Dịp kỷ niệm Ngày Thầy thuốc VN (27/2) mới rồi, có ý kiến rất đáng chú ý của một bác sĩ. Sau câu chuyện kể về những trường hợp mình không nhận phong bì trước khi mổ, người bệnh khóc lóc, nài nỉ đến mức không phẫu thuật được...,
Vị này cho rằng, trong sự "phát triển" của vấn nạn phong bì nơi bệnh viện, có vai trò không nhỏ của người bệnh và gia đình người bệnh, vì "phe" này cứ đưa nên phía các nhân viên y tế mới có cơ hội nhận. Nghĩa là, người bệnh và gia đình họ đã tự làm khổ mình và làm "hư" các y bác sĩ.
Ý kiến này, về một phương diện nào đó, là chính xác.
Nhưng câu hỏi đặt ra là: Tại sao những người dân có việc phải đến bệnh viện lại cứ "thích tiêu tiền" như thế, trong khi phần đông trong số họ chẳng khá giả gì, có người còn nghèo rớt? Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng thực ra là chẳng "nghịch" tý nào: Sức khỏe là vàng. Một khi trong bệnh viện rất nhiều y bác sĩ nhận phong bì, một khi ở các giường bệnh xung quanh, ai cũng kể mình đã phải đưa phong bì cho nhân viên này, nhân viên nọ thì có ai dám mạo hiểm với sức khỏe, thậm chí là tính mạng của mình và người thân. Cho nên họ cứ phải cố đưa phong bì cho nhân viên y tế, như một thứ "bảo hiểm" cho sự thành công của ca mổ, ca sinh nở, việc chữa bệnh...
Thực ra đã có một số cơ sở y tế giải quyết được vấn nạn phong bì nơi bệnh viện. Chẳng hạn như ở Viện mắt TƯ, khẩu hiệu "không đưa tiền cho nhân viên y tế" không chỉ ở trên tường mà đã thực sự trở thành hành động, bởi một lẽ đơn giản là nhân viên y tế ở đây kiên quyết không nhận tiền của người bệnh. Và quan trọng nhất là: Tất cả đều hành động như vậy. Việc này đã làm cho bệnh nhân và người nhà của họ "vững tin" trước mỗi ca mổ, mỗi lần điều trị, không cố "đưa thư" cho y bác sĩ nữa.
Ai cũng biết, không phải tất cả các y bác sĩ đều thích nhận phong bì. Nhiều bác sĩ có tấm lòng cao đẹp, tận tâm cứu người. Nhưng khi sức khỏe bị đe dọa, bệnh nhân không thể biết "vàng thau" nên cứ "đồng tiền đi trước...". Vấn đề ở đây là niềm tin của bệnh nhân vào y đức của tập thể nhân viên bệnh viện. Để dẹp nạn phong bì nơi bệnh viện, việc một số thầy thuốc giữ y đức cho riêng mình là không đủ. Chỉ có cách tất cả cùng hành động, cả bệnh nhân, người nhà của họ và quan trọng nhất, toàn thể những người mặc áo blu trắng, phải cùng "nói không với phong bì".
Hà Nguyễn