Cảng Gwadar tại Pakistan. Ảnh: AFP
Ngày 31/12/2020, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định với người đồng cấp Pakistan Makhdoom Shah Mahmood Qureshi rằng Bắc Kinh và Islamabad sẽ thắt chặt hợp tác trong Hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC), đặc biệt là dự án cảng Gwadar và nâng cấp đường sắt.
Ngoại trưởng Vương Nghị cho biết đã điện đàm với người đồng cấp Pakistan để tái khẳng định tình hữu nghị và củng cố cam kết của Bắc Kinh với CPEC.
Cuộc điện đàm này diễn ra sau khi xảy ra biểu tình tại cảng Gwadar ở Pakistan vào cuối năm 2020. Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (Hong Kong, Trung Quốc) đánh giá rằng tâm lý không đồng tình của người dân Pakistan hé lộ vấn đề mà hai quốc gia phải đối mặt liên quan đến phát triển cơ sở hạ tầng. Đây còn là thách thức về an ninh, kinh tế, chính trị cho CPEC, sáng kiện trị giá 62 tỷ USD. Năm 2021 này, hai quốc gia kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Ngày 29/12/2020, ông Ziaullah Langove, lãnh đạo tỉnh Balochistan (nơi có cảng Gwadar) đã chọn giải pháp xây một hàng rào quanh công trình này sau khi xảy ra tình trạng người dân địa phương biểu tình phản đối.
Trong tháng 12/2020, truyền thông đưa tin Pakistan đã xây hàng rào 20km bao quanh phần lớn cảng Gwadar để nâng cao an ninh. Nhưng nhiều ý kiến chỉ trích cho rằng hàng rào này tạo “cấm thành” để bảo vệ đầu tư nước ngoài.
Ông Zhang Baozhong, Giám đốc công ty Cảng xuất nhập khẩu Pakistan Trung Quốc - đơn vị quản lý cảng Gwadar – tuyên bố rằng biện pháp an ninh bổ sung được cả giới chức Pakistan và Trung Quốc thống nhất.
Tuy nhiên, ông Ziaullah Langove ngày 29/12/2020 cho biết quá trình dựng hàng rào quanh cảng Gwadar đã bị tạm hoãn do chịu chỉ trích từ người dân địa phương.
Theo DW (Đức), Balochistan là một trong những khu vực thưa dân và nghèo nhất tại Pakistan mặc dù Islamabad đã thực hiện nhiều dự án phát triển tại đây. Các nhóm nổi dậy đã phá rối tại tỉnh này trong nhiều thập niên, lấy lý do rằng Islamabad và tỉnh Punjab đã khai thác tài nguyên không công bằng ở Balochistan. Từ năm 2005, Islamabad đã tiến hành chiến dịch quân sự tại Balochistan.
Trong khi đó, cảng Gwadar có vị trí chiến lược, gần với Eo Hormuz và các nhóm nổi dậy cho rằng Trung Quốc có mục tiêu nhắm đến nguồn tài nguyên thiên nhiên của Balochistan.
Nhân viên an ninh Pakistan tại cảng Gwadar. Ảnh: AFP
Ngoài vấn đề an ninh, CPEC cũng đối mặt với những biến động khác, trong đó gồm nợ của Pakistan. Giáo sư Du Youkang tại Đại học Fudan ở Thượng Hải phân tích: “Tổng thống Imran Khan đã chuyển trọng tâm của CPEC khỏi những dự án lớn như đập thủy điện, nhà máy năng lượng và muốn tập trung vào lĩnh vực nâng cao đời sống của người dân như nông nghiệp, giáo dục”.
Đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc và Pakistan vào cuối năm 2020 đã nhóm họp tại Tân Cương và thống nhất thúc đẩy hợp tác CPEC để phát triển kinh tế.