Quyết liệt đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước

Giải đáp, Thứ trưởng Nội vụ Trương Hải Long cho biết, chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền được Chính phủ rất quan tâm. Theo tinh thần đẩy mạnh công tác phân cấp, phân quyền, năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-CP về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, trong đó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể của từng bộ, ngành, rà soát các thể chế liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước thuộc ngành mình quản lý để phân cấp cho các địa phương; phân công rõ nhiệm vụ của từng thành viên Chính phủ đối với nhiệm vụ phân cấp, phân quyền.

Thực hiện Nghị quyết số 04, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi 14 luật, cho ý kiến 2 luật và chuẩn bị trình Quốc hội thêm 4 luật. Ngoài ra, Chính phủ cũng trình Quốc hội ban hành 9 nghị quyết; sửa đổi, bổ sung thay thế 27 nghị định; Thủ tướng ban hành 19 quyết định; các bộ, ngành đã ban hành 8 thông tư có nội dung liên quan đến đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trương Hải Long, nội dung về phân cấp, phân quyền không chỉ nằm ở một văn bản mà nằm ở nhiều văn bản luật, liên quan nhiều ngành nên tiến độ rà soát để trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các thể chế này trong thời gian qua có chậm.

Đáng chú ý, Thứ trưởng Nội vụ cho biết: “Một số bộ, ngành có tâm lý nể nang, né tránh, còn e ngại phân cấp xuống địa phương chưa thực hiện được nên chưa đảm bảo thực hiện các đề xuất đẩy mạnh phân cấp, phân quyền”. Do vậy, Thủ tướng đã tiếp tục có chỉ đạo quyết liệt trong đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để đẩy nhanh tiến độ một số việc, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khơi thông nguồn lực, tạo ra động lực cho các địa phương tập trung phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng các chỉ tiêu đề ra.

Thủ tướng đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát các vướng mắc trong hệ thống pháp luật (việc này do Bộ Tư pháp tham mưu). Khi rà soát các vướng mắc trong thực tế để tháo gỡ, khơi thông nguồn lực, các bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất, thực hiện kịp thời việc một luật sửa đổi nhiều luật. Trong đó, Thủ tướng nhấn mạnh đẩy mạnh giao thẩm quyền theo đúng tinh thần “cấp nào làm, cấp đó chịu trách nhiệm, rõ người rõ việc, rõ trách nhiệm”, đơn giản thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính…

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, hiện Bộ Nội vụ đã tham mưu sửa Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, trước đây, nguyên tắc phân cấp, phân quyền ở 2 luật này còn quy định chưa quyết liệt; cơ chế phân cấp, ủy quyền chưa rõ ràng. Có những việc giao cấp dưới lại có những yêu cầu đảm bảo về nguồn lực, tài chính, chịu trách nhiệm về việc thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền.

Do vậy, trên tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị Trung ương 10 lưu ý phân cấp, phân quyền theo hướng "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", khi sửa Luật Tổ chức Chính và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ sẽ tiếp thu tinh thần này trong sửa các quy định chung, liên quan đến nguyên tắc phân cấp, phân quyền. Các quy định sẽ tiến tới phân định thẩm quyền rõ luôn trong luật. Trên cơ sở đó, các bộ chuyên ngành khi rà soát các luật chuyên ngành tương tự sẽ sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan để đảm bảo làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm, tạo nguồn lực.

Để tháo gỡ điểm nghẽn trong phát triển kinh tế - xã hội, hiện nay Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính tập trung khẩn trương xây dựng 3 luật để sửa đổi các luật trong lĩnh vực kế hoạch, đầu tư và tài chính, trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 này. Những vấn đề mang tính cấp bách trong việc thực thi pháp luật, thúc đẩy phân cấp, phân quyền đã được thể hiện trong dự thảo luật sửa đổi.

Trong quá trình Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành rà soát các quy định pháp luật chuyên ngành, quy định về tổ chức bộ máy, Bộ Nội vụ yêu cầu các bộ, ngành, các cơ quan chủ trì khi tham mưu các quy định chuyên ngành không lồng ghép các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể liên quan đến tổ chức bộ máy, thẩm quyền.

Cho biết hiện nay trong các luật chưa quy định cụ thể về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc phân cấp, phân quyền thành một thiết chế riêng, song có một số luật chuyên ngành lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào trong các vấn đề cụ thể, do đó có tình trạng việc nhỏ cũng đưa lên Thủ tướng, Thứ trưởng Nội vụ nhấn mạnh tới đây sửa Luật Tổ chức Chính phủ sẽ thiết kế riêng nội dung này.

Thông tin thêm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho hay, Thủ tướng đã ban hành quyết định yêu cầu các bộ, ngành phải phân cấp 699 thủ tục hành chính. Thủ tướng phân cấp cho các bộ, các bộ phân cấp cho UBND cấp tỉnh. Các thủ tục này nằm ở các văn bản luật, nghị định, thông tư và một số nằm ở các quy chuẩn. Sau 2 năm triển khai quyết định này, đến nay có khoảng 299/699 thủ tục hành chính được phân cấp tại 56 văn bản quy phạm pháp luật, đạt 43,8%. Hiện nay còn hơn 400 thủ tục hành chính cần phân cấp.

“Theo kế hoạch, thời gian còn lại năm nay và sang năm nữa; có những bộ đã hoàn thành 100%, có bộ hoàn thành khoảng 50% và có bộ dưới 50%. Số thủ tục hành chính còn lại nằm ở 31 luật, nghị định”, Người phát ngôn Chính phủ cho biết.

Theo Bộ trưởng Trần Văn Sơn, về việc phân cấp thủ tục hành chính, Thủ tướng chỉ đạo rất quyết liệt, hiện các Bộ rất tích cực triển khai…