Những vấn đề nóng trong bài phát biểu của Tổng thống Trump trước Quốc hội Mỹ

Theo Wall Street Journal, bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ tối 4/3 (giờ Mỹ) đã tạo cho Tổng thống Donald Trump cơ hội để quảng bá chương trình nghị sự của mình tới công chúng nước này sau 6 tuần trong nhiệm kỳ thứ hai của ông.

Trong bài phát biểu, ông Trump đã thể hiện sự tự tin và quyết tâm trong việc thực hiện chương trình nghị sự của mình. Ông đã ca ngợi các thành tựu của chính quyền mình, bao gồm việc cắt giảm thuế và tạo việc làm. 

Theo đó, ngay từ những phút đầu tiên, Tổng thống Trump đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về sự hồi sinh của nước Mỹ. "Động lực của nước Mỹ đã trở lại, tinh thần của chúng ta đã trở lại, lòng tự hào của chúng ta đã trở lại, sự tự tin của chúng ta đã trở lại", ông Trump tuyên bố. Không chỉ dừng lại ở những lời khẳng định chung chung, Tổng thống Trump tự tin cho rằng những tháng đầu nhiệm kỳ là "thành công nhất trong lịch sử".

Lĩnh vực thương mại

Có thể thấy, trọng tâm của bài phát biểu là chính sách thương mại mới. Tổng thống Trump đã thúc đẩy thuế quan của mình đối với Canada và Mexico, bỏ qua cơ hội công bố một thỏa thuận giảm 25% thuế mà các cố vấn của ông đã nói là có thể thực hiện được trước bài phát biểu. Trump cho biết Mỹ có thâm hụt thương mại "rất lớn" với cả Mexico và Canada, tuyên bố rằng họ đã cho phép fentanyl vào nước này "ở mức độ mà chúng ta chưa từng thấy", khuyến khích thông báo về thuế quan của ông vào hôm 4/3. 

Ông Trump cũng lập luận rằng các quốc gia này đã áp đặt mức thuế cao hơn đáng kể so với Mỹ, và việc này là cần thiết để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước. Các số liệu cho thấy tác động: Chỉ số Dow Jones và S&P 500 đã giảm hơn 1,2% sau quyết định này. Ông Trump khẳng định: "Có thể sẽ có một chút xáo trộn, nhưng chúng tôi chấp nhận điều đó".

Cũng liên quan đến vấn đề thương mại, Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng thuế quan sẽ là "lá chắn" bảo vệ nông dân Mỹ. Tuy nhiên, giới chuyên gia lo ngại rằng những biện pháp này có thể gây ra hệ lụy không mong muốn, đặc biệt là việc mất thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ áp dụng cái gọi là thuế quan có đi có lại vào ngày 2/4 tới, nhắc lại trọng tâm trong bản ghi nhớ hồi tháng 2 của ông chỉ đạo các cơ quan cân bằng mức thuế quan của Mỹ với thuế quan và các rào cản phi thuế quan do các quốc gia khác áp đặt.

Ông Trump cho biết trung bình Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ, Mexico và Canada áp dụng mức thuế "cao hơn rất nhiều" đối với hàng hóa của Mỹ so với mức thuế áp dụng cho hàng xuất khẩu của họ sang Mỹ và cho biết ông sẽ cân bằng không chỉ thuế quan mà còn cả các rào cản phi thuế quan với các quốc gia khác. Nhưng trong khi ông Trump cho biết mức thuế quan có đi có lại sẽ có hiệu lực vào ngày 2/4, các quan chức chính quyền Mỹ đã nói với các nhóm ngành rằng sẽ mất sáu tháng hoặc hơn để thực hiện đầy đủ.

Một điểm nhấn trong chính sách kinh tế là cam kết mở rộng sản xuất khoáng sản đất hiếm - nguồn nguyên liệu then chốt cho công nghệ điện tử và xe điện. Tổng thống Trump ca ngợi các kế hoạch đầu tư của các tập đoàn công nghệ lớn như Apple, TSMC và OpenAI vào các trung tâm dữ liệu và nhà máy chip mới.

Cắt giảm chi tiêu mạnh tay

Với tinh thần cắt giảm chi tiêu liên bang, Tổng thống Trump đã không ngần ngại chỉ trích những khoản chi được cho là vô nghĩa. Ông nhắc đến một loạt các khoản chi của chính phủ liên bang có lợi cho các quốc gia nước ngoài và các nghiên cứu không rõ ràng. Ông tuyên bố rằng nỗ lực của mình đã phát hiện ra "hàng trăm tỷ USD gian lận", gọi đó là "sự lãng phí khủng khiếp".

