Trong thời gian Cách mạng tháng Tám và kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác Hồ đã có gần 6 năm sống và làm việc tại các địa điểm khác nhau trên đất Tuyên Quang. Đến tận bây giờ, những kỷ niệm và hình ảnh về Bác vẫn in đậm trong tâm trí nhiều đồng bào các dân tộc nơi đây.
“Nhân dân nắng thì Bác cũng nắng”
Đã 66 năm trôi qua, nhưng kỷ niệm về Bác Hồ vẫn in đậm trong ký ức ông Viên Phúc Tần, 87 tuổi, thôn Cả, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang). Ông Tần kể: “Trước Cách mạng tháng Tám, tôi làm Thư ký Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh xã Kim Trận (nay là xã Tân Trào). Nhận chỉ đạo của cấp trên, tôi đã đi vận động cán bộ, nhân dân trong xã làm bè để đón Bác Hồ qua sông Phó Đáy về Tân Trào lãnh đạo cách mạng Việt Nam, chuẩn bị Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Trong thời gian Bác ở Tân Trào, tôi đã nhiều lần được gặp Bác. Có lần chúng tôi đi học Điều lệ Đảng về thì gặp Bác. Bác liền hỏi “Các cháu đi đâu về?”. Chúng tôi trả lời Bác là đi học về. Bác lại hỏi “Học cái gì?”. Chúng tôi trả lời: “Thưa Bác, chúng cháu đi học Các Mác ạ!”.
|
Lán Nà Lừa - nơi Bác Hồ đã sống và làm việc từ cuối tháng 5 đến 22/8/1945. |
Tuy nhiên, kỷ niệm mà tôi nhớ nhất về Bác là vào năm 1961, Bác về lại Tân Trào, nói chuyện với bà con. Lúc đó, tôi đang là quyền Bí thư Đảng ủy xã Tân Trào. Biết Bác Hồ về thăm, bà con trong xã náo nức lắm. Ngay từ sáng sớm mọi người tập trung tại khu vực đình Tân Trào rất đông để nghe Bác nói chuyện. Trời nắng, một cán bộ bảo vệ lấy mấy tàu lá cọ để che cho Bác, Bác liền xua tay và bảo: “Không phải che cho Bác. Nhân dân nắng thì Bác cũng nắng”.
Cũng theo ông Tần, trong thời gian ở Tân Trào, Bác thường xuyên đi bộ và cải trang bằng chiếc khăn mặt trắng trùm lên đầu…
Rời nhà ông Tần chúng tôi tìm đến ngôi nhà sàn của ông Nguyễn Tiến Sự - người đã nhường nhà cho Bác Hồ sống và làm việc trong thời gian Người mới trở về từ Pác Bó. Ngôi nhà của ông Sự nằm cách cây đa Tân Trào khoảng 50 m. Giờ đây, ông Sự không còn nữa, nhưng các thế hệ con cháu ông vẫn luôn nhớ hình ảnh và những việc làm của Bác. Bà Hoàng Thị Mai, con dâu trưởng của ông Nguyễn Tiến Sự, năm nay đã 71 tuổi, kể lại: “Năm 1945, bố chồng tôi (ông Sự) là Chủ nhiệm Việt Minh xã Tân Trào. Một hôm, gia đình được giao nhiệm vụ đón tiếp bộ đội. Đến sẩm tối thì có một ông cụ mặc áo chàm dân tộc Nùng, đi giày vải, dẫn mấy người vào ngõ. Người trong làng được giới thiệu đó là đồng chí Thượng cấp và đều gọi Người là "Ông Cụ". Gia đình dành một gian nhà để “Ông Cụ” ở và làm việc. Thường cứ 4 giờ sáng, “Ông Cụ” dậy và đánh thức mọi người dậy cùng tập thể dục, sau đó Cụ mới vào bàn làm việc. Thời gian rảnh Cụ dạy dân học chữ, trồng lúa, thực hiện nếp sống vệ sinh để tránh ốm đau bệnh tật, Cụ luôn gương mẫu đi đầu để mọi người làm theo. Sau đó, “Ông Cụ” chuyển lên lán Nà Lừa ở và làm việc. Và phải đến khi cuộc Tổng khởi nghĩa thắng lợi, nước nhà giành độc lập, nhân dân trong huyện nô nức đi rước ảnh Chủ tịch nước thì tôi mới biết "Ông Cụ" là Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Người được Bác Hồ tặng quà cưới
Còn với bà Nông Thị Mơ, dân tộc Tày, thôn Tân Lập, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) - người vinh dự được Bác Hồ tặng quà trong ngày cưới, thì dù năm nay đã bước sang tuổi 87, nhưng mỗi khi nhắc đến Bác Hồ, bà vẫn bồi hồi xúc động.
|
Bà Nông Thị Mơ, dân tộc Tày, thôn Tân Lập, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, đang kể cho cháu nghe những kỷ niệm về Bác Hồ. |
Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà sàn theo kiến trúc truyền thống của dân tộc Tày, bà Mơ tâm sự: “Vào trung tuần tháng 6 năm 1945, vợ chồng tôi tổ chức lễ cưới. Và thật vinh dự cho vợ chồng tôi là hôm tổ chức lễ cưới, Bác Hồ đã tới dự và tặng vợ chồng tôi hai đồng. Số tiền đó được Bác để trong chiếc hộp hình chữ nhật. Bác dặn vợ chồng tôi phải sống hạnh phúc, suốt đời yêu thương nhau”.
