Chùa Tây Phương nằm ở làng Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, cách trung tâm Hà Nội 40 km về hướng Tây Bắc. Đây được coi là nơi quy tụ những kiệt tác điêu khắc Phật giáo Việt Nam thế kỷ 18. Trong 64 pho tượng, phải kể đến bộ tượng 18 vị La Hán được chạm khắc từ thời Tây Sơn cách đây gần 300 năm; đặc sắc nhất là pho tượng phật bà Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay.
Ni sư Thích Đàm Thuỷ, trụ trì chùa Tây Phương cho biết, nhiều cột, trụ của chùa bị mối đục, ăn mòn từ chân đế lên dần đến các điểm nối giữa xà và cột gỗ… “Nếu không kịp thời xử lý thì trong thời gian tới sẽ sụp đổ cục bộ 1 phần khu vực mối mọt và sẽ lây lan sang các chỗ khác, từ đó sẽ phá vỡ kiến trúc, kết cấu gỗ”.
Video phóng viên ghi nhận sự xuống cấp tại chùa Tây Phương:
Chùa Tây Phương gồm ba chùa Thượng, Trung, Hạ tách biệt đứng song song thành hình chữ “Tam”, được xây dựng theo phái Bắc Tông. Nhiều năm qua, bên cạnh việc chống chọi với mối mọt, một phần mái ngói của chùa Hạ đã xô lệch, cứ sau mỗi trận mưa là bị thấm dột. Tại khu vực chùa Thượng và chùa Trung đang đặt hộp nhử mối, thậm chí tại một số chân cột gỗ của chùa đã được khoan lỗ đặt thuốc diệt mối nhưng chưa hiệu quả.
Ni sư Thích Đàm Thuỷ lo ngại về các pho tượng cổ của chùa đang bị xâm hại nặng bởi thời tiết và nhiều nguyên nhân khác. Chân đế một số bức tượng đã bong gẫy phần gỗ, bị mối đục loang lổ; trên gương mặt và phần thân của nhiều tượng cổ đã bong tróc lớp sơn son…
Liên quan đến việc quản lý khu di tích chùa Tây Phương, ông Cấn Việt Hùng, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa thông tin thể thao huyện Thạch Thất xác nhận việc chùa Tây Phương đang có dấu hiệu xuống cấp và cho biết, huyện đã có kế hoạch, có văn bản trình TP Hà Nội. Hiện thành phố giao cho Sở Văn hoá và Thể thao phối hợp với huyện Thạch Thất lên phương án tu bổ tổng thể với nguồn kinh phí dự kiến 150 tỷ đồng.
Theo ông Cấn Việt Hùng, quan điểm của huyện Thạch Thất là sẽ tu sửa tổng thể nhưng vẫn giữ nguyên nét cổ kính của chùa chứ không làm mới. Trước mắt, huyện sẽ có phương án cụ thể để đảm bảo an toàn cho khu di tích, nhất là việc đón khách trở lại vào ngày mùng 6 tháng 3 Âm lịch tới đây.
Chùm ảnh phóng viên ghi nhận tại chùa Tây Phương (tháng 3/2022):
Chùa Tây Phương nằm trên ngọn núi Câu Lậu, bao phủ xung quanh là cây xanh.
Trải qua hàng trăm năm tồn tại, chùa hiện đang xuống cấp.
Tại chính điện, hộp nhử mối được đặt trên các cột gỗ.
Ni sư Thích Đàm Thuỷ chỉ rõ nhiều vị trí trong chùa bị mối mọt ăn xông.
Một số chân cột gỗ của chùa được khoan lỗ đặt thuốc diệt mối nhưng chưa hiệu quả.
Nhiều vị trí trong chùa bị dột nát, ẩm mốc.
Một số pho tượng cổ bị bong tróc không còn nguyên vẹn.