Cảng biển tại thành phố Mariupol của Ukraine. Ảnh: Reuters
Có khoảng 2.000 thuyền viên trên 112 con tàu neo đậu tại các cảng của Ukraine trên Biển Đen và Biển Azov trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022. Sau khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát, hầu hết thủy thủ đoàn đã được sơ tán, nhưng 331 thuyền viên vẫn mắc kẹt trên 62 con tàu thả neo tại 9 cảng của Ukraine.
Tờ Guardian (Anh) ngày 22/2 cho biết trên 30 tổ chức hàng hải đã ký vào bức thư gửi đến Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đề nghị ông ưu tiên sơ tán an toàn các thuyền viên. Trong các tổ chức này có Văn phòng Vận tải biển quốc tế (ICS) vốn đại diện trên 80% tàu thương mại trên thế giới.
Họ đã ca ngợi Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký kết hồi tháng 7/2022 tạo điều kiện cho vận chuyển an toàn ngũ cốc, thực phẩm và phân bón đến các nhóm dân số dễ bị tổn thương ở Bắc Phi và Trung Đông. Sáng kiến này đã giúp 941 chuyến tàu di chuyển qua 3 cảng của Ukraine là Odesa, Chornomorsk và Yuzhny.
Các tổ chức ký kết cho biết họ cam kết tiếp tục thành công của Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen. Trong bức thư gửi Tổng thư ký Antonio Guterres có đoạn: “Nếu không có thuyền viên của chúng tôi, việc di chuyển các lô hàng ngũ cốc quan trọng ra khỏi Ukraine sẽ không thể thực hiện được. Mặc dù tồn tại thách thức đối với việc sơ tán thuyền viên và tàu của họ nhưng nó vẫn phải là ưu tiên hàng đầu. Nếu không, chúng ta mạo hiểm tính mạng của các thuyền viên và điều này là không thể chấp nhận được”.
Bà Natalie Shaw tại ICS nhấn mạnh: “Họ đã phải chịu đựng điều kiện tồi tệ trong năm qua, sống trên những con tàu là mục tiêu chính”.
Có nhiều yếu tố đã khiến 331 thuyền viên mắc kẹt trên tàu của họ. Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen cho phép xuất khẩu ngũ cốc chỉ từ 3 trong số 18 cảng biển của Ukraine. Những con tàu không phù hợp để chở ngũ cốc không được phép rời đi.
Tổ chức từ thiện Stella Maris tại Ukraine đã bắt đầu cung cấp dịch vụ hỗ trợ trực tuyến cho người đi biển. Ông Rostyslav Inzhestoikov tại Stella Maris nói rằng dịch vụ này hỗ trợ tâm lý từ xa cho các thuyền viên và gia đình của họ. Ông kể lại: “Năm ngoái, tôi đã nói chuyện qua điện thoại với thuyền viên bị mắc kẹt ở cảng Mykolaiv. Nó rất gần tiền tuyến nên từ cây cầu họ có thể nghe hoặc nhìn thấy các vụ nổ và tên lửa tấn công. Tất nhiên họ sẽ sợ hãi trước những gì đang diễn ra và lo rằng liệu quả bom hay tên lửa tiếp theo có thể đánh trúng con tàu hay không. Về mặt tâm lý, tinh thần và cảm xúc, thật không dễ dàng để ở trên một con tàu nếu chiến tranh đang ở trong tầm mắt của bạn”.