Nhà chức trách Nga hiện đang nghiên cứu kế hoạch vào năm 2016 sẽ xây dựng một bảo tàng Chiến tranh Afghanistan và các cuộc xung đột địa phương khác, vốn có sự tham gia của binh lính Nga và binh lính từ thời Liên Xô.Dự kiến, bảo tàng sẽ được xây dựng trên Đồi Chiến thắng (Poklonnaya gora), nơi hiện có Bảo tàng Bức tranh tròn về Trận đánh Borodino nổi tiếng.
Hãng Interfaks ngày 15/2 cho biết Bảo tàng Trung tâm Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại và Hội Lịch sử - Quân sự Nga đã đề xuất sáng kiến này và nó đã được Bộ trưởng Văn hóa Nga Vladimir Medinsky và chính quyền Moskva ủng hộ. Hiện Thị trưởng Moskva Sergei Sobyanin đang xem xét việc giao đất, theo đề nghị của Liên hiệp các cựu chiến binh Nga từng tham chiến tại Afghanistan.
Các cựu chiến binh Liên Xô từng tham chiến tại Afghanistan. Ảnh: RIA-Novosti |
Giám đốc Bảo tàng Trung tâm Cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại Vladimir Zabarovsky cho biết hiện bảo tàng của ông đang được giao trọng trách tổ chức một cuộc triển lãm nhân kỷ niệm sự kiện 25 năm sự kiện Quân đội Liên Xô rút khỏi Afghanistan.
Triển lãm trưng bày tài liệu, hình ảnh, các mô hình vũ khí và thiết bị quân sự, cũng như đồ dùng cá nhân của những người lính Xô-viết từng sống, chiến đấu và hy sinh tại mảnh đất Nam Á đầy khói lửa. Ông Zaborowsky cho biết triển lãm sẽ mở cửa thường xuyên chừng nào bảo tàng mới chưa được xây xong.
Ông Zabarovsky đánh giá việc xây dựng Bảo tàng Chiến tranh Afghanistan là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, bởi có thể nói cuộc xung đột vũ trang tại Afghanistan là cuộc chiến kéo dài và quy mô nhất trong lịch sử mà Quân đội Liên Xô từng tham chiến bên ngoài đất nước trong thời bình. Gần 620.000 binh sĩ Nga đã tham gia cuộc chiến này và các số liệu thống kê chưa thống nhất cho biết khoảng 15.000 - 26.000 lính Xô-viết đã ngã xuống, hơn 50.000 người bị thương.
Trước đó, Liên hiệp các cựu chiến binh Nga từng tham chiến tại Afghanistan đã kêu gọi giới chức lãnh đạo hàng đầu đất nước phải xem xét lại những đánh giá chính trị về cuộc chiến tranh này, do Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô đưa ra năm 1989. Theo ý kiến các cựu chiến binh từng tham chiến tại Afghanistan, đánh giá chính thức hồi năm 1989 cho rằng Nga thất bại là sự đánh giá thiếu căn cứ pháp lý cũng như căn cứ chính trị.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga lại thấy việc đánh giá lại là không cần thiết khi mà Tổng thống Vladimir Putin đã ghi nhận về lòng dũng cảm và chủ nghĩa anh hùng của Quân đội Liên Xô tại Afghanistan.
Tại Nga, ngày 15/2 là dịp kỷ niệm vừa tròn 25 năm Quân đội Liên Xô rút khỏi Afghanistan. Tổng cộng Liên Xô và Nga từng đưa quân tham gia 35 cuộc xung đột khu vực bên ngoài lãnh thổ đất nước. Các hoạt động tham chiến của Liên Xô và Nga diễn ra tại 19 quốc gia, với lực lượng binh sĩ được huy động lên tới trên dưới 500.000.000 quân, trong số đó khoảng 50.000 binh lính đã thiệt mạng.
Trong khi đó, một số thông tin khác thời gian qua ghi nhận không ít chuyên gia nghiên cứu cho rằng Nga có thể phải sẵn sàng cho một cuộc chiến Afghanistan lần thứ 2, trong trường hợp lực lượng Taliban chiếm được chính quyền ở Afghanistan, có thể tràn sang không gian hậu Xô-viết, gây quan ngại sâu sắc cho các nhà quân sự và chính khách Nga.
Quế Anh (
P/v TTXVN tại LB Nga)