Trung Quốc có trong tay "nguồn lực tài chính dồi dào để đối phó với Mỹ" trong cuộc chiến thuế quan. Ảnh minh họa: Reuters
Ngày 11/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục hứa hẹn nỗ lực để loại bỏ thâm hụt thương mại với Trung Quốc, cảnh báo thỏa thuận thương mại giữa hai nước sẽ "trở nên tồi tệ hơn" đối với Bắc Kinh nếu hai bên phải đàm phán trong nhiệm kỳ thứ hai của ông và nói rằng Trung Quốc đừng nên mơ mộng về việc ông sẽ bị đánh bại trong cuộc bầu cử năm 2020, để một ứng viên đảng Dân chủ lên ngôi và cho họ một thỏa thuận tốt hơn.
Tổng thống Trump đưa ra những phát ngôn trên một ngày sau khi kế hoạch nâng thuế lên 25%, từ 10% trước đó đối với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc, chính thức có hiệu lực. Thậm chí, nhà lãnh đạo Mỹ còn cân nhắc quy trình tăng thuế đối với gần như toàn bộ số hàng hóa còn lại nhập khẩu từ Trung Quốc, với giá trị khoảng 300 tỷ USD.
Tổng thống Trump nhiều lần khoe thâm hụt thương mại với Trung Quốc, ước tính lên tới hơn 220 tỷ USD vào năm 2018, đã mang lại cho Mỹ một lợi thế rất lớn khi tham gia cuộc chiến thuế quan, bằng việc Washington chờ Bắc Kinh nộp hàng tỷ USD thuế vào kho bạc Mỹ.
Tuy nhiên, theo báo Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), Trung Quốc có trong tay "sức mạnh tài chính dồi dào" để trừng phạt Mỹ trong cuộc chiến thuế quan, bao gồm cả khoản nợ công khổng lồ trị giá 1.123 nghìn tỷ USD.
Về mặt lý thuyết, nếu Trung Quốc bán tháo món nợ này ra ngoài thị trường, giá trái phiếu của Mỹ sẽ đi xuống và buộc chính phủ phải tăng lãi suất đáng kể. Điều đó sẽ khiến cho các công ty và người tiêu dùng ở Mỹ vay tiền tốn kém hơn, dần làm suy giảm tăng trưởng kinh tế của Mỹ.
Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, Trung Quốc rất có thể sẽ không làm thế, vì đây được coi là một bước đi mạo hiểm có thể dẫn tới sự xáo trộn thị trường một cách cực đoan. “Việc tăng trái phiếu kho bạc sẽ là thứ vũ khí kém hiệu quả cho Trung Quốc khi điều này làm lãi suất tăng và tổn hại đến lợi ích của chính họ khi là người trực tiếp nắm giữ trái phiếu”, Cliff Tan – người đứng đầu viện nghiên cứu thị trường toàn cầu thuộc MUFG Bank, Tokyo – lý giải.
Chia sẻ cùng quan điểm không mấy lạc quan về ý tưởng này, Betty Rui Wang – nhà kinh tế học cấp cao Trung Quốc tại Tập đoàn Ngân hàng Australia và New Zealand – cũng cho rằng Trung Quốc không thể tìm được các lựa chọn đầu tư thay thế một khi quyết định xả kho trái phiếu Mỹ.
Bên cạnh đó, nếu Trung Quốc quyết định bán trái phiếu Chính phủ Mỹ và mua dầu, các nhà sản xuất dầu nhận được đồng đôla Mỹ có thể chuyển chúng vào kho bạc liên bang, từ đó dẫn tới sự hạn chế hiệu quả của hình phạt.
Theo chuyên gia Tan, một phương án hiệu quả hơn dành cho Trung Quốc là cho phép đồng Nhân dân tệ (NDT) hạ giá so với đồng đôla Mỹ để bù lại tác động tiêu cực từ thuế quan, nhằm giúp các mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc vẫn còn tính cạnh tranh trong thị trường Mỹ.
Mỹ nhiều lần yêu cầu Trung Quốc hạn chế hành động định giá quá thấp đồng NDT. Tổng thống Trump còn cáo buộc Bắc Kinh cố tình thao túng tiền tệ để vượt mặt các nhà sản xuất Mỹ. Nếu chính sách thuế quan của Mỹ không thay đổi, Chính phủ Trung Quốc có thể phớt lờ các yêu cầu của Washington trong tương lai.
"Nếu không đạt được thỏa thuận ổn định tiền tệ, thì đây chắc chắn là một cách chuẩn bị Trung Quốc có thể dùng để đối phó với tình huống leo thang thuế quan nghiêm trọng", nhà phân tích Tan cho biết.
Trả lời báo chí sau 2 ngày đàm phán thương mại tại Mỹ, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc – người dẫn đầu phái đoàn đàm phán thương mại của Trung Quốc - nói ông "tin tưởng nền kinh tế Trung Quốc sẽ duy trì sự phát triển bền vững và lành mạnh" bất chấp cái mà ông gọi là áp lực từ Washington. Ông đề cập đến "thị trường nội địa khổng lồ" và "thị trường đầu tư lớn" của Trung Quốc là hai triển vọng tăng trưởng và nhấn mạnh Trung Quốc "không sợ" suy thoái kinh tế dài hạn.
Trong một diễn biến mới nhất, Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng thuế đối với lượng hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá 60 tỷ USD kể từ ngày 1/6 tới, coi đây như đòn đáp trả quyết định tăng thuế nhập khẩu lên 25% mà Mỹ áp với hàng Trung Quốc.
Theo hãng tin Bloomberg, thông báo ngày 13/5 trên trang web của Chính phủ Trung Quốc cho biết gần 2.500 mặt hàng Mỹ sẽ chịu mức thuế 25%. Trong khi đó, Reuters dẫn nguồn tin Bộ Tài chính Trung Quốc cho hay Bắc Kinh sẽ áp đặt mức thuế mới với tổng cộng 5.140 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ.