WTO kết luận Mỹ vi phạm luật quốc tế khi áp thuế bổ sung với hàng Trung Quốc

Hãng tin AP, Fox News cho biết, trong một báo cáo ngày 14/9, một ủy ban gồm 3 chuyên gia cấp cao của WTO đã kết luận rằng Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã vi phạm luật quốc tế khi áp thuế bổ sung đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trong báo cáo này, ủy ban trực thuộc WTO cho rằng “Mỹ đã không chứng tỏ được rằng các khoản thuế bổ sung áp với hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc hồi năm 2018 và 2019 và ‘có thể chứng minh được là cần thiết để bảo vệ các giá trị chung của Mỹ’ chiểu theo Thỏa thuận Chung về Thương mại và Thuế (GATT)”.

Phán quyết này được nhìn nhận như một bước thụt lùi, làm xói mòn nỗ lực tiến hành cuộc chiến thương mại của Tổng thống Trump nhằm vào Trung Quốc. Tính tới thời điểm này, chính quyền Mỹ đã áp thuế bổ sung đối với lượng hàng hóa nhập khẩu trị giá hơn 550 tỷ USD từ Trung Quốc.

Chính quyền Tổng thống Trump được cho là sẽ sớm có phản ứng trước phán quyết của WTO. Dù phán quyết này là một sự khích lệ dành cho Bắc Kinh, song Washington có quyền phủ quyết phán quyết bằng việc đệ đơn kháng cáo trong khoảng thời gian 60 ngày.

Tranh cãi giữa Mỹ và Trung Quốc tại WTO chủ yếu tập trung vào việc Chính quyền Tổng thống Trump vận dụng một điều luật từ những năm 1970 để đơn phương mở cuộc chiến thương mại của nước này nhằm vào Trung Quốc năm 2018.

Trung Quốc khiếu nại cách áp thuế này của Mỹ không được áp dụng cho tất cả các thành viên WTO. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng cáo buộc các khoản thuế tăng cường của Mỹ đã vi phạm một qui định then chốt về giải quyết tranh chấp trong WTO, theo đó yêu cầu mọi nền kinh tế thành viên tổ chức phải giải quyết tranh chấp thông qua WTO, trước khi có thể áp dụng những đòn trả đũa nhằm vào một thành viên khác.

Về phần mình, Chính quyền Tổng thống Trump tuyên bố việc Washington áp thuế bổ sung hàng hóa Trung Quốc là phù hợp với Điều 301 Luật Thương mại năm 1974, trong đó cho phép Tổng thống Trump áp thuế và các biện pháp hạn chế nhập khẩu khác bất cứ khi nào một nước nào đó có hành động thương mại bất bình đẳng ảnh hưởng tới hoạt động thương mại của Mỹ.

Washington khẳng định các biện pháp thuế tăng cường là cần thiết để đối phó với những sự vi phạm tràn lan của Trung Quốc về quyền sở hữu trí tuệ và các chính sách ép buộc chuyển giao công nghệ.

Ngay sau khi ủy ban của WTO ra phán quyết trên, tối 15/9 (theo giờ Bắc Kinh), Bộ Thương mại Trung Quốc đã lên tiếng hoan nghênh động thái này.

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung liên tục leo thang kể từ tháng 7/2018, khi hai nước liên tiếp bổ sung các mức áp thuế với hàng hóa trị giá hàng trăm tỷ USD của nhau. Sau thời gian căng thẳng, cuối năm 2019, các quan chức Trung Quốc và Mỹ đã nhất trí dỡ bỏ thuế đối với hàng hóa của nhau trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1. Tuy nhiên, đó chỉ được coi là một thỏa thuận "đình chiến", chứ chưa phải là một thỏa thuận giải quyết thỏa đáng các tranh chấp thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Các nhà kinh tế cảnh báo rằng tranh chấp thương mại kéo dài giữa hai cường quốc hàng đầu này đang làm rối loạn các chuỗi nguồn cung, khiến giới đầu tư lo ngại và giảm lòng tin của các doanh nghiệp, do vậy làm gia tăng rủi ro đối với nền kinh tế toàn cầu.