Mỹ và Nga đang ở trong tình thế đối đầu căng thẳng, với điểm nóng mới nhất là “trận chiến” ở Macedonia. Washington muốn áp dụng những kinh nghiệm có được trong cuộc khủng hoảng ở Syria và Ukraine để thúc đẩy “thay đổi thể chế” tại Macedonia thông qua một cuộc “cách mạng sắc màu”. KỲ 1: TÍNH CHẤT, KIỂU CÁCH
Hôm 17/5, khoảng 20.000 người Macedonia ủng hộ phe đối lập đã tập trung tại trung tâm thủ đô Skopje, đòi Chính phủ của Thủ tướng Nikola Gruevski từ chức, với cáo buộc các quan chức cấp cao lạm quyền, có âm mưu gian lận bầu cử và chỉ đạo “nghe lén” khoảng 20.000 người, trong đó có các chính khách, phóng viên và lãnh đạo tôn giáo. Thủ lĩnh đảng Liên minh Dân chủ Xã hội đối lập (SDSM) Zoran Zaev khẳng định người biểu tình sẽ vẫn tụ tập trước tòa nhà Chính phủ cho đến khi Thủ tướng Gruevski và nội các của ông từ chức. Các cuộc biểu tình nổ ra sau khi 22 cảnh sát bố ráp một khu vực của người gốc Albania tại thị trấn miền Bắc Kumanovo, xảy ra đụng độ, khiến 22 người thiệt mạng, trong đó có 8 cảnh sát.
Người biểu tình trên đường phố ở thủ đô Skopje. Ảnh: Reuters |
Lực lượng chống bạo động đã được điều đến để giữ ổn định tình hình, người biểu tình cũng tạm rút khỏi đường phố, nhưng vẫn còn đó nhiều khu lều trại. Để hiểu được “hiệp đấu” thứ 3 giữa Mỹ và Nga diễn ra như thế nào, cần phải nhớ lại những diễn biến gần đây ở Syria và Ukraine.
Tình hình ở Macedonia hiện nay vẫn là sự tiếp nối chiến thuật gây bất ổn mà Mỹ thường áp dụng, với cùng một kịch bản. Điểm chung mấu chốt xâu chuỗi khủng hoảng Syria, Ukraine và Macedonia nằm ở chỗ, đây đều là kiểu “chiến tranh ủy quyền” mà Mỹ phát động nhằm vào Nga. Ở đó, Washington đóng vai là bên tấn công “phá đổ”, còn Moskva là người phòng thủ “giữ ổn định”. Điểm khác có chăng chỉ là việc Nga hiện gặp khó khăn lớn hơn, khi mà chính quyền Skopje chính thức công bố theo đuổi chính sách muốn gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Mỹ đã tạo dựng lên một “công thức” thay đổi thể chế - điều có thể thấy rõ ở Macedonia hiện nay, sau khi đã áp dụng trong hai điểm nóng Syria và Ukraine. Đó là: Khi xác định được đối tượng cần phải khuất phục bằng đòn tấn công bất đối xứng, Nhà Trắng sẽ triển khai kịch bản “Cách mạng sắc màu” để thúc đẩy “bất ổn mềm”. Nếu bước đi này vẫn chưa lật đổ được một chính quyền hợp pháp do dân bầu, Mỹ sẽ chuyển sang hình thái “Chiến tranh phi truyền thống” (khủng bố và bạo loạn) để gây sức ép, với hy vọng đủ khả năng đánh đổ thể chế hiện hành.
Khi hai phương thức trên chưa đem lại kết quả, chính quyền Washington sẽ viện đến kịch bản cuối cùng: Kích động can thiệp quân sự dưới vỏ bọc “can thiệp nhân đạo”, “trách nhiệm bảo vệ”, “chống khủng bố”.
Mỹ thành công với “Cách mạng sắc màu” trong chính biến Maidan ở Ukraine (1/2014), với việc phe đối lập lật đổ chính quyền của Tổng thống Viktor Yanukovych. Nhưng lá bài này không thể làm nên chuyện trong vấn đề Syria, khi mà chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad vẫn trụ vững trước làn sóng “Mùa xuân Arab”. Vì thế Nhà Trắng thúc đẩy “Chiến tranh phi truyền thống” nhằm vào Damascus – thông qua việc huấn luyện, trợ giúp cho lực lượng đối lập ở Syria, mà nòng cốt là Quân đội Syria tự do (SFA). Đó cũng là những gì đang diễn ra ở Macedonia. Mỹ vừa thúc đẩy “Cách mạng sắc màu” nhằm loại bỏ chính phủ của Thủ tướng Nikola Gruevski, đồng thời sẵn sàng cho hình thái “Chiến tranh phi truyền thống”. Washington đã chủ ý “làm sống lại” một trong những tổ chức khủng bố nguy hiểm nhất ở khu vực Balkan - Quân đội Giải phóng Kosovo (KLA), nhằm châm ngòi cho những chia rẽ sắc tộc giữa những người Macedonia gốc Albania thiểu số và người gốc Sla-vơ.
Nga đã chính thức cáo buộc can dự của Mỹ và phương Tây ở Macedonia. Dẫn lời truyền thông Serbia đề cập vụ một công dân Montenegro bị bắt giữ tại Macedonia vì tiếp tay cho các phần tử cực đoan người gốc Albania, Bộ Ngoại giao Nga ra thông báo nêu rõ: “(Đây là) bằng chứng thuyết phục... về những âm mưu đẩy Macedonia rơi vào vực thẳm cách mạng sắc màu. Đây cũng là bằng chứng cho thấy các nhà đạo diễn Phương Tây muốn mượn tay người khác để thực hiện những kịch bản thảm khốc như vậy...", đồng thời ngầm so sánh với những gì từng diễn ra ở Ukraine.
Xem KỲ CUỐI: TỪ CHIẾN TRANH NĂNG LƯỢNG ĐẾN CHIẾN TRANH "NÓNG" tại đây
Hoài Thanh (Theo Oriental Review, Reuters)