Một xe điện của BYD. Ảnh: autonews.com
Theo tờ Business Insider, các nhà quan sát trong ngành cho rằng việc các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đưa xe điện vừa tốt vừa rẻ đến Mỹ chỉ còn là vấn đề thời gian. Sau nhiều năm muốn kinh doanh ở Mỹ, các công ty Trung Quốc đang tiến gần hơn bao giờ hết đến mục tiêu này.
Trên sân nhà, các công ty Trung Quốc đã đánh bại các đối thủ cạnh tranh Mỹ, chiếm thị phần từ những công ty như Ford và General Motors (GM) nhờ bán những chiếc ô tô điện chất lượng tốt hơn và rẻ hơn cho người dùng. Họ cũng đã bắt đầu xuất khẩu một loạt nhãn hiệu sang châu Âu.
Khi các công ty hàng đầu trong ngành ô tô Trung Quốc như Nio và Geely có tham vọng hướng tới thị trường Mỹ, câu hỏi lớn là liệu họ có thể vượt qua những bất đồng chính trị hay không và liệu người mua Mỹ có chấp nhận hay không.
Ông Martin French, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Berylls, cho biết: “Sẽ cần một vài năm để xem liệu Ford và GM cũng như những công ty tương tự có thể ngăn chặn sự cạnh tranh từ Trung Quốc hay không. Từ những gì chúng ta thấy tại triển lãm ô tô Thượng Hải năm nay, sự cạnh tranh đó là rất, rất thực tế”.
Ngành xe điện của Trung Quốc đã bùng nổ trong những năm gần đây. Vào năm 2022, doanh số bán xe điện của Mỹ đạt mức cao mới là 800.000 xe, trong khi người Trung Quốc mua khoảng 5 triệu xe con chạy hoàn toàn bằng điện. Sau nhiều năm không có đối thủ, Tesla của Mỹ sắp mất ngôi vị nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới vào tay một công ty Trung Quốc là BYD.
Toyota, Huyndai và giờ là BYD
Một chiếc xe điện BYD được trưng bày tại một đại lý ô tô ở Thượng Hải, Trung Quốc ngày 3/2. Ảnh: Reuters
Vào những năm 1970, các công ty xe hơi Nhật Bản như Toyota và Honda đã thâm nhập thị trường Mỹ với các loại xe tiết kiệm nhiên liệu và giá cả phải chăng, khiến các nhà sản xuất ô tô Mỹ phải bám theo sau. Gần đây, các thương hiệu Hàn Quốc như Hyundai và Kia đã giành thị phần của Ford và GM về xe thể thao SUV.
Lịch sử có thể lặp lại. Các nhà phân tích cho rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc có thể giành được chỗ đứng ở Mỹ nhờ bán xe với mức giá bình dân.
Ông Bill Russo, Giám đốc điều hành Automobility (công ty tư vấn ở Thượng Hải), nói: “Liệu các công ty Trung Quốc có thể làm những gì mà những công ty khác đã làm trước đây, chỉ với xe điện hay không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Ai mà chẳng muốn mua xe giá cả phải chăng?”
Nhưng khi căng thẳng chính trị giữa Trung Quốc và Mỹ gia tăng, việc thâm nhập thị trường Mỹ có thể khó khăn hơn với Trung Quốc so với Nhật Bản hoặc Hàn Quốc. Các nhà phân tích cho rằng ngoài những lo lắng chung từ người tiêu dùng - những người có thể ít ủng hộ một thương hiệu Trung Quốc, các nhà lập pháp Mỹ có thể sẽ giám sát chặt chẽ hơn công ty Trung Quốc nào có kế hoạch hoạt động tại Mỹ.
Mức thuế nhập khẩu 27,5% từ thời Tổng thống Donald Trump vẫn có hiệu lực đối với ô tô Trung Quốc. Trong khi đó, các khoản tín dụng thuế mới của chính quyền Tổng thống Joe Biden dành cho việc mua xe điện lại ưu tiên các xe được sản xuất ở Bắc Mỹ mà có các bộ phận pin không phải do Trung Quốc sản xuất.
Trung Quốc sẽ thắng về giá
Một chiếc Wuling Hong Guang Mini. Ảnh: gearrice.com
Từ lâu, các thương hiệu ô tô Mỹ đã hứa hẹn về một loại ô tô điện chạy được khoảng cách xa, có giá dưới 30.000 USD. Nhưng tiến độ đã chậm lại và đôi khi thụt lùi. GM có kế hoạch hủy bỏ xe điện Bolt - loại xe điện rẻ nhất của Mỹ - vào cuối năm 2023 và sử dụng nhà máy đó để sản xuất xe bán tải điện đắt tiền.
Trong khi đó, các thương hiệu Trung Quốc không có đối thủ về giá cả trên sân nhà và ở châu Âu.
Một trong những loại xe điện phổ biến nhất ở Trung Quốc là Wuling Hong Guang Mini - một chiếc xe chạy trong thành phố cực nhỏ có giá khoảng 5.000 USD. Tại triển lãm ô tô Thượng Hải vào tháng trước, BYD đã tung ra một loại xe tên là Seagull, có thể chạy tới 305km. Giá khởi điểm chỉ chưa đầy 11.000 USD.
Ông Tu Le, Giám đốc điều hành Sino Auto Insights (công ty tư vấn chuyên về ngành ô tô Trung Quốc), cho biết các công ty Trung Quốc không giảm chất lượng để sản xuất xe giá rẻ. Ông cho rằng các đối thủ sẽ phải dè chừng xe điện Trung Quốc.
Ô tô Trung Quốc sẽ không thống trị ngay
Nhưng ngay cả khi các thương hiệu Trung Quốc tấn công thị trường Mỹ, thì điều đó sẽ không xảy ra ngay lập tức. Các công ty này có khả năng sẽ chỉ thử nghiệm với các đợt ra mắt số lượng thấp và nghiên cứu thị trường trước khi xâm nhập hoàn toàn. Ông Tu Le cho biết trong số hàng chục thương hiệu có thể muốn có thị phần ở Mỹ, chỉ một số ít có thể bán ô tô ở Mỹ với số lượng đáng kể.
Còn theo ông Russo, các nhà sản xuất ô tô có nhiều khả năng bứt phá nhất sẽ là những nhà sản xuất đã có mặt trên toàn cầu: Geely và BYD. Giám đốc điều hành BYD gần đây cho biết công ty này hiện không để nhắm đến thị trường xe con ở Mỹ, nhưng công ty đã có một lượng xe thương mại nhỏ ở đây.
Polestar, một thương hiệu xe điện của Thụy Điển thuộc sở hữu của Geely và Volvo, đã nhập khẩu xe từ Trung Quốc. Công ty khởi nghiệp Nio đã công bố kế hoạch thâm nhập thị trường Mỹ vào năm 2025.
Bước tiếp theo sẽ là thiết lập cơ sở sản xuất ở Bắc Mỹ, điều mà ông Tu Le dự báo các công ty Trung Quốc sẽ thực hiện khi họ có được chỗ đứng trên thị trường Mỹ. Ông nói: “Quy mô lớn của thị trường ô tô Mỹ có nghĩa là những người mới tham gia sẽ cần phải sản xuất tại địa phương để cạnh tranh nghiêm túc trong dài hạn. Người Mỹ nghĩ rằng làn sóng thủy triều đến từ Thung lũng Silicon. Không phải vậy. Nó đang đến từ hai hướng”.