Mặc dù còn gần 1 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán và gần 20 ngày nữa mới là Tết ông Công, ông Táo, nhưng dạo qua phố Hàng Mã và các cửa hàng bán đồ hàng mã ở Hà Nội, đã thấy rực rỡ các "mặt hàng cõi âm" phục vụ cho dịp cuối năm này.
Vào mùa sôi động
Ngoài các "mặt hàng cõi âm" vẫn bày bán thường ngày như quần áo, tiền vàng... mũ ông Công, ông Táo cũng đã bắt đầu bày bán tại các cửa hàng dọc hai bên phố Hàng Mã. Không chỉ bán ở các cửa hàng, các gánh hàng rong với lỉnh kỉnh mũ ông Táo, quần áo treo hai đầu gánh cũng góp phần làm cho không khí Tết đến sớm tại con phố này.
|
Phố Hàng Mã đa dạng các mặt hàng “cõi âm”. |
Nhiều gia đình đã đi "sắm" Tết ông Táo sớm để tránh cảnh chen chúc đi mua khi cận ngày. Chị Phạm Thị Hảo, một khách hàng, cho biết: "Năm nào tôi cũng tranh thủ sắm mũ ông Táo, quần áo, vàng mã cúng gia tiên sớm. Sắm Tết sớm cho các cụ chứ để gần Tết nhiều người mua sắm chen chúc, mà giá cả lại sẽ tăng rất cao".
Các mặt hàng hàng mã năm nay giá tăng nhẹ, một bộ mũ, quần áo ông Công, ông Táo tùy loại nhỏ, to có giá từ 50.000 - 130.000 đồng/bộ, tiền vàng từ 30.000 - 60.000 đồng/tập, ngựa từ 50.000 - 80.000 đồng/con... Theo các chủ cửa hàng ở đây, ngoài những loại hàng truyền thống bán sẵn, còn các "phương tiện" hiện đại như ô tô, xe máy, tủ lạnh, ti vi... thì phải đặt hàng, giá cả cũng dao động, có khi lên tới tiền triệu, tùy nhu cầu đặt hàng và kích thước to, nhỏ. Tuy nhiên đây mới chỉ là thời điểm bắt đầu nên giá cả chưa ổn định, gần Tết số lượng hàng đặt nhiều và lượng người mua đông, có thể giá sẽ tăng cao hơn.
Đa dạng các mặt hàng "cõi âm"
Tại các cửa hàng vàng mã, hàng hóa "cõi âm" cũng đa dạng không thua kém "trên trần". Các loại tiền như tiền "trên trần" với các mệnh giá từ 100.000 - 500.000 đồng, hay tiền đô la được in với màu sắc, mẫu mã giống hệt tiền thật. Chỉ cần 7.000- 10.000 đồng là đã có tới vài triệu để hóa xuống cho các cụ.
Không chỉ thế, các đồ dùng hiện đại như ô tô, xe máy, ti vi tủ lạnh, điều hòa, thậm chí cả điện thoại, iphone... được "sản xuất" rất tinh vi, giống y như thật cũng được bày bán. Giá những loại hàng mã này không hề nhỏ, một xe máy có giá từ 100.000 - 200.000 đồng/chiếc, xe ôtô khoảng 200.000 - 300.000 đồng/chiếc. Chưa kể nhiều người còn đặt mua những thứ như biệt thự, nhà tầng... có giá tới hàng triệu đồng. Biết là đắt nhưng theo xu hướng hiện đại, nhiều người không ngần ngại để biện một cái lễ chu đáo cúng các cụ, có gia đình còn đầu tư tới cả chục triệu đồng để tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên.
Vàng mã là một phần trong việc sắm Tết của mỗi gia đình. Ngoài việc mua sắm tiêu dùng trong dịp Tết, những ngày này cũng là dịp mỗi gia đình đều sắm trang phục mới cho ông Táo lên chầu trời, là dịp con cháu nhớ đến ông bà, tổ tiên của mình. "Trần sao âm vậy", con cháu cũng "sắm" cho các cụ quần áo mới, ngựa mới, và tiền vàng để các cụ đón Tết. Ngoài những đồ vẫn thường dùng để đốt cho các cụ vào những dịp cúng giỗ xưa nay, cuộc sống hiện đại còn ảnh hưởng đến "cõi âm" khi để tỏ lòng thành kính, con cháu cũng không ngần ngại "sắm" đầy đủ cho các cụ những thứ đồ dùng hiện đại như cuộc sống "trên trần".
Không chỉ tốn kém, xu hướng đua nhau "sắm sửa" cho các cụ còn kéo theo nhiều hệ lụy. Việc cúng bái là "có thờ có thiêng", là một nét đẹp văn hóa của người Việt, nhưng sự mê muội của nhiều người đã vô tình làm méo mó đi những giá trị truyền thống tốt đẹp khi ném vào đống lửa từ hàng triệu đến hàng chục triệu đồng cho đồ cúng, lễ; đó là chưa kể những chi phí khi làm lễ với số tiền không hề nhỏ, làm biến dạng đi nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chưa kể đến việc, đã sắm vàng mã còn phải nghĩ tới chuyện hóa vàng. Đã có không ít những vụ hỏa hoạn xảy ra do hóa vàng, thế nhưng người ta vẫn sắm cho thật nhiều, đốt thật nhiều mà không nghĩ đến hậu quả của nó. Không biết các cụ có nhận được không và có biết cách sử dụng những phương tiện hiện đại, đắt tiền do con cháu "gửi xuống" không, nhưng con cháu thì hoặc theo lời thầy bói, thầy cúng phán, hoặc cho là lòng thành vẫn dâng lên các cụ mỗi dịp lễ Tết, vừa đốt tiền, nhiều khi lại vừa rước họa vào thân.
Bài và ảnh: Tạ Nguyên