Cần phải phát huy mạnh mẽ vai trò của 'Quốc bảo' trong quốc kế dân sinh

Ngày 6/8, tại thành phố Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam), Báo Tuổi trẻ, UBND các tỉnh Quảng Nam và Kon Tum phối hợp tổ chức hội thảo "Nâng tầm sâm Ngọc Linh thành thương hiệu quốc gia". Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đến dự và phát biểu.

Hội thảo "Nâng tầm sâm Ngọc Linh thành thương hiệu quốc gia" được tổ chức nhằm phân tích, đánh giá toàn diện về cơ chế, chính sách và thực trạng quy hoạch vùng trồng sâm Ngọc Linh hiện nay; tìm ra các giải pháp thúc đẩy mở rộng, phát triển vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh; tạo động lực hiện thực hóa “Đề án phát triển và hình thành Trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam” với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực; nâng cao giá trị, góp phần đưa sâm Ngọc Linh trở thành một thương hiệu quốc gia.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại sự kiện thăm Vườn sâm Ngọc Linh của Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh tại xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) trên cương vị Thủ tướng Chính phủ năm 2017; khẳng định sâm Ngọc Linh xứng đáng với tên gọi "Quốc bảo", cần phải phát huy mạnh mẽ vai trò của "Quốc bảo" trong quốc kế dân sinh.

Đánh giá cao nỗ lực của hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam, Chủ tịch nước cho rằng, hơn 5 năm qua, nhiều cấp ủy, chính quyền 2 tỉnh đã tích cực, chủ động trong bảo tồn và phát triển cây sâm Ngọc Linh, mở rộng diện tích gieo trồng loài cây quý hiếm đặc biệt này của Việt Nam.

Song, Chủ tịch nước cũng chỉ ra những vấn đề cần khắc phục trong phát triển cây sâm Ngọc Linh như biến đổi khí hậu, tình trạng làm hàng giả gây xáo trộn thị trường, việc áp dụng khoa học công nghệ còn chưa thực sự đạt kết quả như mong muốn. Các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh cũng còn hạn chế, chưa thực sự đa dạng.   

Nhấn mạnh Việt Nam có cơ sở để phát triển ngành sâm Ngọc Linh đạt giá trị tỷ đô la trong thời gian tới, Chủ tịch nước đề nghị cần thực hiện đồng thời vừa bảo tồn, vừa phát triển cây sâm Ngọc Linh, nâng tầm giá trị cao hơn. Do đó, cần có sự tham gia của các nhà sản xuất, nghiên cứu phát triển ngành sâm như tại một số nước tiên tiến trên thế giới; đa dạng hóa sản phẩm từ thấp đến cao, xâm nhập thị trường toàn cầu, nhất là phân khúc cao cấp. Đặc biệt, cần bảo vệ nguồn gen thuần chủng, không bị lai tạp; xây dựng "thánh địa" sâm Ngọc Linh ở hai địa phương Quảng Nam và Kon Tum; bảo hộ hiệu quả và phát triển giá trị thương hiệu sâm Ngọc Linh là thương hiệu quốc gia Việt Nam. Cùng với đó là ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trong nuôi trồng, phát triển cây sâm Ngọc Linh, coi đây là lĩnh vực đột phá để phát triển vùng sâm Ngọc Linh; tăng cường kêu gọi thu hút đầu tư vào nghiên cứu, sản xuất, chế biến sâm; khuyến khích các hình thức liên doanh, liên kết và đầu tư nguồn lực phát triển cây sâm Ngọc Linh.

Chủ tịch nước cũng đề nghị tìm kiếm cơ hội liên kết các tập đoàn đa quốc gia, tận dụng lợi thế về marketing, phân phối sản phẩm để đem lại hiệu quả cao hơn; đặc biệt cần có sự tham gia tích cực, chủ động của người dân, nhất là tại huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam và huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum; tiếp tục hoàn thiện chiến lược nuôi trồng, sản xuất, chế biến sâm Ngọc Linh, nâng tầm thương hiệu quốc gia, tạo những nền tảng tốt hơn để cây sâm Ngọc Linh phát triển bền vững, vươn ra thị trường toàn cầu.

