa biết có vay được tiền hay không? Giả sử ngân hàng từ chối cho vay, thì khách hàng cá nhân lấy đâu ra tiền để trả tiếp cho chủ đầu tư?
Anh Đức