Đồng ruble của Nga. Ảnh: THX/TTXVN
Theo Bloomberg (Mỹ), tính từ đầu năm, ruble đã tăng giá khoảng 45%, hiện giao dịch quanh mức 78 ruble đổi 1 USD. Trong vòng 12 tháng qua, mức tăng của ruble được ghi nhận là mạnh nhất kể từ năm 1994. Đà tăng của ruble trong năm nay đưa đồng tiền này vào nhóm năm tài sản có mức sinh lời giao ngay tốt nhất toàn cầu, chỉ đứng sau bạch kim, bạc, paladi và vàng.
Một trong những lực đẩy quan trọng của ruble xuất phát từ nhu cầu nắm giữ ngoại tệ ở Nga lao dốc dưới tác động của các biện pháp trừng phạt quốc tế. Song song với đó, chính sách tiền tệ thắt chặt đã làm gia tăng sức hấp dẫn của các tài sản bằng đồng ruble đối với người dân Nga. Ngân hàng trung ương đã duy trì lãi suất chủ chốt ở mức cao kỷ lục từ tháng 10 năm ngoái đến tháng 6, sau đó hạ tổng cộng 5 điểm phần trăm, đưa lãi suất về 16%. Trước đó, chính phủ Nga từng dự báo tỷ giá trung bình năm nay là 91,2 ruble/USD.
Đáng chú ý, sức chống chịu của đồng ruble vẫn kéo dài dù dầu trượt giá và Mỹ cùng châu Âu áp thêm các lệnh trừng phạt mới. Đây là yếu tố đang bóp nghẹt nguồn thu của các nhà xuất khẩu khi quy đổi sang ruble, qua đó gia tăng gánh nặng cho ngân sách quốc gia.
Sự vững giá của đồng ruble không chỉ đến từ thị trường mà còn được hậu thuẫn bởi các đợt bán ngoại tệ của Ngân hàng Trung ương Nga, song hành với hoạt động của Bộ Tài chính khi cơ quan này xả nhân dân tệ và vàng từ Quỹ Phúc lợi Quốc gia nhằm bù đắp phần doanh thu năng lượng sụt giảm. Theo số liệu của Bộ Tài chính Nga, nguồn thu ngân sách từ dầu khí đã giảm tới 22% trong 11 tháng đầu năm.
Người dân mua sắm tại một siêu thị ở Moskva, Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Từ góc độ ngân hàng trung ương Nga, đồng ruble mạnh là “đồng minh” trong cuộc chiến chống lạm phát. Tuy nhiên, các nhà kinh tế tại Viện Stolypin vì phát triển kinh tế, trụ sở tại Moskva, cảnh báo rằng đà lên giá của ruble đang dần trở thành mối đe dọa.
Nếu xu hướng hiện tại không thay đổi - đồng ruble tiếp tục mạnh lên trong bối cảnh lãi suất cao - quá trình hạ nhiệt của nền kinh tế Nga có thể nhanh chóng chuyển thành lạm phát đình trệ. Ngân hàng trung ương Nga dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2025 chỉ còn 0,5% - 1%, giảm so với mức 4,3% của năm trước.
Theo các nhà nghiên cứu của Viện Stolypin, đồng ruble bị định giá cao đang bào mòn năng lực cạnh tranh, khiến Nga đánh mất những lợi thế tự nhiên của một cường quốc năng lượng, khi mang lại điều kiện thuận lợi hơn cho người tiêu dùng nước ngoài so với các nhà sản xuất nội địa, đồng thời làm giảm sức hấp dẫn đầu tư của đất nước.
Ông Alexander Shokhin, người đứng đầu Liên minh Các nhà công nghiệp và doanh nhân Nga, cho rằng đồng ruble yếu hơn sẽ mang lại lợi ích không chỉ cho doanh nghiệp xuất khẩu và ngân sách, mà còn cho toàn bộ nền kinh tế.