Đã 66 năm trôi qua, chiếc hộp đựng tiền của Bác tặng vẫn được bà Mơ lưu giữ cẩn thận như một báu vật trong cuộc đời. Cũng theo bà Mơ, nhớ lời Bác dặn, dù hoàn cảnh gia đình nhiều khi rất khó khăn, nhưng vợ chồng bà luôn thương yêu nhau, chưa khi nào nặng lời với nhau. Hiện 5 người con của bà đều đã trưởng thành và có công ăn việc làm ổn định.
Không chỉ hạnh phúc vì được Bác tặng quà cưới, mà kỷ niệm về những ngày tham gia Việt Minh ở căn cứ địa cách mạng Tân Trào, hình ảnh "Ông Ké Cách mạng" vẫn in sâu trong tâm trí bà và những người dân nơi đây. Ngoài thời gian làm việc, Bác Hồ dành sự quan tâm, thăm hỏi mọi người trong làng. Người còn cùng với bà con lao động, nói chuyện với cán bộ, chiến sỹ, động viên chị em phụ nữ hăng hái tăng gia sản xuất. Bác Hồ luôn động viên các chiến sỹ phải ăn thật no mới có sức đánh giặc, đem lại tự do cho đồng bào. Bà Mơ kể lại: “Thấy tôi và các chị em khác giã gạo, nấu cơm, Bác Hồ ân cần bảo "Các cô nấu cơm cho bộ đội cũng là đánh giặc đó…”.
Rời Tân Trào khi trời đã xế chiều, phong trào bê tông hóa đường giao thông nông thôn đang được bà con nơi đây triển khai rất khẩn trương để đưa Tân Trào thành vùng quê theo mô hình nông thôn mới. Ông Trần Khắc Viện, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trào vui mừng cho biết: Phát huy truyền thống quê hương cách mạng và thực hiện lời dạy của Bác “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Những người thi đua là những người yêu nước nhất”, Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong xã Tân Trào quyết tâm đoàn kết, cùng nhau thực hiện thành công các mục tiêu Đại hội Đảng bộ xã đã đề ra, phấn đấu đến năm 2015, thu nhập bình quân đầu người đạt 18 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí mới giảm dưới 20%; 95% số hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa...
|
Những địa danh ở Tuyên Quang Bác Hồ đã ở và làm việc
Thời kỳ tiền khởi nghĩa:
Ngày 21/5/1945: Bác Hồ từ Cao Bằng về tới làng Kim Long, xã Tân Trào (Sơn Dương). Bác ở và làm việc tại lán Nà Lừa tới 22/8/1945 thì rời Tân Trào về Thủ đô Hà Nội. Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp:
- Làng Sảo, xã Hợp Thành (huyện Sơn Dương) từ 2/4 – 19/5/1947;
- Khuôn Đào, xã Trung Yên (huyện Sơn Dương) từ 29/11 – 3/12/1947;
- Khuổi Tấu, xã Hùng Lợi (huyện Yên Sơn) từ 4/12 – 7/12/1947;
- Lũng Tẩu, xã Tân Trào (huyện Sơn Dương) từ 12/9 – 16/12/1948 và từ 10/1 – 6/4/1949;
- Xóm 5, xã Trung Trực (huyện Yên Sơn) từ 19/12/1948 – 10/1/1949;
- Khâu Lấu - Vực Hồ, thôn Bòng, xã Tân Trào (huyện Sơn Dương) từ 6/4 - 12/5/1949 và từ 1/6 – 16/10/1949;
- Bản Chương, bản Cóc, xã Hùng Lợi (huyện Yên Sơn) và Làng Mạ, xã Linh Phú (huyện Chiêm Hóa) từ 16/5 – 30/5/1949;
- Hang Bòng, xã Tân Trào (huyện Sơn Dương) từ 17/10/1949 – 1/9/1950; từ 10/10/1950 – 4/2/1951 và từ 20/2/1951 – 30/12/1952;
- Xã Kim Bình (huyện Chiêm Hóa) từ ngày 5 - 19/2/1951. Tại đây, Bác đã làm việc, trực tiếp chỉ đạo Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ II.
(Theo Lịch sử Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang) |
Quang Đán – Quang Cường