Ông Donald Trump phát biểu trước những người ủng hộ tại Trung tâm Hội nghị Palm Beach, bang Florida. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Báo The Kyiv Independent của Ukraine ngày 7/3 cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt dấu hỏi về cam kết của Washington đối với việc bảo vệ các đối tác NATO, tuyên bố rằng Mỹ sẽ không bảo vệ những nước không đáp ứng mục tiêu chi tiêu quốc phòng.
Nhà lãnh đạo Mỹ đã nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng hôm 6/3, theo giờ địa phương, rằng:“Nếu họ không đóng góp, tôi sẽ không bảo vệ họ. Không, tôi sẽ không bảo vệ họ”.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi kênh NBC News đưa tin rằng ông Trump đang xem xét giảm cam kết của Mỹ với NATO và điều chỉnh lại sự tham gia của Mỹ theo hướng có lợi hơn cho các thành viên chi tiêu một tỷ lệ nhất định tính theo GDP cho quốc phòng.
“Họ nên chi tiêu nhiều hơn”, Tổng thống Mỹ nói thêm.
Ông Trump từ lâu đã yêu cầu các đồng minh NATO tăng chi tiêu quân sự.
Vào ngày 7/1, nghĩa là sau khi đắc cử Tổng thống Mỹ, ông Trump nói rằng các thành viên NATO nên chi 5% GDP cho ngân sách quốc phòng, thay vì 2% như hiện nay.
Hãng tin AFP cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 7/1, ông Trump nói: "Tất cả họ đều có khả năng chi trả được, con số nên ở mức 5%, không phải 2%. Châu Âu chỉ nhận bỏ ra số tiền nhỏ so với chúng ta. Có một thứ gọi là đại dương ở giữa chúng ta và họ, đúng không? Tại sao Mỹ phải chi nhiều hơn hàng tỉ USD so với châu Âu?".
Mức tăng từ 2% lên 5% đồng nghĩa mỗi quốc gia NATO sẽ phải tăng ngân sách quốc phòng thêm 150% so với hiện nay.
Theo báo The Kyiv Independent, tính đến năm 2024, 24/32 thành viên NATO đã đạt mục tiêu chi quốc phòng ở mức 2% GDP, trong đó ba nước Ba Lan (4,12%), Estonia (3,43%), và Mỹ (3,38%) đứng đầu danh sách. Tuy nhiên, một số nước như Italy, Canada, và Tây Ban Nha vẫn chưa đạt yêu cầu.
Một số quốc gia NATO hiện đang thảo luận về việc nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 3% GDP vào năm 2030.
Tuyên bố của ông Trump nhắc lại phát ngôn gây tranh cãi của ông từ năm ngoái rằng ông sẽ ủng hộ Liên bang Nga “làm bất cứ điều quái gì họ muốn” với những nước NATO không đạt chuẩn chi tiêu.
Cụ thể là trong cuộc vận động tranh cử tại bang Nam Carolina hôm 10/2/2024, ông Trump tiết lộ nội dung cuộc gặp với "lãnh đạo một quốc gia lớn" tại hội nghị của NATO khi tại chức.
"Tôi sẽ không bảo vệ các vị. Trên thực tế, tôi sẽ khuyến khích Nga làm bất cứ thứ gì mà họ muốn. Các vị phải trả tiền trước", ông Trump cho biết câu trả lời khi được hỏi rằng Mỹ có bảo vệ nước này nếu họ không đóng góp đủ ngân sách cho liên minh và bị Nga tấn công hay không.
Tuyên bố này khi đó bị nhiều người coi là phá hoại nguyên tắc phòng thủ tập thể của NATO. Trong khi bình luận đưa ra hôm 6/3 lại xuất hiện giữa lúc chính sách đối ngoại của ông Trump đang bị giám sát chặt chẽ với việc ông Trump thúc đẩy các cuộc đàm phán trực tiếp với Moskva (Moscow) trong khi gạt Kiev sang một bên, và cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kéo dài cuộc chiến.
Ông Trump cũng từ chối đưa ra đảm bảo an ninh cho Ukraine, nói trong cuộc gặp với ông Zelensky vào ngày 28/2 tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng rằng châu Âu nên chịu trách nhiệm về an ninh của Kiev.
Kể từ đó, Washington đã đóng băng toàn bộ viện trợ quân sự và ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, một động thái bị nhiều người coi là nhằm gây sức ép buộc Kiev phải đàm phán hòa bình với Moskva.