Hàng hóa được xếp tại cảng ở Thanh Đảo, Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Cụ thể, Ủy ban chuyên gia, do Cơ quan Giải quyết tranh chấp của WTO thành lập, đã ra phán quyết rằng các mức thuế bổ sung mà Mỹ áp đặt đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc là "không phù hợp" với các quy định thương mại toàn cầu, đồng thời "khuyến cáo Mỹ cần đưa ra các biện pháp nhằm thực hiện các cam kết của mình".
Tuy nhiên, dù phán quyết trên ủng hộ các khiếu nại của Trung Quốc, Washington có thể phủ quyết quyết định này bằng cách đưa ra kháng cáo trong vòng 60 ngày tới.
Trong một phản ứng đầu tiên, Mỹ đã tuyên bố phán quyết trên là không công bằng và WTO đã thiên vị Trung Quốc. Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer nêu rõ Mỹ "phải được quyền tự vệ trước những quy tắc thương mại không công bằng và chính quyền của Tổng thống Trump sẽ không để Trung Quốc lợi dụng WTO để có lợi thế hơn công nhân, doanh nghiệp, nông dân và chủ trang trại Mỹ".
Tranh cãi thương mại Mỹ - Trung tập trung vào việc Mỹ sử dụng điều khoản 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974 nhằm đơn phương khởi động tranh chấp thương mại chống Trung Quốc, với cáo buộc nước này vi phạm luật sở hữu trí tuệ và áp đặt các chính sách cưỡng ép chuyển giao công nghệ. Điều khoản trên cho phép Tổng thống Mỹ áp thuế và các biện pháp hạn chế nhập khẩu khác khi một nước thực hiện các quy tắc thương mại không công bằng, gây ảnh hưởng đến hoạt động thương mại của Mỹ.
Tuy nhiên, Trung Quốc cho rằng các mức thuế nói trên vi phạm quy định tối huệ quốc của WTO vì các biện pháp trên không được áp dụng tương tự với các nước khác. Trung Quốc cũng cáo buộc rằng các mức thuế trên đã vi phạm quy định chủ chốt trong giải quyết tranh chấp, đòi hỏi các nước phải khiếu nại lên WTO trước khi áp đặt các biện pháp trả đũa một nước khác. Trong thập niên 1990 Mỹ đã nhất trí tuân thủ tiến trình giải quyết tranh chấp của WTO trước khi áp dụng các hành động trả đũa thương mại.
Trong cuộc chiến thương mại kéo dài hai năm với Bắc Kinh, Tổng thống Trump đã đe dọa đánh thuế đối với gần như toàn bộ hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc – hơn 500 tỷ USD – trước khi hai nước ký Thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1 trong tháng Một. Các mức thuế bổ sung của Mỹ vẫn được áp dụng đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá tới 370 tỷ USD và 62,16 tỷ USD tiền thuế đã được thu kể từ tháng 7/2018, theo số liệu của Cơ quan Hải quan Mỹ.