Thách thức của châu Âu trên đường coi COVID-19 là bệnh đặc hữu

Theo hãng tin Bloomberg, Tây Ban Nha đang đề xuất coi COVID-19 như một căn bệnh đặc hữu, giống bệnh cúm, và trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên kêu gọi người dân sống chung với dịch bệnh. Ý tưởng này đang thu hút sự chú ý và có thể thúc đẩy việc đánh giá lại các chiến lược đối phó với dịch bệnh của chính phủ.

Dù số ca nhiễm tăng kỷ lục, tỷ lệ nhập viện và tử vong thấp hơn của biến thể Omicron đã khiến Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đưa ra viễn cảnh đầy hy vọng. Hôm 9/1, ông Sanchez cho biết có thể đã đến lúc phải thay đổi cách thức theo dõi sự phát triển của COVID-19, sử dụng chiến lược đối phó với dịch bệnh tương tự như bệnh cúm. Điều đó có nghĩa là coi COVID-19 như một căn bệnh đặc hữu thay vì đại dịch, không đếm số ca mắc và không xét nghiệm tất cả những người có triệu chứng.

“Chúng tôi phải đánh giá sự phát triển của COVID-19 từ đại dịch thành bệnh đặc hữu”, ông Sanchez cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm 9/1, đồng thời nói thêm rằng các chính phủ châu Âu có thể cần đánh giá căn bệnh này bằng dữ liệu khác với những thông số được sử dụng từ trước đến nay.

Hôm 9/1, Bộ trưởng Giáo dục Anh Nadhim Zahawi cũng nói rằng Anh đang “trên đường chuyển từ đại dịch sang bệnh đặc hữu”.

Trong bối cảnh đó, những quốc gia như Pháp, Đức, Italy và Romania - tất cả đều đang ghi nhận số ca nhiễm trung bình hàng ngày cao nhất từ đầu đại dịch. Ngoài ra, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết hôm 11/1 rằng hơn một nửa dân số châu Âu sẽ nhiễm biến thể Omicron trong hai tháng tới.

Nhưng khi các chính phủ nỗ lực để duy trì mở cửa trường học và giúp các nền kinh tế hoạt động bình thường nhất có thể, tỷ lệ nhập viện thấp hơn có thể thúc đẩy việc xem xét lại các chiến lược đối phó với dịch bệnh.

Pháp và Đức đang tiếp tục thắt chặt các hạn chế, đặc biệt là đối với những người chưa được tiêm chủng để đối phó với làn sóng dịch mới do biến thể Omicron gây ra. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết ông sẽ “gây khó dễ đến cùng” đối với những người không tiêm vaccine và đang tìm cách yêu cầu xuất trình giấy chứng nhận vaccine để vào các quán bar và nhà hàng, hoặc thậm chí đi tàu hỏa.

Hà Lan đã duy trì một trong những chế độ phong toả nghiêm ngặt nhất ở châu Âu, buộc nhiều nhà hàng và quán bar phải đóng cửa. Tại Italy, chính phủ của Thủ tướng Mario Draghi đã ra lệnh tiêm chủng bắt buộc đối với những người trên 50 tuổi.

“Hầu hết vấn đề mà chúng ta gặp phải hiện nay đều xuất phát từ thực tế là có nhiều người chưa tiêm chủng,” Thủ tướng Draghi cho biết tại một cuộc họp báo ở Rome hôm 10/1.

Mặc dù có tỷ lệ mắc COVID-19 cao nhất ở châu Âu, Ireland vẫn duy trì một hệ thống tiêm chủng tự nguyện. Tại Bỉ, Thủ tướng Alexander De Croo cho biết chính phủ muốn cho người dân một sự “lựa chọn tự do”. 

Trong khi đó, nhiều quốc gia vẫn rút ngắn thời gian cách ly nhằm nỗ lực duy trì hoạt động của các dịch vụ thiết yếu. Mới nhất là Cộng hòa Séc, quốc gia này chỉ yêu cầu những người dương tính với virus SARS-CoV-2 cách ly trong 5 ngày, giảm so với thời gian 2 tuần trước đó.

Anh là nơi đầu tiên ở châu Âu cấm các chuyến bay từ miền nam châu Phi, nơi đầu tiên phát hiện biến thể Omicron. Tuy nhiên, đây là quốc gia đầu tiên ở châu Âu phải hứng chịu làn sóng Omicron. Tương tự, tỷ lệ ca mắc ở Pháp đã vượt Anh, mặc dù nước này đã áp đặt các hạn chế đi lại từ Anh.

Các chuyên gia cho rằng nếu các quốc gia châu Âu đang tính đến việc nới lỏng các hạn chế trong những tuần tới, thì câu chuyện năm ngoái sẽ là một kinh nghiệm để cảnh giác. Đan Mạch đã gỡ bỏ tất cả các hạn chế COVID-19 vào mùa thu năm ngoái, trong khi Hà Lan bỏ tất cả các yêu cầu về khẩu trang. Song cả hai quốc gia này đều hiện có tỷ lệ ca mắc cao nhất ở châu Âu và đã phải tái áp đặt các hạn chế.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết biến thể Omicron của COVID-19 đang trên đà lây nhiễm cho hơn một nửa dân số châu Âu, nhưng nó vẫn chưa được coi là một căn bệnh lưu hành giống cúm.

Giám đốc WHO tại khu vực châu Âu Hans Kluge nhấn mạnh khu vực này đã ghi nhận trên 7 triệu ca mắc mới trong tuần đầu tiên của năm 2022, tăng hơn gấp đôi trong thời gian 2 tuần.

“Với tốc độ này, Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe dự báo rằng hơn 50% dân số trong khu vực sẽ nhiễm Omicron trong vòng 6-8 tuần tới”, ông Kluge dẫn lời một trung tâm nghiên cứu tại Đại học Washington nói và cho biết 50/53 quốc gia ở châu Âu và Trung Á đã ghi nhận các ca nhiễm Omicron.

Bà Catherine Smallwood, quan chức cấp cao của WHO về châu Âu, cho biết việc chuyển từ đại dịch sang bệnh đặc hữu là “một con đường tắt”. Bà nói thêm rằng để coi COVID-19 là bệnh đặc hữu, chúng ta phải duy trì tốc độ lây nhiễm ổn định và có thể dự đoán được điều đó.

“Nhưng chúng ta vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn và Omicron đang lây lan khá nhanh, đặt ra nhiều thách thức mới. Do đó, đây chắc chắn chưa phải lúc để coi COVID-19 là bệnh đặc hữu. Nó có thể trở thành bệnh đặc hữu trong thời gian tới, nhưng việc xác định nó là bệnh đặc hữu trong năm 2022 đang gặp một chút khó khăn trong giai đoạn này”.