Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời phỏng vấn báo chí tại Nhà Trắng ngày 15/7/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump úp mở về một “tuyên bố quan trọng” liên quan đến Nga vào ngày 11/7 đã làm dấy lên hy vọng ở Ukraine cuối tuần qua rằng Nhà Trắng sẽ có hành động cụ thể gây sức ép buộc Moskva chấm dứt chiến dịch quân sự đặc biệt tại đây. Tuy nhiên, những kỳ vọng đó đã không trở thành hiện thực.
Ngày 14/7, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ sẽ áp đặt “mức thuế quan nghiêm ngặt” đối với Nga nếu nước này không đồng ý một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh tại Ukraine trong vòng 50 ngày. Tối hậu thư này được đưa ra sau khi các thời hạn chấm dứt xung đột Nga-Ukraine hứa hẹn trước đó là 24 giờ, hai tuần và 100 ngày đã trôi qua mà không có kết quả.
“Là một người Ukraine sống tại Kiev, tôi chỉ cảm thấy mệt mỏi và hoài nghi sau những tuyên bố của Tổng thống Trump hôm qua", đạo diễn phim Iryna Tsilyk chia sẻ với tờ The Kyiv Independent. Quan điểm này cũng được nhiều người dân đồng tình. Ông Oleksii, 74 tuổi, cư trú tại thủ đô Kiev, nhận định thông báo mới nhất của Mỹ không có gì nổi bật vì Tổng thống Trump “đã lặp lại những điều tương tự ít nhất 20 lần”.
Mức thuế quan thứ cấp do Tổng thống Trump đưa ra dường như không đạt mục tiêu của một dự luật lưỡng đảng tại Thượng viện Mỹ. Dự luật được trình đầu năm nay nhằm áp đặt mức thuế 500% đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia tiếp tục mua dầu và nguyên liệu thô của Nga.
Dù thất vọng trước việc Mỹ chưa có động thái mạnh mẽ trong việc áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm khắc trong tương lai gần, không thể phủ nhận giọng điệu của Tổng thống Trump đã thay đổi đáng kể trong những tuần gần đây.
Khi tuyên bố thời hạn 50 ngày để Moskva chấm dứt xung đột, nhà lãnh đạo Mỹ thừa nhận ông thất vọng với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, vì tưởng rằng hai bên đã đạt được thỏa thuận từ hai tháng trước.
Ông Yaroslav Yurchyshyn, nghị sĩ đảng đối lập Holos của Ukraine, đánh giá “sự thay đổi trong giọng điệu của Tổng thống Trump là tín hiệu tích cực”, song cảnh báo không nên đặt kỳ vọng quá cao. “Điều quan trọng là theo dõi diễn biến tiếp theo, bởi trong các tuyên bố của ông Trump, cảm xúc thường quan trọng hơn chi tiết cụ thể. Tôi không hiểu vì sao phải đặt thời hạn 50 ngày, khi vẫn còn nhiều người sẽ thiệt mạng trong khoảng thời gian này", ông Yurchyshynnói.
Quan điểm tương tự cũng được nghị sĩ Volodymyr Ariev, thuộc đảng đối lập Đoàn kết Châu Âu, chia sẻ. Ông cho rằng thời hạn 50 ngày “có thể được xem là lời cảnh báo cuối cùng dành cho Tổng thống Putin nếu ông Trump kiên định với các hành động của mình”. Tuy nhiên, ông Ariev cũng bày tỏ nghi ngờ về khả năng duy trì lập trường này sau khi thời hạn kết thúc.
Khoảng thời gian 50 ngày được đánh giá là dài trong bối cảnh Ukraine đang chứng kiến sự leo thang dữ dội và tàn khốc của các cuộc không kích, đặc biệt khi chiến dịch mùa hè của Nga đang diễn ra căng thẳng.
Oleksandr Merezhko, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Ukraine, nhận định Moskva có thể xem tuyên bố của Tổng thống Trump như tín hiệu bật đèn xanh thay vì tối hậu thư. “Tổng thống Putin có thể lợi dụng thời hạn này để tăng cường nỗ lực chiến tranh trong mùa hè, nhất là khi Nga đang tập trung tiến hành các hoạt động tấn công,” ông nói.
Trên tuyến đầu, sự hoài nghi cũng hiện diện. “Tôi không hiểu vì sao phải gia hạn thêm 50 ngày — sẽ có nhiều người thiệt mạng trong thời gian này", binh sĩ Petro, thuộc Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến số 38 ở Pokrovsk, chia sẻ.
Dù vậy, thông báo của Tổng thống Trump cũng mang lại một số tín hiệu tích cực cho Ukraine, nhất là sau khi viện trợ quân sự bị tạm ngừng hồi đầu tháng. Ông chủ Nhà Trắng cho biết một vài hệ thống phòng không Patriot và tên lửa có thể được chuyển đến Ukraine “trong vài ngày”.
Không chỉ vậy, Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng tiết lộ kế hoạch NATO sẽ mua vũ khí tiên tiến từ Mỹ, bao gồm hệ thống phòng không, và chuyển giao một phần cho Ukraine.
Theo báo Mỹ Axios ngày 14/7, dẫn nguồn tin giấu tên, Mỹ sẽ bán khoảng 10 tỷ USD vũ khí cho các đồng minh NATO trong đợt cung cấp đầu tiên nhằm hỗ trợ Ukraine, bao gồm tên lửa, vũ khí phòng không và đạn pháo.
Tuy nhiên, ngay cả những thông tin tích cực này cũng chưa thể xóa bỏ sự mệt mỏi và hoài nghi của người Ukraine sau gần sáu tháng dưới thời chính quyền Mỹ vẫn chưa có hành động cụ thể nào nhằm gây áp lực buộc Nga chấm dứt xung đột.