‘Tìm lại ước mơ’ chắp cánh cho trẻ tự kỷ trưởng thành tự tin hướng nghiệp

‘Chìa khóa thay đổi’ bắt đầu từ phụ huynh

Chị Nguyễn Lê Thảo Nguyên (biên tập viên Đài Phát thanh và Truyền hình TP Hồ Chí Minh), là người đã sáng lập dự án "Tìm lại ước mơ" vào năm 2017. Hành trình ấy bắt nguồn từ sự thấu hiểu sâu sắc khi chị có con, nghiên cứu và phát hiện ra một "dạng thần kinh khác". Từ đó, chị khao khát hỗ trợ các phụ huynh khác nhìn nhận sớm hơn, giúp trẻ phát triển tốt hơn.

Dự án được phát triển thành chương trình hướng nghiệp Hi Future vào năm 2022, như một cách đáp lại những trăn trở của nhiều phụ huynh mà chị Thảo Nguyên gặp gỡ trong chương trình truyền hình "Chiến thắng cùng con". Chị chia sẻ: “Câu hỏi lớn nhất là làm sao để dẫn dắt những bạn tự kỷ trưởng thành có thể có một công việc, hoặc trở thành người có ích cho xã hội”.

Nhìn lại hành trình đồng hành cùng trẻ tự kỷ, chị Thảo Nguyên cho biết, điều chị tâm đắc nhất, cũng là kim chỉ nam của dự án, không nằm ở chuyên môn, mà ở sự thấu hiểu dành cho từng gia đình. Theo chị, để giúp trẻ tiến bộ, trước hết cần thay đổi nhận thức và cách đồng hành của phụ huynh.

Đây cũng là bài học mà chị ghi nhớ từ những ngày đầu gặp Giáo sư Trần Đông A: “Khi bắt đầu tham gia chương trình hỗ trợ trẻ tự kỷ, tôi được Giáo sư Trần Đông A nhắc một câu mà đến giờ vẫn luôn khắc ghi: ‘Muốn thay đổi một đứa trẻ, phải thay đổi phụ huynh trước’, đó mới là chìa khóa mở ra những chuyển biến thật sự”.

Chị Thảo Nguyên cho biết: “Chuyên môn thì chúng tôi luôn có các chuyên gia hỗ trợ, nhưng điều quý giá nhất tôi học được là biết lắng nghe và thấu hiểu phụ huynh, cũng như thế giới nội tâm của các em. Trẻ vốn rất đáng yêu, chỉ cần hiểu một chút là có thể đồng hành cùng các em. Nhưng nếu không hiểu phụ huynh thì gần như không thể dẫn dắt”.

Với mục tiêu "đưa các bạn đi đến đích", Hi Future không chỉ là lớp học mà là mô hình đào tạo chuyên môn để các bạn có thể tạo ra sản phẩm của chính mình bằng sự yêu thích, từ đó có thể "khởi nghiệp được". Mô hình được chọn phải dễ dàng thao tác, dễ bảo quản và có tính nghệ thuật. Hoạt động trồng cây và trang trí vòng cây xanh đã trở thành trọng tâm của chương trình.

Những người thầy như nghệ nhân Nguyễn Duy Nhất đã tình nguyện tham gia, dùng đam mê trồng cây của mình để hướng dẫn các bạn. Anh Nhất thừa nhận: "Việc dạy các bạn đặc biệt có nhiều khó khăn hơn. Tôi phải dạy đi dạy lại nhiều lần và dạy rất là kỹ từng bạn, vì mỗi bạn lại có một cách tiếp nhận khác nhau nên mình dạy phải dạy riêng".

Trong một không gian nhỏ của quán cà phê, các bạn trẻ được học cách bó rễ, gắn cây lên vòng. Trần Võ Bảo Khánh (22 tuổi) hồn nhiên chia sẻ niềm vui giản dị nhưng ý nghĩa: “Con rất là vui khi được tham gia các hoạt động trải nghiệm như trồng cây. Đây là lần đầu tiên con làm được cái vòng cây này. Các bạn ở đây rất là thân thiện. Con mong muốn cô Thảo Nguyên và Hi Future sẽ tổ chức được nhiều hoạt động như thế này để giúp cho con được hòa nhập và trưởng thành hơn".

Chính những hoạt động tưởng chừng nhỏ bé này đã giúp các em cảm thấy mình có ích, tự mình kiếm ra thu nhập và có thể hòa nhập với xã hội.

Khi hành trình trưởng thành bắt đầu từ trải nghiệm

Sự tiến bộ của các em chính là nguồn động lực lớn nhất để dự án tiếp tục phát triển. Thông qua các hoạt động trải nghiệm, nhiều phụ huynh đã nhận thấy những thay đổi rõ rệt ở con mình.

Ông Lê Minh Tường, phụ huynh bé Minh Quân (ngụ phường Bàn Cờ, TP Hồ Chí Minh) cho biết: "Chỉ sau gần một tháng tham gia, cháu đã có những tín hiệu tích cực. Cháu hào hứng, vui vẻ và hoạt bát hơn”.

Theo ông Tường, các hoạt động này tạo cơ hội để trẻ trải nghiệm và khám phá bản thân. Từ đó, các em dần nhận ra điều mình yêu thích và phát huy thế mạnh riêng. “Qua nhiều hoạt động, các con sẽ chọn được những gì phù hợp với mình. Như vậy, các con có thể theo đúng sở thích và hướng phát triển riêng của mỗi bạn”, ông Tường nói.

Đặc biệt, việc tham gia dự án đã tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và kỹ năng sống của các bạn. Chị Võ Thị Hồng Nhung, Phụ huynh bé Bảo Khánh (ngụ phường Chánh Hưng, TP Hồ Chí Minh) tự hào kể lại: “Sau khi tham gia các hoạt động của nhóm thì bạn Bảo Khánh rất là siêng năng, năng nổ trong công việc nhà... Bạn ý thức hơn, nhanh nhẹn hơn và  ý thức được là sự tự tin trong giao tiếp”.

Nhiều phụ huynh thừa nhận, sau khi tham gia dự án, nhiều bạn trẻ đã bắt đầu hiểu mình hơn và có định hướng rõ ràng cho tương lai. Các em nhận thức được rằng cần hướng nghiệp, cần đi làm để trở thành người có ích cho xã hội. Đó là niềm vui lớn đối với những người đồng hành cùng các em.

Thầy Duy Nhất chia sẻ rằng, dù chỉ là những công việc rất nhỏ như cắm hoa hay trồng cây, nhưng mỗi bước tiến ấy đều mang lại niềm hạnh phúc to lớn cho cả phụ huynh lẫn các em. Bởi đó là lúc các em cảm nhận được giá trị của bản thân và sự đóng góp của mình cho cộng đồng.

Không dừng lại ở việc tạo ra các sản phẩm thủ công, Hi Future tiếp tục mở rộng bằng ý tưởng xây dựng một quán chay dành cho các bạn trẻ tự kỷ trong dự án. Theo chị Thảo Nguyên, đây là một bước tiến quan trọng bởi không gian quán chay mang lại sự thanh tịnh và yên bình, tạo điều kiện để các em phát triển tốt hơn. Mô hình cũng góp phần giải quyết những khó khăn về ăn uống mà một số bạn gặp phải.

Chị Thảo Nguyên trải lòng: “Mô hình này hướng đến sự tự chủ toàn diện và phù hợp với xu hướng sống khỏe hiện nay. Tôi tin rằng, việc vận hành quán chay sẽ giúp cải thiện sức khỏe của các em và mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng”.

Theo chị, quán chay không chỉ là nơi làm việc mà còn là môi trường để các bạn trẻ rèn luyện sự tự tin, kỹ năng giao tiếp và khả năng vận hành công việc. “Đây cũng là cách Hi Future tiếp tục hoàn thành sứ mệnh hỗ trợ các bạn hòa nhập, trưởng thành và tìm được vị trí của mình trong tương lai”, chị Thảo Nguyên chia sẻ đầy tâm huyết.

Hành trình “Tìm lại ước mơ” cùng chương trình Hi Future là một minh chứng, khi có tình yêu thương, sự thấu hiểu và một mô hình hướng nghiệp phù hợp, những người trẻ tự kỷ trưởng thành hoàn toàn có thể khẳng định giá trị của mình. Đó cũng là cánh cửa hy vọng rộng mở, không chỉ dành cho các em mà còn cho hàng nghìn gia đình đang tìm kiếm một tương lai tốt đẹp hơn cho con mình.