Hệ thống đường ống dẫn khí Druzhba của Nga. Ảnh: themoscowtimes.com/TTXVN
Thủ tướng Slovakia Robert Fico trong một đoạn video đăng tải trên trang Facebook đã nhấn mạnh rằng, Bratislava có thể ngừng cung cấp điện dự phòng cho Ukraine như một biện pháp đối phó.
Ông Fico cho biết việc Ukraine ngừng trung chuyển dầu Nga sẽ không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng cho Slovakia mà còn tác động mạnh mẽ đến toàn bộ Liên minh châu Âu (EU). Slovakia hiện nhận phần lớn nguồn dầu nhập khẩu thông qua đường ống Druzhba - vốn chạy qua Ukraine. Theo ông Fico động thái này có thể khiến EU phải đối mặt với chi phí năng lượng tăng thêm 120 tỷ euro trong hai năm tới, đồng thời làm giảm sức cạnh tranh kinh tế của khối.
Thủ tướng Slovakia nhấn mạnh rằng nếu tình hình không được giải quyết, nước này có thể cắt nguồn cung điện mà Ukraine đang rất cần, nhất là trong bối cảnh hệ thống năng lượng của Kiev bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các cuộc xung đột với Nga. Ukraine phụ thuộc nhiều vào nguồn cung điện từ các quốc gia láng giềng, bao gồm Slovakia, Ba Lan và Romania. Nếu Slovakia thực hiện biện pháp này, Ukraine có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt năng lượng trầm trọng, đặc biệt trong bối cảnh mùa đông đang đến gần và nhu cầu sử dụng điện gia tăng.
Trong khi đó, Ukraine đã tuyên bố rõ ràng rằng hợp đồng trung chuyển dầu với Nga sẽ không được gia hạn sau khi hết hạn. Kiev khẳng định sẽ sử dụng hệ thống đường ống dẫn dầu của mình để vận hành với các nguồn cung thay thế. Tuy nhiên, động thái này đã làm gia tăng căng thẳng không chỉ với Slovakia mà còn trong nội bộ EU. Một số nguồn tin cho rằng Ukraine có thể cân nhắc các biện pháp đáp trả khác.
Tuyên bố cứng rắn của Thủ tướng Fico đã vấp phải sự chỉ trích từ phía Ukraine. Một số quan chức Kiev cho rằng lập trường của ông phản ánh sự "thân Nga" và có thể làm suy yếu nỗ lực đoàn kết của EU trong việc hỗ trợ Ukraine. Bên cạnh đó, chuyến thăm gần đây của ông Fico tới Moskva càng làm dấy lên lo ngại về sự rạn nứt trong nội khối, đặc biệt khi EU đang đối mặt với áp lực lớn trong việc đảm bảo an ninh năng lượng.
Căng thẳng giữa Slovakia và Ukraine diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng tại châu Âu vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Kể từ đầu năm 2024, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, gây thiệt hại lớn cho hệ thống điện và làm giảm một nửa công suất phát điện của nước này. Điều này buộc Ukraine phải nhập khẩu năng lượng từ các nước láng giềng, trong đó Slovakia đóng vai trò quan trọng.
Với thời hạn hợp đồng trung chuyển dầu đang đến gần, cả hai bên đều chưa cho thấy bất kỳ dấu hiệu nhượng bộ nào. Kiev kiên quyết với lập trường cắt đứt hoàn toàn sự phụ thuộc vào năng lượng Nga, trong khi Slovakia lại phụ thuộc lớn vào tuyến đường dẫn dầu này. Điều này không chỉ làm gia tăng nguy cơ đối đầu song phương mà còn đe dọa sự ổn định kinh tế và chính trị của khu vực. EU hiện phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là cân bằng lợi ích của các quốc gia thành viên, đồng thời tìm ra giải pháp đảm bảo an ninh năng lượng chung trong bối cảnh căng thẳng gia tăng.