Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu tại Đại Hội đồng LHQ ngày 21/1, Tổng Thư ký Guterres nêu rõ: "Tôi muốn bắt đầu năm nay bằng cách đưa ra 5 cảnh báo, đó là cảnh báo về đại dịch COVID-19, tình hình tài chính toàn cầu, hành động vì khí hậu, tình trạng thiếu tôn trọng pháp luật trong không gian mạng và hòa bình cùng an ninh". Ông nhấn mạnh đây là 5 vấn đề đáng báo động đòi hỏi nỗ lực tập thể của tất cả các nước.
Tổng Thư ký LHQ cho rằng COVID-19 tiếp tục cướp đi các sinh mạng cũng như những hy vọng và làm đảo lộn các kế hoạch. Trong khi đó, sự bất bình đẳng ngày càng lớn, lạm phát tiếp tục gia tăng. Cuộc khủng hoảng khí hậu, tình trạng ô nhiễm và mất đa dạng sinh học đang hoành hành. Thế giới phải đối mặt với những bất ổn chính trị và các cuộc xung đột khốc liệt. Sự nghi kỵ giữa các cường quốc trên thế giới đang lên đến đỉnh điểm. Cùng với đó là những siêu xa lộ thông tin lan tràn các nội dung hận thù và dối trá, kích động những xung đột tồi tệ nhất của nhân loại.
Nhà lãnh đạo tổ chức đa phương lớn nhất toàn cầu khẳng định tất cả những thách thức này phản ánh sự thất bại của quản trị toàn cầu. Các khuôn khổ đa phương trong các lĩnh vực, từ y tế toàn cầu đến công nghệ kỹ thuật số, hiện đã lỗi thời và không còn phù hợp với mục đích thực tế. Chúng không giúp bảo vệ nền kinh tế thế giới cũng như hệ thống tài chính và chăm sóc y tế toàn cầu. Tổng Thư ký Guterres nhấn mạnh hiện là lúc thế giới cần hành động. Ông khẳng định phản ứng của thế giới đối với 5 cảnh báo khẩn cấp nói trên sẽ quyết định tiến trình của con người và thế giới trong nhiều thập kỷ tới. Thế giới cần đặt chế độ khẩn cấp và giải quyết triệt để 5 vấn đề báo động này bằng cách đối phó hiệu quả với đại dịch COVID-19, cải cách hệ thống tài chính toàn cầu để đảm bảo phục hồi công bằng, giải quyết khủng hoảng khí hậu, đặt con người vào trung tâm của thế giới kỹ thuật số và các công nghệ tiên tiến, đồng thời mang lại hòa bình bền vững.
Tổng Thư ký Guterres cũng bày tỏ quan ngại rằng tình hình toàn cầu hiện nay đang trở nên hỗn loạn và khó dự đoán hơn so với thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Ông đánh giá: “Chiến tranh Lạnh có một số quy tắc nhất định. Đó là giữa hai khối. Hai khối đó đã được định rõ… Mỗi khối đều có liên minh quân sự riêng. Có những quy tắc rõ ràng và cơ chế rõ ràng nhằm ngăn chặn xung đột. Chiến tranh Lạnh, ở một mức độ nào đó, không bao giờ nóng lên do tồn tại một mức độ nhất định trong khả năng có thể dự đoán được”.
Theo Tổng Thư ký, những gì mà thế giới đang chứng kiến hiện nay hỗn loạn hơn và khả năng dự đoán được tình hình cũng trở nên hữu hạn hơn. Thế giới không có bất cứ công cụ nào để đối phó với khủng hoảng và vì vậy, ông nhấn mạnh, thế giới đang sống trong một tình huống nguy hiểm.
Tổng Thư ký Guterres cũng hối thúc Mỹ và Trung Quốc đối thoại về thương mại và công nghệ để tránh gây ra sự phân cực trên thị trường và nền kinh tế thế giới. Ông bày tỏ ủng hộ thiết lập một thị trường toàn cầu thống nhất và một nền kinh tế toàn cầu thống nhất. Ông kêu gọi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tìm điểm chung về thương mại và công nghệ thông qua đối thoại và đàm phán để tránh xảy ra kịch bản phân cực nêu trên.