Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) trong cuộc gặp người đồng cấp Mỹ Donald Trump bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) ở Osaka (Nhật Bản) ngày 28/6/2019. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào ngày 15/8 tới đang thu hút sự chú ý đặc biệt từ truyền thông thế giới. Trong bối cảnh đó, nhiều tờ báo và hãng tin lớn đều đưa ra những phân tích, dự báo với sự thận trọng về cuộc gặp mang tính lịch sử này.
Theo thông tin ban đầu từ hãng thông tấn TASS (Nga), cuộc gặp đã được Tổng thống Trump tiết lộ trên trang mạng xã hội Truth Social và được Trợ lý Tổng thống Nga, ông Yuri Ushakov xác nhận, lưu ý rằng mục tiêu chính là thảo luận các phương án để đạt được một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột Nga - Ukraine. Báo Vedomosti (Nga) ngày 10/8 đã tổng hợp những đánh giá của giới truyền thông thế giới về cuộc gặp "được mong đợi từ lâu" giữa ông Putin và ông Trump, như Tổng thống Mỹ đã lưu ý.
Cuộc gặp trực tiếp với ông Putin được Bloomberg đánh giá là "một canh bạc" đối với Tổng thống Trump. Trong bối cảnh các nỗ lực chấm dứt chiến sự của ông Trump liên tục thất bại, việc mời Tổng thống Putin trở lại lãnh thổ Mỹ lần đầu tiên sau gần một thập kỷ mang theo nhiều rủi ro chính trị.
Việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dường như bị loại khỏi cuộc đàm phán cũng có thể làm gia tăng lo ngại rằng Nhà Trắng và Điện Kremlin sẽ thảo luận một thỏa thuận dựa trên những nhượng bộ mà Ukraine chưa sẵn sàng thực hiện. Hãng tin Reuters cũng trích lời Tổng thống Trump khi ông phát biểu rằng "sẽ có một số trao đổi lãnh thổ để cùng có lợi".
Điều này đã khiến các quan chức châu Âu lo ngại rằng Moskva có thể tận dụng cuộc gặp để né tránh các lệnh trừng phạt mới của chính quyền Trump, mà không đưa ra bất kỳ nhượng bộ đáng kể nào. Mối quan hệ gần gũi bất thường giữa hai nhà lãnh đạo, từng bị thử thách bởi cuộc xung đột, giờ đây lại được Tổng thống Trump đặt cược để tìm kiếm một giải pháp hòa bình.
Phản ứng trước thông tin này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn, được trích dẫn trên CNN: "Bất kỳ quyết định nào không có Ukraine, đều là những quyết định chống lại hòa bình. Đây là những quyết định chết".
Về phần mình, mạng truyền thông Al Jazeera (Qatar) nhận định Tổng thống Trump đã "phá vỡ thông lệ ngoại giao hàng thập kỷ khi tỏ ra ủng hộ Nga trong phần lớn nhiệm kỳ tại Nhà Trắng", đồng thời tự nhận mình là "người kiến tạo hòa bình". Tuy nhiên, việc ông không thể chấm dứt xung đột ở Ukraine đã trở thành nguồn cơn bất hòa giữa ông và người đồng cấp Nga. Mặc dù vậy, ông Trump vẫn ca ngợi "tiến triển lớn" trong các cuộc đàm phán hòa bình sau khi đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đến gặp Tổng thống Putin tại Moskva.
Trong khi đó, một quan chức Nhà Trắng giấu tên được tổ chức truyền thông Politico (Mỹ) trích dẫn lại tỏ ra thận trọng, cho biết cuộc gặp "này không có nghĩa là đã đạt được thỏa thuận hay lệnh ngừng bắn". Theo Politico ngày 11/8, Tổng thống Trump sẽ tham gia cuộc thảo luận khẩn cấp cùng các nhà lãnh đạo châu Âu trước cuộc hội đàm với ông Putin.
Cuộc họp khẩn cấp trên do Thủ tướng Đức Friedrich Merz triệu tập theo hình thức trực tuyến vào ngày 13/8, với sự tham gia của cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Cuộc thảo luận này diễn ra trước hội nghị thượng đỉnh vào ngày 15/8 tại Alaska giữa ông Trump và Tổng thống Putin về cuộc chiến ở Ukraine.
Người phát ngôn của chính phủ Đức nói với Politico rằng hội nghị trực tuyến sẽ tập trung vào các phương án gây sức ép lên Nga, các vấn đề về vùng lãnh thổ Ukraine mà Nga đang kiểm soát, đảm bảo an ninh cho Kiev và trình tự các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng.
Tờ Le Figaro (Pháp) cũng nhấn mạnh về mối quan hệ "gần gũi bất thường" giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ, và sự sẵn sàng của Tổng thống Trump trong việc đặt cược vào mối quan hệ này để giải quyết xung đột ở Ukraine.
Có thể nói cuộc gặp thượng đỉnh tại Alaska không chỉ là một sự kiện ngoại giao quan trọng, mà còn là một phép thử lớn đối với cả hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ. Kết quả của cuộc gặp này sẽ được cả thế giới theo dõi sát sao, và khả năng sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc xung đột Ukraine và cũng như trật tự địa chính trị toàn cầu.