Tại hội thảo, đại diện các cơ quan quản lý đã đưa ra thông tin chi tiết về Đề án phát triển sâm Ngọc Linh đến năm 2030 và định hướng đến năm  2045; thực trạng và định hướng phát triển tại tỉnh Quảng Nam cũng như tiềm năng và khát vọng phát triển cây sâm Ngọc Linh tại tỉnh Kon Tum. Các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực sâm đã chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận, đưa ra giải pháp bảo vệ, nuôi trồng sâm Ngọc Linh hiệu quả; đa dạng hóa công nghiệp chế biến sâm Ngọc Linh; các bí quyết để xây dựng, quảng bá thương hiệu, phát triển du lịch nhờ sâm Ngọc Linh. Các doanh nghiệp cũng trao đổi kinh nghiệm về quy trình trồng, sản xuất sâm đảm bảo chất lượng sản phẩm ổn định, bao bì đóng gói, nhãn mác, thương hiệu uy tín, quản lý theo quy chuẩn trong nước và quốc tế; tìm kiếm các giải pháp, sáng kiến cho phát triển nâng tầm thương hiệu quốc gia sâm Ngọc Linh trên mọi phương diện, xứng tầm là "Quốc bảo" của Việt Nam.

Dịp này, các nhà nghiên cứu, các doanh nghiệp trồng sâm cũng chia sẻ thông tin về tình hình bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh; việc phát triển, trở thành ngành công nghiệp chế biến lớn mạnh phục vụ cho nhiều đối tượng sử dụng; tạo sự lan tỏa những thông điệp hữu ích, nhìn nhận một cách trung thực, khách quan về một vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh với sắc màu hấp dẫn đối với mọi người...

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định: Hội thảo vừa thể hiện niềm tin, vừa là tinh thần, tạo động lực thúc đẩy trách nhiệm của địa phương và các đối tác, các doanh nghiệp liên quan với phát triển sâm Ngọc Linh, nâng cao thương hiệu quốc gia.

Cây sâm Ngọc Linh là loại cây đặc hữu của vùng núi Ngọc Linh, thuộc địa phận huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam và huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum. Sâm Ngọc Linh được biết đến là một loài cây dược liệu quý vào loại bậc nhất ở Việt Nam; theo kết quả nghiên cứu khoa học đã phân lập được 52 hợp chất saponin và nhiều hợp chất quan trọng khác.

Ngày 5/6/2017 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 787/QĐ-TTg phê duyệt bổ sung sâm Ngọc Linh là sản phẩm quốc gia. Nhiều năm qua, nhờ sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Chính phủ, các bộ, ngành và sự tham gia hợp tác tích cực của các nhà khoa học, doanh nghiệp, người dân nên việc bảo tồn và phát triển sâm Ngọc Linh có những chuyển biến tích cực.

Tại Quảng Nam, có 20 doanh nghiệp, hàng trăm nhóm hộ, hàng ngàn người dân đã thuê môi trường rừng trồng sâm Ngọc Linh. Trong thời gian qua, thu nhập và đời sống người dân vùng trồng sâm được nâng lên đáng kể, nhiều gia đình có tài sản cả chục tỷ đồng, nhà cửa khang trang; đời sống văn hóa được nâng cao... Từ khi phát triển trồng sâm đến nay, các hoạt động như Lễ hội sâm Ngọc Linh hàng năm, phiên chợ sâm Ngọc Linh hàng tháng đã đem lại thu nhập cao cho nhân dân, góp phần giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động.

Nhân dịp này, đại diện lãnh đạo UBND hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác vận động thành lập Hiệp hội Sâm Ngọc Linh Việt Nam, là cơ sở để bảo vệ nguồn giống, phát triển sâm Ngọc Linh thành thương hiệu quốc gia trong tương lai.