Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang leo thang. Ảnh: Sott
Trong một tuyên bố, Bộ Thương mại Mỹ cho hay 4 bốn trong số các công ty Trung Quốc, có văn phòng tại Hong Kong, đã tìm cách mua hàng hóa có nguồn gốc từ Mỹ để hỗ trợ cho các chương trình quân sự và phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt của Iran, vi phạm các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc. Hai công ty Trung Quốc khác bị trừng phạt vì đã cung cấp công nghệ cho các tổ chức có liên quan tới Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA).
Động thái trên của Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang leo thang sau các cuộc đàm phán khó khăn vừa qua tại Washington mà không đạt được thỏa thuận. Mỹ đã tăng thuế từ 10% lên 25% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD, còn Trung Quốc tăng thuế đối với danh mục hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá 60 tỷ USD.
Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross cảnh báo các cá nhân, doanh nghiệp và tổ chức trên toàn thế giới sẽ phải chịu trách nhiệm cho việc hỗ trợ phát triển cái mà ông gọi là “các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt của Iran”. Bên cạnh đó, ông Wilbur Ross tuyên bố không để “chiến lược kết hợp giữa quân sự với dân sự” của Trung Quốc ảnh hưởng tới an ninh quốc gia của Mỹ thông qua việc chuyển giao công nghệ bị cấm.
Cùng ngày 13/5, trong một văn kiện về "đề xuất cải tổ" Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đăng tải trên trang web của tổ chức này, Trung Quốc cho rằng các chính sách của Mỹ đang đe dọa sự tồn tại của WTO. Trong văn kiện, Trung Quốc không nêu đích danh Mỹ, song đề cập đến hành vi ngăn không cho bổ nhiệm các thẩm phán của WTO và các mức thuế "an ninh quốc gia" về nhôm, thép và ô tô, các chính sách đang được Washington thực hiện. Văn kiện nêu rõ: "Việc lạm dụng ngoại lệ an ninh quốc gia, đơn phương áp đặt các biện pháp không phù hợp với các quy định của WTO, cũng như vận dụng sai hoặc lạm dụng các biện pháp xử lý vấn đề thương mại hiện có đã gây phương hại nghiêm trọng đến trật tự thương mại quốc tế dựa trên quy tắc, tự do và cởi mở".
Trung Quốc cho rằng những cách hành xử nêu trên ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của các thành viên WTO, nhất là các nước đang phát triển và làm suy yếu thẩm quyền và hiệu quả hoạt động của WTO.