Hãng tin AP dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ngày 5/8, đã có thêm 3 tàu chở ngũ cốc rời các cảng của Ukraine bên bờ Biển Đen, theo một thỏa thuận do Liên hợp quốc và Ankara làm trung gian nhằm giải phóng kho ngũ cốc đang ùn ứ của Ukraine.
Ba con tàu chở hơn 58.000 tấn ngô. Theo các chuyên gia, phần lớn ngũ cốc mà Ukraine xuất khẩu được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi.
Ukraine là một trong những quốc gia sản xuất ngũ cốc chính của thế giới và việc tình trạng ngũ cốc bị mắc kẹt do cuộc xung đột kéo dài đã làm trầm trọng thêm giá lương thực và làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng đói toàn cầu.
3 chuyến tàu nói trên khởi hành sau khi chuyến hàng ngũ cốc đầu tiên kể từ khi xung đột bùng phát rời cảng Odesa, Ukraine vào đầu tuần này. Con tàu đi qua Biển Đen theo thoả thuận thời chiến, và sau khi được đoàn kiểm tra xác nhận là chở hàng hoá hợp lệ, nó đã được phép vượt eo biển Bosphorus, Thổ Nhĩ Kỳ để tới Libang giao hàng.
Các tàu khởi hành ngày 5/8 từ Ukraine nhằm trong nhóm hơn một chục tàu đã chất đầy ngũ cốc và mắc kẹt tại cảng kể từ khi xung đột bắt đầu cuối tháng 2 năm nay.
Hàng chục nghìn tấn ngũ cốc đang được chuyển đi vẫn chỉ là một phần nhỏ trong tổng số 20 triệu tấn ngũ cốc mà Ukraine cho biết đang bị mắc kẹt trong các hầm chứa và cảng của đất nước. Số ngũ cốc này cần được giải phóng để dọn chỗ cho vụ thu hoạch năm nay.
David Laborde, một chuyên gia về nông nghiệp và thương mại tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực Quốc tế ở Washington D.C (Mỹ), cho biết khoảng 6 triệu tấn trong số ngũ cốc bị mắc kẹt đó là lúa mì và chỉ một nửa trong số đó được dùng cho con người.
Giá ngũ cốc thế giới đã đạt đỉnh trong những tuần đầu tiên sau khi xung đột bùng phát, nhưng một số loại đã giảm xuống mức trước chiến tranh. Theo Jonathan Haines, nhà phân tích dữ liệu tại công ty Gro Intelligence, giá ngô đang tăng khoảng 70% so với mức cuối tháng 2/2020, trước đại dịch COVID-19. Ông cho biết giá lúa mì hiện cao hơn 63% so với mức vào cuối tháng 2 năm nay.
Ba tàu vừa rời cảng Ukraine là tàu Polarnet mang cờ Thổ Nhĩ Kỳ, chở 12.000 tấn ngô, khởi hành từ cảng Chornomorsk đi Karasu, Thổ Nhĩ Kỳ; Tàu Navi Star mang cờ Panama rời cảng Odesa đến Ireland với 33.000 tấn ngô; và tàu Rojen mang cờ Malta rời Chornomorsk đến Anh mang theo hơn 13.000 tấn ngô.
Liên hợp quốc cho biết trung tâm điều phối chung giám sát thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc đã được ủy quyền kiểm tra ba con tàu trên, đồng thời cũng kiểm tra một tàu khác đang hướng đến Ukraine. Tàu Fulmar S mang cờ Barbados đã được kiểm tra tại Istanbul và được phép đưa hàng hoá đến cảng Chornomorsk của Ukraine.
Các quan chức từ Ukraine, Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc thành lập Trung tâm Điều phối chung nhằm giám sát thỏa thuận được ký kết tại Istanbul vào tháng trước.
Mục đích của thỏa thuận là tạo ra các hành lang vận chuyển trên Biển Đen an toàn để xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp đang rất cần của Ukraine. Hoạt động kiểm tra của các thanh tra viên nhằm đảm bảo các tàu chở hàng chiều đi chỉ chở theo ngũ cốc, phân bón hoặc thực phẩm chứ không phải bất kỳ hàng hóa nào khác, và các tàu theo chiều đến Ukraine sẽ không chở vũ khí.
Liên hợp quốc cho biết hành lang nhân đạo đã phải được điều chỉnh sau chuyến hàng đầu tiên "để cho phép tàu qua lại hiệu quả hơn trong khi vẫn duy trì an toàn."