Đáng chú ý, Tổng thống Trump còn ca ngợi tỷ phú Elon Musk và Bộ Hiệu quả Chính phủ do ông lãnh đạo, nhấn mạnh những nỗ lực cắt giảm biên chế và chi tiêu, nói rằng ngay cả đảng Dân chủ cũng đánh giá cao điều đó. "Tôi tin là họ chỉ không muốn thừa nhận điều đó", ông Trump nói.

Tiếp theo, Tổng thống Trump đã thể hiện lập trường cứng rắn về vấn đề nhập cư. Ông nhấn mạnh các chính sách trục xuất và kiểm soát biên giới, gọi kế hoạch đàn áp nhập cư là "cuộc giải phóng vĩ đại của nước Mỹ".

Về cuộc xung đột ở Ukraine, Tổng thống Trump tiết lộ rằng ông đã nhận được một lá thư từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng Kiev đã sẵn sàng bắt đầu đàm phán hòa bình với Nga. Ông Trump đã đọc một số nội dung trong lá thư, gần giống hệt với những gì Tổng thống Zelensky đã viết trên X vào đầu ngày 4/3.

Nhưng đáng chú ý là ông Trump không nói gì về việc ký kết thỏa thuận khoáng sản với Ukraine, mà Tổng thống Zelensky cho biết ông sẵn sàng ký. Ông Trump ám chỉ rằng Ukraine có thể ký thỏa thuận "vào bất kỳ thời điểm nào thuận tiện cho họ", một động thái có thể giúp các công ty Mỹ tiếp cận nhiều hơn với các vật liệu đất hiếm của Ukraine. Theo Tổng thống Trump, điều đó sẽ thực sự là một sự đảm bảo an ninh cho Ukraine, vì việc các công ty Mỹ hoạt động ở đó sẽ ngăn chặn cuộc tấn công tiềm tàng của Nga trong tương lai.

Liên quan đến vấn đề Greenland, Tổng thống Trump cho biết ông muốn sáp nhập Greenland, hòn đảo tự quản thuộc Đan Mạch. "Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ quyền tự quyết định tương lai của bạn (Greenland). Và nếu bạn lựa chọn, chúng tôi chào đón bạn đến Mỹ. Tôi nghĩ chúng ta sẽ đạt được điều đó, bằng cách này hay cách khác, chúng ta sẽ đạt được điều đó", ông Trump nói.

Về phần mình, Đan Mạch đã phản đối quyết liệt nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm kiểm soát Greenland, có lúc từ chối loại trừ phương án quân sự để chiếm đảo. Copenhagen đang tìm cách chấm dứt cuộc tranh cãi về vấn đề này, có thể bằng cách cung cấp nhiều quyền tiếp cận hơn cho quân đội Mỹ trên đảo Bắc Cực và ký hợp đồng cho các công ty Mỹ khai thác khoáng sản của đảo.

Gần cuối bài phát biểu trước Quốc hội, Tổng thống Trump đã đưa ra một cam kết táo bạo phù hợp với tham vọng lâu dài của cố vấn tổng thống, tỷ phú Elon Musk: Du hành vũ trụ đến sao Hỏa. "Chúng ta sẽ dẫn dắt nhân loại vào không gian và cắm lá cờ Mỹ trên Sao Hỏa, và thậm chí xa hơn nữa", ông Trump nhắc lại. 

Theo Wall Streel Journal, bài phát biểu của Tổng thống Trump đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều từ các nhà lập pháp và người dân Mỹ. Một số người đã ca ngợi ông Trump vì sự quyết tâm và tầm nhìn của mình, trong khi những người khác đã chỉ trích ông vì việc thiếu đoàn kết và gây ra nhiều tranh cãi.

Tóm lại, bài phát biểu của Tổng thống Trump trước Quốc hội Mỹ là một tuyên bố mạnh mẽ về chương trình hành động, mang đậm phong cách riêng của ông - quyết liệt, không nhân nhượng và luôn đặt "nước Mỹ là trên hết". Dù vậy, thách thức lớn nhất vẫn nằm ở việc liệu ông có thể hiện thực hóa những lời hứa và vượt qua sự chia rẽ chính trị ngày càng sâu sắc hay không.