Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un (trái) và nữ Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi. Ảnh: Getty Images
“Chúng tôi đã truyền đạt mong muốn của mình tới Triều Tiên về việc tổ chức một cuộc gặp thượng đỉnh”, hãng tin Reuters dẫn lời bà Takaichi ngày 3/11, tại một cuộc mít-tinh kêu gọi trả lại những công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt giữ nhiều thập kỷ trước.
Vấn đề này là một trong những điểm nhức nhối chưa được giải quyết giữa hai quốc gia láng giềng, vốn có lịch sử dài về chủ nghĩa thực dân và xung đột, khiến các nỗ lực đàm phán song phương trước đây đều thất bại.
“Tôi muốn các nhà lãnh đạo đối thoại trực tiếp và đạt được kết quả cụ thể. Tôi quyết tâm tạo đột phá và giải quyết vấn đề này trong nhiệm kỳ của mình”, bà Takaichi khẳng định.
Chính phủ Nhật Bản cho biết ít nhất 17 công dân nước này đã bị điệp viên Triều Tiên bắt vào cuối những năm 1970 và 1980. Năm người trong số đó đã được trả tự do vào năm 2002. Theo báo cáo của
Về phía mình, Bình Nhưỡng bác bỏ số người bị bắt cóc và cho rằng một số người đã chết do tai nạn giao thông, đuối nước hoặc tự sát, đồng thời khẳng định vấn đề đã được giải quyết xong.
Tuy nhiên, với gia đình các nạn nhân – nhiều người trong số họ khi bị bắt vẫn còn là thiếu niên – nỗi đau vẫn chưa được xoa dịu. Họ, cùng các thế hệ lãnh đạo Nhật Bản nối tiếp nhau, vẫn kiên trì vận động để đưa vấn đề này trở lại bàn đàm phán, dù kết quả rất hạn chế.
Bà Takaichi đã gặp gia đình những người bị bắt hai lần kể từ khi nhậm chức, trong đó có một lần gặp cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump trong chuyến thăm Nhật Bản của ông. Trước đó, bà cam kết tiếp tục sứ mệnh của người tiền nhiệm, cựu Thủ tướng Shinzo Abe, nhằm giải quyết vấn đề nhân đạo này.
Triều Tiên và Nhật Bản từng tổ chức hội nghị thượng đỉnh chưa từng có vào năm 2002, khi Thủ tướng Nhật Bản lúc bấy giờ Junichiro Koizumi đến thăm Bình Nhưỡng để gặp ông Kim Jong Il – cha của nhà lãnh đạo hiện tại Kim Jong Un.
Chuyến thăm đó là lần đầu tiên một thủ tướng Nhật Bản tới Triều Tiên kể từ khi Thế chiến II kết thúc, đồng thời là thời điểm Bình Nhưỡng thừa nhận vai trò của mình trong các vụ bắt cóc, sau nhiều năm phủ nhận.
Năm công dân Nhật Bản bị giam giữ đã được hồi hương vào tháng sau đó, đoàn tụ với gia đình sau 20-30 năm xa cách.
Thủ tướng Koizumi quay lại Triều Tiên lần thứ hai vào năm 2004 để gặp ông Kim Jong Il, và một số gia đình khác có người bị bắt cũng được trở về Nhật Bản trong dịp này.
Tuy nhiên, kể từ đó, không có thêm cuộc hồi hương nào diễn ra, và đàm phán giữa hai nước không đạt tiến triển, dù các chính phủ kế tiếp của Nhật Bản vẫn theo đuổi vấn đề này.
Ông Abe từng bày tỏ mong muốn gặp ông Kim Jong Un vô điều kiện để cải thiện quan hệ song phương, và sau đó Thủ tướng Fumio Kishida cũng nêu ý định tương tự, nhưng không thành hiện thực.
Hiện nay, bà Takaichi, người nhậm chức sau chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 10, đang kế thừa một vấn đề tồn tại suốt hàng thập kỷ khiến nhiều đời thủ tướng Nhật Bản trăn trở và hy vọng mình có thể là người tạo ra bước ngoặt.