Sinh viên tại Đại học Boston, Massachusetts. Ảnh: Boston Herald
Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc), trong thông báo được đưa ra hôm 3/11, Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ đã khởi động một chiến dịch vào tháng 8 nhằm tăng cường giám sát việc học tập của du học sinh Trung Quốc trong các lĩnh vực STEM – gồm khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học - ở quốc gia này.
Theo thông báo của Bộ Giáo dục Trung Quốc, nhiều sinh viên có thị thực học thuật F1 - loại thị thực cấp cho sinh viên quốc tế theo học các khoá đào tạo khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học ở Mỹ - đã bị quấy rối, thẩm vấn và trục xuất mà không có lý do hoặc cáo buộc chính đáng. Một số thiết bị điện tử của sinh viên bị trục xuất đã bị kiểm tra và tịch thu trước khi họ bị trục xuất khỏi Mỹ.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết giới chức thường xuyên nhận được báo cáo về các vụ quấy rối trong vài tháng qua, với gần 30 vụ việc kể từ tháng 8, nhiều trong số đó liên quan đến bạo lực.
“Chúng tôi một lần nữa nhắc nhở sinh viên đang học tập tại Mỹ chú ý an toàn và cảnh giác trước các mối đe dọa tiềm tàng ở quốc gia này, đồng thời tuân thủ quy định của các tổ chức liên quan và hồi đáp các yêu cầu trao đổi thông tin đúng hạn để ngăn nguy cơ bị gián đoạn học tập”, thông báo cho biết.
Bộ cũng khuyến khích sinh viên liên hệ với đại sứ quán hoặc lãnh sự quán của Trung Quốc tại Mỹ nếu họ cần giúp đỡ. Thông báo được đăng trên tài khoản WeChat của Trung tâm Dịch vụ Trao đổi Học thuật Trung Quốc thuộc Bộ Giáo dục nước này.
Động thái trên được đưa ra sau khi lãnh sự quán của Trung Quốc ở Los Angeles vào tháng trước phát thông báo nhiều sinh viên Trung Quốc đã bị các nhân viên biên phòng giữ tại sân bay quốc tế và tra hỏi hoạt động học tập cũng như lý do họ học tập ở Mỹ. Lãnh sự quán Trung Quốc cho biết họ đã kêu gọi Mỹ chấm dứt “những hạn chế và cản trở không chính đáng đối với sinh viên Trung Quốc”.
Dưới thời Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã đưa ra các hạn chế về thị thực đối với sinh viên Trung Quốc vì lý do an ninh. Hồi tháng 5, Đại sứ quán Mỹ tại Bắc Kinh cho biết họ đã nối lại việc xử lý đơn xin thị thực du học cho công dân Trung Quốc sau một năm gián đoạn. Tuy nhiên, những người có nguy cơ “an ninh cao” sẽ bị kiểm tra thêm.
Bất chấp mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington leo thang cẳng thẳng sau khi 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới mâu thuẫn trong các vấn đề thương mại, công nghệ, đại dịch COVID-19, Trung Quốc vẫn là quốc gia có số lượng sinh viên theo học ở Mỹ lớn nhất. Theo số liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ, có trên 380.000 sinh viên Trung Quốc đến Mỹ du học vào năm ngoái, mang lại doanh thu đáng kể cho các trường đại học nước này, mặc dù đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn nghiêm trọng việc quay lại trường của nhiều học sinh.
Mỹ đã cấp 33.896 thị thực F1 cho công dân Trung Quốc vào tháng 6 năm nay, một bước nhảy vọt so với mức chỉ 8 thị thực vào cùng kỳ năm ngoái và tương đương mức ghi nhận hồi tháng 6/2019.
Khi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman thăm Trung Quốc vào tháng 7 vừa qua, Bắc Kinh đã kêu gọi Washington dỡ bỏ các hạn chế về thị thực đối với sinh viên Trung Quốc và nối lại việc trao đổi sinh viên - một phần hành động mà nước này muốn thực hiện để xoa dịu căng thẳng giữa 2 quốc gia.