Ăng ten của hệ thống vệ tinh Starlink ở Izyum, vùng Kharkov, Ukraine. Ảnh: Getty Images
Theo kênh CNN, cho đến nay, SpaceX đã tặng khoảng 20.000 đơn vị vệ tinh Starlink cho Ukraine. Ông Musk mới đăng lên Twitter: “Hoạt động này đã tiêu tốn của SpaceX 80 triệu USD và sẽ vượt quá 100 triệu USD vào cuối năm nay”.
Tuy nhiên, những đóng góp từ thiện đó có thể sắp kết thúc, vì SpaceX đã cảnh báo Lầu Năm Góc trong bức thư gửi tháng trước rằng họ có thể ngừng trả tiền cho dịch vụ vệ tinh ở Ukraine, trừ khi quân đội Mỹ đóng góp hàng chục triệu USD mỗi tháng.
Bức thư cũng yêu cầu Lầu Năm Góc đảm nhận trang trải chi phí sử dụng Starlink cho chính phủ và quân đội Ukraine. Theo SpaceX, số tiền sẽ là hơn 120 triệu USD trong thời gian còn lại của năm và có thể trị giá gần 400 triệu USD trong 12 tháng tới.
Trong số các tài liệu SpaceX gửi tới Lầu Năm Góc, có một đề nghị trực tiếp do Tướng Valerii Zaluzhniy thuộc quân đội Ukraine gửi cho ông Musk, đề nghị được cung cấp 8.000 trạm Starlink khác.
Trong một bức thư gửi tới Lầu Năm Góc, một nhà tư vấn làm việc cho SpaceX đã viết: “SpaceX phải đối mặt với những quyết định vô cùng khó khăn ở đây. Tôi nghĩ rằng họ không có đủ khả năng tài chính để cung cấp thêm trạm hoặc dịch vụ bổ sung nào theo yêu cầu của Tướng Zaluzhniy”.
Các tài liệu gửi cho Lầu Năm Góc đã nêu chi tiết các chi phí và khoản thanh toán liên quan đến hàng nghìn trạm Starlink ở Ukraine.
Thông tin về các bức thư xuất hiện trong bối cảnh có các báo cáo gần đây về việc Starlink ngừng hoạt động trên diện rộng khi quân đội Ukraine cố gắng chiếm lại các vùng lãnh thổ từ Nga.
Sự cố này ảnh hưởng đột ngột đến toàn bộ chiến tuyến khi diễn ra vào ngày 30/9. Không có cảnh báo nào đối với các lực lượng Ukraine về mất tín hiệu vệ tinh Starlink. Giờ đây, mỗi khi quân Ukraine giải phóng một khu vực nào đó, họ phải gửi yêu cầu đề nghị bật dịch vụ Starlink.
SpaceX muốn ngừng trả tiền cho dịch vụ Starlink tại Ukraine trong bối cảnh Ukraine ngày càng lo ngại về quan điểm của tỷ phú Musk. Gần đây, ông đã đăng lên Twitter một kế hoạch hòa bình gây tranh cãi, mà theo đó ông đề xuất Ukraine từ bỏ Crimea và các khu vực phía đông Luhansk và Donetsk.
Sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đặt câu hỏi về việc tỷ phú Musk đứng về phía ai, ông trả lời rằng ông vẫn rất ủng hộ Ukraine nhưng lo ngại leo thang căng thẳng.
Theo ông Musk, Ukraine không muốn đàm phán hòa bình ngay bây giờ và nếu họ làm theo kế hoạch của ông, Nga sẽ chấp nhận các điều khoản đó.
Một nguồn tin cho CNN biết: “Ukraine biết rằng chính phủ hiện nay và các nỗ lực trên thực địa hoàn toàn phụ thuộc vào Starlink. Quyết định để Starlink hoạt động hay không hoàn toàn nằm trong tay một người. Đó là Elon Musk. Ông ấy chưa được bầu, không ai quyết định trao cho ông ấy quyền lực đó. Ông ấy có quyền lực đó là nhờ công nghệ và công ty mà ông ấy đã xây dựng nên”.
Ngày 11/10, ông Musk đã phủ nhận rằng ông đã nói chuyện trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin về Ukraine.
Quyền lực của Starlink
Ông Elon Musk. Ảnh: CNN
Hơn 7 tháng sau cuộc xung đột ở Ukraine, Starlink có tầm quan trọng lớn ở Ukraine. Chính phủ, quân đội Ukraine cũng như các tổ chức phi chính phủ và dân thường đã dựa vào dịch vụ vệ tinh này để liên lạc điện tử, phóng máy bay không người lái…
Ông Dimitri Alperovitch, đồng sáng lập tổ chức tư vấn Silverado Policy Accelerator, cho biết: “Starlink là rất cần thiết vì Nga đã nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc của Ukraine. Nếu không có Starlink, họ sẽ thực sự phải hoạt động trong bối cảnh không nhìn thấy gì”.
Theo bức thử gửi Lầu Năm Góc, phần lớn trong số 20.000 thiết bị Starlink hoạt động tại Ukraine là nhờ tiền tài trợ toàn bộ hoặc một phần từ các nguồn bên ngoài, như chính phủ Mỹ, Anh và Ba Lan cũng như các thực thể khác.
Các thực thể này cũng đã trả khoảng 30% chi phí kết nối internet. SpaceX cho biết chi phí dịch vụ tiên tiến nhất là 4.500 USD mỗi tháng cho mỗi trạm Starlink.
Trong bức thư gửi ông Musk hồi tháng 7, Tướng Zaluzhniy ca ngợi tiện ích đặc biệt của các trạm Starlink và cho biết quân đội Ukraine đã triển khai khoảng 4.000 trạm. Tuy nhiên, khoảng 500 trạm bị phá hủy mỗi tháng trong cuộc giao tranh. Tướng Zaluzhniy đề nghị được cung cấp thêm 6.200 trạm nữa cho quân đội và cơ quan tình báo Ukraine cộng với 500 thiết bị mỗi tháng trong tương lai để bù đắp vào những trạm đã hỏng.
SpaceX cho biết họ đã đề nghị ông Zaluzhniy gửi yêu cầu này tới Bộ Quốc phòng Mỹ.
Ban đầu, Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) đã chi khoảng 3 triệu USD cho phần cứng và dịch vụ Starlink ở Ukraine.
Nước đóng góp lớn nhất cho các thiết bị là Ba Lan khi trả tiền cho gần 9.000 thiết bị.
Mỹ đã cung cấp gần 1.700 thiết bị cho Ukraine. Những người đóng góp khác gồm Anh, các tổ chức phi chính phủ và huy động vốn từ cộng đồng.
Tuy nhiên, phần tốn tiền hơn nhiều là khả năng kết nối liên tục. SpaceX cho biết họ đã thanh toán khoảng 70% dịch vụ cung cấp cho Ukraine và tuyên bố đã cung cấp dịch vụ ở mức cao nhất 4.500 USD/tháng cho tất cả các trạm ở Ukraine, mặc dù phần lớn các trạm chỉ đăng ký dịch vụ rẻ tiền là 500 USD/tháng.
Hai phiên bản thiết bị Starlink được gửi tới Starlink có giá 1.500 USD và 2.500 USD .