Trong căn hộ nhỏ ở thủ đô Moskva là cả một thế giới đặc biệt về các sắc thái của mèo. Đây là bộ sưu tập đồ sộ của các nhà sáng lập Andrey Abramov và Inna Mankos. Họ đã dành hầu như cả cuộc đời mình để sáng tạo cũng như sưu tập những bức tranh và hình tượng về các chú mèo không chỉ ở Nga mà cả trên thế giới. Ý tưởng lập một bảo tàng mèo xuất phát từ cuộc triển lãm “Mắt mèo” năm 1992 và ngày nay, khi đến nơi đây, bạn có thể khám phá không chỉ văn hóa về các chú mèo mà còn là sự thể hiện, góc nhìn về mèo qua những bức tranh, tác phẩm điêu khắc, hình tượng bằng gốm sứ, sách, ảnh chụp, và thậm chí là đĩa, phim, băng nhạc thời Liên Xô.
Tại bảo tàng này chúng ta có thể biết nhiều điều thú vị về mèo. Ví dụ như mèo được tôn sùng thời Ai Cập cổ đại, thông qua hình ảnh vị thần Batest mang hình dáng một người phụ nữ có cái đầu mèo.
Batest được coi là nữ thần bảo hộ cho hương thơm, nữ thần chống lại các bệnh truyền nhiễm và xua đuổi ma quỷ. Có lẽ chính vì vậy mà người dân Ai Cập rất quý trọng loài mèo. Họ coi mèo là một linh vật và thường xuất hiện trong các nghi lễ thiêng liêng của họ. Ở nước Nga thời cổ đại – Rus, mèo cũng là con vật dành cho giới sang trọng, chỉ những người giàu có mới có thể nuôi nó.
Nơi đây bạn có thể ngắm mèo trong hình hài con người. Mèo trong một bức tranh ở đây có hình hài giống với người phụ nữ hay trong một bức tranh khác, các du khách mèo đang ngồi thuyền đi dạo trên kênh đào trong thành phố. Chim cú là loại vật được người Nga yêu mến vì sự thông minh của nó. Và tại bảo tàng bạn có thể ngắm bức tranh mèo được thể hiện trong hình hài những chú chim cú.
Một bức tranh cũng hết sức ngộ nghĩnh đó là hình ảnh một chú chuột ngồi trên đầu mèo. Ông Andrey Abramov, Giám đốc Bảo tàng mèo Moskva, cho biết bức tranh này nhằm mô tả sự chung sống hòa bình trong thế giới các loài vật. Cũng theo ông Abramov: “Bảo tàng này là để người tham quan có thể đến chiêm ngưỡng mèo qua con mắt của các họa sĩ. Bởi vì người họa sĩ nhìn thấy những gì mắt thường không thấy được, vì họ nhìn bằng góc nhìn đặc biệt của họ. Đây chính là điều thú vị. Vì mèo sẽ trở nên rất đa dạng trong con mắt họa sĩ. Và điều này sẽ hình thành toàn bộ hình ảnh của mèo như một vật nuôi được yêu mến ở trong nhà ở phần lớn các nước trên thế giới. Chúng tôi là những người yêu mến mèo và cũng muốn những khách thăm quan đến đây sẽ yêu mến mèo. Bởi vậy bảo tàng được lập ra để phục vụ những người yêu mến mèo cũng như những người muốn yêu mến chúng”.
Qua một bức tranh ở đây, ta cũng có thể biết ở châu Âu cũng có tục chuột cống nộp cho mèo giống như tranh “Đám cưới chuột” truyền thống của Việt Nam. Các chất liệu và phong cách vẽ tranh cũng rất đa dạng. Bạn có thể ngắm mèo trong tranh được thể hiện theo sắc thái truyền thống của châu Phi, một bức tranh sơn dầu khác so sánh sự bí hiểm của những chú mèo với người phụ nữ; một bức vẽ chì mô tả một chú mèo lịch lãm theo phong cách của người Anh, hay một chú mèo lông xù ấm áp đang ngồi bên căn nhà gỗ vùng Siberia lạnh lẽo của nước Nga.
Với người Nga, họ rất kiêng kỵ khi có một chú mèo đen băng qua trước mũi xe ôtô khi đi làm. Thông thường ở trường hợp này họ sẽ quay đầu xe lại đi theo hướng khác hoặc về nhà vì cho rằng mèo đen bạo hiệu điềm xấu trong chuyến xuất hành của họ. Ấy thế nhưng tại bảo tàng mèo bạn lại có thể ngắm bức tranh “Mèo đen mang lại may mắn” làm bằng vải cắt, đẹp và ngộ nghĩnh.
Một “hiện vật” di động, không thể không nhắc đến ở bảo tàng là chú mèo Lyuchik năm nay 6 tuổi. Tại bảo tàng có bố trí những chiếc “nhà nhỏ” hay cả một khoảng giường sắp đặt để dành cho Lyuchik. Thậm chí ông chủ Abramov còn xếp những cuộn thảm để chú có thể gại bộ móng sắc của mình vào đó – đây vốn là một thói quyen mà mèo rất ưa thích. Lyuchik rất đáng yêu. Khi có khách tham quan, chú sẽ quang quẩn cạnh người chủ của mình, ngồi xem hoặc nhìn bạn trao đổi với người quản lý của bảo tàng. Tuy nhiên khi tôi ra bếp nói lời chia tay với ông Abramov, chú đột ngột tiền đến gần và làm cử chỉ thân mật, cọ cái đầu của mình vào bàn tay tôi.
Thế giới mèo tại bảo tàng rất muôn vẻ, và tỏa ra thứ văn hóa rất đặc biệt, thứ ngôn ngữ của những người yêu mến loài mèo. Ông Abramov cho biết danh tiếng của bảo tàng mèo đã vượt ra khỏi biên giới của nước Nga. Bảo tàng cũng thường xuyên tổ chức các sự kiện triển lãm lưu động, các cuộc thi vẽ tranh. Những người sưu tập của bảo tàng cũng thường xuyên ra nước ngoài để xem xét và nghiên cứu các cách thể hiện mới, cũng như để đưa những đồ vật về mèo về làm phong phú thêm cho bảo tàng.
Kể về những kế hoạch của mình trong năm mới 2023, ông Abramov cho biết: “Về nguyên tắc, đối với những người yêu mến mèo thì năm nào cũng là năm con mèo. Tuy nhiên năm nay là một năm đặc biệt chỉ xảy ra sau chu kỳ 12 năm. Chúng tôi trong năm nay có nhiều dự án và triển lãm về mèo. Có thể nói đây là một năm quan trọng đối với chúng tôi. Điều này rất quan trọng đối với những người yêu mến mèo trên thế giới, cũng như ở Nga. Tôi cũng sinh vào năm mèo, và đối với tôi năm nay rất gần gũi. Chúng tôi biết các bạn Việt Nam đang mừng năm mới và tôi muốn chuyển lời chúc mừng tới tất cả những người Việt Nam yêu mến mèo và những chú mèo ở Việt Nam”.