Các đại biểu thực hiện nghi thức khai trương. Ảnh: Danh Lam/TTXVN |
Phát biểu tại lễ khai trương, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh: “Để nâng cao vai trò của thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP), NHNN luôn phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính trong phát triển thị trường, giúp Kho bạc Nhà nước huy động và sử dụng vốn ngân sách một cách hiệu quả.
NHNN là đại lý phát hành Tín phiếu Kho bạc, hàng năm huy động hàng chục nghìn tỷ đồng từ thị trường tiền tệ, giúp Bộ Tài chính cân đối thu chi ngân sách. Việc phối hợp triển khai thành công Đề án chuyển chức năng thanh toán tiền giao dịch TPCP từ ngân hàng thương mại (NHTM) về NHNN cũng là một minh chứng rõ ràng nhất cho sự quan tâm cũng như cam kết hỗ trợ phát triển thị trường TPCP của NHNN”.
Thực hiện chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 2/3/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc thúc đẩy hoạt động và tăng cường quản lý thị trường chứng khoán, NHNN đã phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng Đề án thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ. NHNN ưu tiên bố trí mọi nguồn lực cho triển khai Đề án, bởi đây là một đề án quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới sự ổn định và phát triển của thị trường TPCP và thị trường tiền tệ. Thị trường TPCP là nơi tạo ra hàng hóa cho thị trường tiền tệ, giúp NHNN điều hành chính sách tiền tệ một cách hiệu quả, từ đó ổn định lãi suất, giá trị đồng tiền, tỷ giá.
Trong những năm qua, thị trường TPCP đã có những phát triển vượt bậc. Về khối lượng phát hành, khối lượng trái phiếu trúng thầu trên thị trường sơ cấp năm 2016 đạt trên 336 nghìn tỷ VND, so với năm 2009 đã tăng hơn một nghìn lần.
Về giá trị giao dịch trên thị trường thứ cấp, giá trị giao dịch năm 2016 đạt trên 3 triệu tỷ VND, tương đương khoảng 67% GDP Việt Nam năm 2016, tăng hơn một trăm lần so với năm 2009. Tổng giá trị phát hành trái phiếu tính tới tháng 3/2017 đạt trên 1,465 triệu tỷ VND, tương đương khoảng 32% GDP Việt Nam năm 2016. Đây là sự phát triển rất ấn tượng đối với thị trường TPCP, nhưng đồng thời cũng tạo áp lực không nhỏ đối với khả năng thanh toán của bất kỳ một ngân hàng thương mại riêng lẻ nào.
Nhận thức rõ yêu cầu cần phải thay đổi về cơ bản hệ thống thanh toán TPCP đáp ứng tình hình phát triển mới, Đề án chuyển chức năng thanh toán tiền giao dịch TPCP từ các NHTM về NHNN đã được phê duyệt tháng 3/2016.
Theo đề án này, NHNN sẽ đảm nhận chức năng thanh quyết toán cuối cùng tiền giao dịch TPCP, trái phiếu do Chính phủ bảo lãnh.
Theo đó, từ nay, việc thanh toán trên thị trường TPCP sẽ do một số NHTM đủ năng lực cùng thực hiện, các tổ chức tín dụng (TCTD) là thành viên của hệ thống thanh toán liên ngân hàng có thể tự thanh toán cho mình, đồng thời NHNN sẽ hỗ trợ thanh toán tiền giao dịch TPCP thông qua cơ chế thấu chi và cho vay qua đêm trên hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng.
Với hàng nghìn thành viên, đơn vị thành viên trực tiếp và gián tiếp trên phạm vi toàn quốc, hệ thống thanh toán liên ngân hàng đảm nhiệm vai trò xương sống của hệ thống thanh toán quốc gia và hoàn toàn có đủ năng lực thực hiện thanh toán giao dịch TPCP hiện tại và trong tương lai.
Ngoài ra, việc NHNN đảm nhận thanh toán tiền giao dịch TPCP, trái phiếu do Chính phủ bảo lãnh là phù hợp với thông lệ quốc tế và yêu cầu của tiến trình hội nhập, giúp giải quyết xung đột lợi ích, bảo đảm tính độc lập, khách quan và tăng hiệu quả sử dụng vốn cho các NHTM, bảo đảm an toàn hệ thống thanh toán giao dịch chứng khoán và hệ thống tài chính, giúp nâng cao khả năng giám sát của NHNN đối với hệ thống thanh toán tiền tệ quốc gia, bảo đảm hiệu quả thực thi chính sách tiền tệ, thúc đẩy sự phát triển của thị trường TPCP và hiệu quả điều hành chính sách tài khóa của Chính phủ.