Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước Quốc hội tại Washington, DC, ngày 4/3/2025. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấm dứt các hành động thù địch giữa Nga và Ukraine trong bài phát biểu trước phiên họp chung của Quốc hội Mỹ vào tối 4/3 theo giờ địa phương.
"Hàng triệu người Ukraine và Nga đã bị giết hoặc bị thương một cách vô nghĩa trong cuộc xung đột tàn khốc này mà chưa thấy hồi kết", ông Trump tuyên bố, đồng thời cho biết ông đã "làm việc không mệt mỏi" để thúc đẩy một thỏa thuận đình chiến.
Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng dù những người thiệt mạng trong cuộc xung đột không phải là công dân Mỹ, nhưng ông vẫn muốn chấm dứt cảnh đổ máu.
Ông Trump cũng chỉ trích các đồng minh châu Âu, cáo buộc họ chi nhiều tiền hơn để mua năng lượng từ Nga thay vì hỗ trợ Kiev. Ông cho rằng khoản tài trợ của Mỹ cho Ukraine là quá lớn so với mức độ rủi ro mà Washington thực sự phải đối mặt.
"Mỹ đã gửi hàng trăm tỷ USD để hỗ trợ Ukraine phòng thủ… Các vị muốn tiếp tục làm điều đó trong 5 năm nữa hay sao?", ông Trump đặt câu hỏi với các nghị sỹ lưỡng đảng và quan khách.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh đình chỉ tất cả viện trợ quân sự cho Ukraine, gây áp lực leo thang lên Tổng thống Volodymyr Zelensky chỉ vài ngày sau khi cuộc gặp căng thẳng tại Phòng Bầu dục.
Theo tờ The Kyiv Independent ngày 4/3, một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Mỹ nói với Bloomberg rằng tất cả hỗ trợ quân sự cho Ukraine đang bị tạm dừng cho đến khi Tổng thống Trump xác định rằng các nhà lãnh đạo Ukraine đang nỗ lực thực sự hướng tới hòa bình.
Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến viện trợ trong tương lai mà còn ảnh hưởng đến vũ khí đang được vận chuyển, bao gồm các lô hàng trên máy bay và tàu, cũng như các thiết bị đang chờ chuyển giao ở Ba Lan.
Quyết định này diễn ra sau cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky, trong đó hai nhà lãnh đạo bất đồng về viện trợ quân sự và lập trường chiến lược của Ukraine.
Kể từ khi nhậm chức Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2 vào tháng 1/2025, ông Trump đã nỗ lực tiến hành đối thoại với Nga và Ukraine để chấm dứt xung đột đã bước sang năm thứ 4.
Theo đó, vào ngày 18/2, tại Saudi Arabia, Nga và Mỹ đã tiến hành vòng đàm phán đầu tiên nhằm khôi phục quan hệ song phương cũng như thảo luận về các điều kiện nhằm chấm dứt xung đột Ukraine.
Tiếp đó vào ngày 28/2, Tổng thống Ukraine đã đến Nhà Trắng để gặp ông Trump thảo luận về thỏa thuận khoáng sản cũng như đàm phán hòa bình với Nga. Cuộc trao đổi được truyền hình trực tiếp với sự có mặt của phóng viên đã trở thành một cuộc tranh cãi gay gắt, khi ông Trump chỉ trích ông Zelensky vì thiếu tôn trọng Mỹ, còn Phó Tổng thống Mỹ JD Vance lưu ý rằng ông Zelensky chưa bao giờ nói lời “cảm ơn” vì tất cả sự hỗ trợ mà Kiev đã nhận được.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Phòng Bầu dục, ngày 28/2/2025. Ảnh: AP/TTXVN
Cuộc họp báo dự kiến diễn ra sau cuộc gặp đã bị hủy bỏ và ông Trump đã đăng một tuyên bố trên nền tảng Truth Social vào sáng 1/3, nói rằng ông Zelensky chưa sẵn sàng cho hòa bình.
Theo Tổng thống Trump, sự can dự của Mỹ có thể khiến nhà lãnh đạo Ukraine cảm thấy có lợi thế lớn trong đàm phán. Tuy nhiên, điều Mỹ muốn hướng tới là hòa bình. Ông chủ thứ 47 của Nhà Trắng khẳng định, Tổng thống Zelensky có thể quay trở lại khi đã sẵn sàng.
Về phía Ukraine, trong một bài viết đăng trên mạng xã hội X tối 4/3, theo giờ địa phương, Tổng thống Zelensky khẳng định: “Không ai trong chúng tôi muốn một cuộc chiến vô tận. Ukraine sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán càng sớm càng tốt để tiến gần hơn đến một nền hòa bình bền vững. Không ai mong muốn hòa bình hơn người dân Ukraine. Tôi và đội ngũ của mình sẵn sàng làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Trump để đạt được một nền hòa bình lâu dài”.
Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết thêm: “Chúng tôi sẵn sàng hành động nhanh chóng để chấm dứt chiến tranh, và những bước đầu tiên có thể là trao đổi tù nhân và đình chiến trên không, nghĩa là cấm sử dụng tên lửa, thiết bị bay không người lái tầm xa, bom nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng và dân sự cũng như đình chiến trên biển ngay lập tức, nếu Liên bang Nga cũng thực hiện điều tương tự. Sau đó, chúng tôi muốn nhanh chóng tiến qua tất cả các giai đoạn tiếp theo và hợp tác với Mỹ để đạt được một thỏa thuận cuối cùng vững chắc”.
Bày tỏ trân trọng những gì nước Mỹ đã làm để giúp Ukraine duy trì chủ quyền và độc lập của mình, ông Zelensky nhấn mạnh rằng: “Đã đến lúc cần khắc phục tình hình” sau cuộc gặp giữa ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 28/2 “đáng tiếc” không diễn ra như mong đợi.