Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trực tiếp từ phòng Bầu Dục ngày 8/1. Ảnh: AP
Các hoạt động gồm: phát biểu trực tiếp từ Phòng Bầu dục về ninh biên giới, họp cùng các thành viên đảng Dân chủ, thăm biên giới với Mexico. Các động thái diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Trump muốn xúc tiến kế hoạch xây tường biên giới bất chấp bế tắc khiến chỉnh phủ phải đóng cửa một phần lâu nhất lịch sử.
Tổng thống Trump và phe Dân chủ vẫn bất đồng về việc cấp tiền xây bức tường biên giới phía Nam với Mexico, trong khi chính phủ Mỹ đóng cửa một phần từ 22/12/2018 đã khiến 800.000 nhân viên phải chấp nhận cảnh làm việc không lương hoặc tạm nghỉ.
Bế tắc bắt nguồn từ việc Tổng thống Trump không chịu nhượng bộ trong đề xuất của ông về khoản tiền 5,6 tỷ USD xây tường biên giới, còn đảng Dân chủ cho rằng xây tường biên giới với Mexico là không hiệu quả và lỗi thời đồng thời chủ trương giảm ngân sách dành cho công trình này.
Đảng Dân chủ tại Hạ viện mới chỉ thông qua ngân sách hơn 1,3 tỷ USD dành cho các biện pháp an ninh biên giới. Trong khi đó, Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát vẫn đứng về phía Tổng thống Trump và chỉ chấp thuận bỏ phiếu những dự luật nhà lãnh đạo Mỹ sẽ đặt bút ký.
Ngày 8/1, kết thúc bài phát biểu trực tiếp về bức tường biên giới, Tổng thống Trump đã nhấn mạnh: “Gửi tới các thành viên quốc hội, hãy thông qua dự luật ngân sách để kết thúc khủng hoảng này. Gửi tới mọi công dân Mỹ, hãy kêu gọi quốc hội rằng sau nhiều thập niên đã đến lúc bảo đảm an ninh biên giới. Điều này xoay quanh vấn đề đúng và sai, công bằng và bất công, đó là điều chúng ta phải thực hiện để phục vụ nhân dân. Tôi cam kết bảo vệ đất nước của chúng ta”.
Ngày 9/1, Tổng thống Trump đã sớm rời khỏi phòng họp với lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi khi bà Nancy từ chối cấp kinh phí cho bức tường biên giới.
Tổng thống Trump sau đó đăng trên mạng xã hội Twitter: “Mới rời phòng họp với ông Chuck và bà Nancy, thật là phí thời gian. Tôi hỏi rằng điều gì sẽ xảy ra trong 30 ngày nếu mở lại mọi thứ, bà có thông qua An ninh Biên giới gồm bức tường hoặc hàng rào thép? Bà Nancy bảo không. Tôi nói tạm biệt, chẳng có gì hoạt động cả!”.
Tổng thống Trump cầm hình minh họa về tường biên giới ngày 11/1. Ảnh: Reuters
Đến ngày 10/1, Tổng thống Trump đã lên máy bay để thăm thị trấn biên giới McAllen ở bang Texas. Tại đây, ông gặp các nhân viên tuần tra biên giới và thảo luận với họ về an ninh biên giới. Hãng thông tấn AFP (Pháp) đánh giá động thái này nằm trong kế hoạch của Tổng thống Trump nhằm gây áp lực với quốc hội về bức tường biên giới.
Diễn biến tiếp theo là vào ngày 11/1, Tổng thống Trump thừa nhận ông không tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở thời điểm này. Nhà lãnh đạo Mỹ đồng thời khẳng định ông sẽ chịu trách nhiệm về việc chính phủ đóng cửa một phần.
Hãng thông tấn Reuters (Anh) cho biết việc ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia sẽ tạo điều kiện để Tổng thống Trump chuyển ngân sách dành cho các dự án khác sang bức tường biên giới.
Các chính khách Mỹ đang chịu nhiều áp lực để tìm ra con đường mở cửa trở lại chính phủ. Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật đảm bảo mọi nhân viên chính phủ được hoàn trả lương sau khi tình trạng chính phủ đóng cửa một phần kết thúc. Tuy nhiên, văn bản dự luật này vẫn đang chờ chữ ký của Tổng thống Trump.