Cảnh sát Mỹ khi phát hiện Kai Zhuang tại lều trong khu vực hoang dã. Ảnh: CNBC
USA Today (Mỹ) dẫn lời các quan chức cho biết Kai Zhuang (17 tuổi) rời khỏi nơi ở vào ngày 28/12/2024 sau khi tội phạm mạng đánh lừa rằng gia đình thiếu niên này ở Trung Quốc đang bị đe dọa.
Trong khi đó, gia đình khai với cảnh sát rằng họ đã trả 80.000 USD tiền chuộc sau khi Kai Zhuang gửi cho họ bức ảnh cậu bị giam giữ.
Cảnh sát Mỹ sau đó cho biết: “Chúng tôi tin rằng nạn nhân đã tự cô lập mình trong một chiếc lều theo chỉ dẫn của những kẻ bắt cóc online”.
Bắt cóc online là gì?
Vụ án của Zhuang đã thu hút sự chú ý của quốc tế và có thể là lần đầu tiên nhiều người biết đến bắt cóc online. Nhưng Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) cho biết họ đã biết về loại tội phạm này hơn 20 năm.
Theo FBI, mặc dù bắt cóc online có thể diễn ra dưới nhiều hình thức, nhưng cốt lõi của trò lừa đảo này là âm mưu tống tiền. Thông thường, trong bắt cóc online, tội phạm sẽ gọi điện cho “con mồi” và lừa họ trả tiền chuộc để giải thoát người thân mà họ tin rằng đã bị bắt cóc và đang gặp nguy hiểm.
Trang web của FBI nêu chi tiết: "Những kẻ bắt cóc online không thực sự bắt cóc bất kỳ ai. Thay vào đó, thông qua lừa dối và đe dọa, chúng ép buộc nạn nhân trả tiền chuộc nhanh chóng trước khi âm mưu lộ tẩy".
Âm mưu này thường lợi dụng áp lực về mặt cảm xúc và nỗi sợ hãi để tống tiền nạn nhân. Các nạn nhân cho biết họ nghe thấy tiếng la hét trên điện thoại trong khi thủ phạm đe dọa rằng người thân của họ đang gặp nguy hiểm.
Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tội phạm Mạng tại Trường Cao đẳng Tư pháp Hình sự John Jay (Mỹ), bà Marie-Helen Maras, miêu tả: “Chúng sẽ làm bất cứ điều gì để giữ bạn nghe điện thoại. Chúng sẽ đe dọa gây hại nếu bạn dám cúp máy hoặc cố gắng liên hệ với người khác, nhằm khiến nạn nhân hoảng sợ và ra quyết định một cách vội vàng”.
Các biện pháp phòng ngừa
Kênh NDTV (Ấn Độ) đã đăng tải bài viết hướng dẫn cách phòng chống nguy cơ rơi vào bẫy bắt cóc online.
Kẻ phạm tội có thể lợi dụng mạng xã hội để nghiên cứu và thu thập thông tin về nạn nhân trước khi liên lạc, giúp chúng có được cái nhìn sâu về cuộc sống của một cá nhân. Do vậy, ngay từ đầu, hãy thận trọng khi chia sẻ thông tin dễ bị lợi dụng lên mạng xã hội, bao gồm thông tin cá nhân và hình ảnh nhạy cảm.
Cần thận trọng khi nhận được tin nhắn lạ bất ngờ, đặc biệt khi chúng yêu cầu hành động hoặc đe dọa hậu quả. Sau đó, hãy xác minh danh tính của người gửi tin nhắn. Nếu người đó tự nhận là thành viên gia đình hoặc người quen của bạn, hãy cố gắng xác minh danh tính của họ thông qua một kênh liên lạc riêng biệt và đáng tin cậy.
Điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội để kiểm soát những người có thể xem thông tin cá nhân của bạn. Hạn chế quyền truy cập vào hồ sơ cá nhân và lưu ý những thông tin bạn chia sẻ công khai.
Thông báo cho gia đình và bạn bè về các mối đe dọa và lừa đảo trực tuyến tiềm ẩn.
Nếu bạn nhận được tin nhắn đe dọa, hãy báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc cơ quan thực thi pháp luật địa phương.
Hãy bảo vệ thiết bị của bạn bằng mật khẩu mạnh, xác thực hai yếu tố và cập nhật phần mềm bảo mật thường xuyên để ngăn chặn truy cập trái phép.
Cập nhật thông tin từ truyền thông, cơ quan chức năng về các hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến. Nhận thức là biện pháp phòng vệ quan trọng để tránh trở thành nạn nhân của các hành vi thao túng và tống tiền.
Nếu bạn cho rằng mình đã trở thành mục tiêu của bắt cóc trực tuyến, hãy cân nhắc tham khảo ý kiến chuyên gia an ninh mạng hoặc các cơ quan thực thi pháp luật có kinh nghiệm xử lý các trường hợp như vậy.
Chuyên gia an ninh mạng Joseph Steinberg chia sẻ với BBC (Anh) rằng các cơ quan thực thi pháp luật và công ty viễn thông có thể góp phần ngăn chặn tội phạm trong tương lai, thông qua việc cải thiện quy trình xác thực và truy vết nguồn gốc cuộc gọi.
Các chuyên gia nhận định rằng những biện pháp đơn giản này có thể góp phần đảm bảo an toàn cho cộng đồng.