Người tiêu dùng tại một siêu thị ở California, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Chính sách này, dự kiến được thực hiện ngay từ ngày đầu nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, có thể gây ra những tác động đáng kể đối với kinh tế toàn cầu, đặc biệt là tại khu vực châu Á, nơi có sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
Những tác động của chính sách thuế quan dự kiến thời Tổng thống Trump 2.0 không chỉ dừng lại ở việc tăng chi phí thương mại mà còn gây áp lực lên các quốc gia có nền kinh tế dựa vào xuất khẩu. Năm 2023, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Hàn Quốc và là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Nhật Bản, với kim ngạch lần lượt đạt 116 tỷ USD và 145 tỷ USD. Tương tự, nhiều quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, và Indonesia cũng coi Mỹ là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất.
Tuy nhiên, chính sách này cũng mở ra những cơ hội cho một số quốc gia trong khu vực. Với việc các công ty tìm cách tránh thuế quan từ Trung Quốc, Đông Nam Á có thể trở thành điểm đến mới cho các chuỗi cung ứng. Một số doanh nghiệp lớn đã lên kế hoạch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc sang các quốc gia như Việt Nam, Campuchia và Thái Lan. Vừa qua, công ty giày Steve Madden thông báo sẽ giảm một nửa sản lượng tại Trung Quốc và chuyển sang các nước Đông Nam Á, Mexico và Brazil.
Mặt khác, chính sách thuế quan cũng làm gia tăng áp lực lên nền kinh tế Mỹ. Với mức thuế cao, giá cả trong nước dự kiến sẽ tăng khi các công ty chuyển phần chi phí nhập khẩu tăng thêm sang cho người tiêu dùng. Điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua tại thị trường Mỹ, làm giảm nhu cầu đối với hàng hóa nhập khẩu từ châu Á.
Ngoài ra, thâm hụt thương mại giữa Mỹ và các quốc gia châu Á vẫn là vấn đề lớn. Trong 9 tháng đầu năm 2024, Mỹ ghi nhận mức thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc, Mexico và Việt Nam. Việc hạn chế nhập khẩu từ Trung Quốc đã làm giảm thâm hụt thương mại với quốc gia này, đồng thời lại làm gia tăng thâm hụt với các nước khác như Việt Nam và Thái Lan.
Các nhà kinh tế cảnh cho rằng thuế quan mới của ông Trump có thể là "con dao hai lưỡi". Dù giúp giảm thâm hụt thương mại và thúc đẩy sản xuất trong nước, chính sách này cũng có nguy cơ làm suy yếu khả năng cạnh tranh toàn cầu của Mỹ và gây tổn hại đến các mối quan hệ kinh tế quốc tế.
Nhìn chung, chính sách thuế quan của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang đến cả cơ hội lẫn thách thức cho nền kinh tế châu Á. Trong khi một số quốc gia có thể hưởng lợi từ việc tái định hình chuỗi cung ứng, những nước khác sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt và áp lực từ chi phí thương mại tăng cao. Sự thay đổi này đòi hỏi các quốc gia trong khu vực phải linh hoạt và nhanh chóng thích nghi để giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội.