Nóng trong tuần: Nga đạt bước tiến lớn ở miền Đông Ukraine, NATO thảo luận đảm bảo an ninh cho Kiev

Nga tuyên bố đạt bước tiến lớn ở miền Đông Ukraine, NATO thảo luận đảm bảo an ninh cho Kiev

Bộ Quốc phòng Nga thông báo trong tuần từ ngày 16-22/8, quân đội Nga đã giành được quyền kiểm soát 9 khu định cư tại Donetsk và Dnepropetrovsk trong chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Theo hãng tin TASS, tuyên bố cho biết quân đội Nga đã thiết lập quyền kiểm soát hoàn toàn đối với các khu định cư Kolodezi, Aleksandro-Shultino, Katerinovka, Sukhetskoye, Pankovka, Vladimirovka và Rusin Yar thuộc vùng Donetsk. Tại vùng Dnepropetrovsk, các lực lượng Nga cũng đã kiểm soát khu định cư Voronoye và Novogeorgiyevka.

Cũng trong tuần qua, quân đội Nga đã thực hiện 6 cuộc tấn công bằng vũ khí chính xác cao nhằm vào các mục tiêu quân sự của Ukraine, trong đó có các kho chứa tên lửa chiến thuật Sapsan. Các cuộc tấn công cũng nhắm vào các cơ sở hạ tầng của một sân bay quân sự, các trạm kiểm soát thiết bị bay không người lái (UAV) tầm xa và các địa điểm triển khai tạm thời của các lực lượng vũ trang Ukraine và lính đánh thuê nước ngoài.

Kết quả trên được cho là đánh dấu bước tiến quan trọng của Nga trong nỗ lực tiếp cận tuyến phòng thủ then chốt của Ukraine tại khu vực này.

Trong diễn biến khác, các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) đang gấp rút hoàn tất các kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine nhằm thúc đẩy cuộc gặp có thể diễn ra giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong những tuần tới. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Tổng thống Putin sẵn sàng gặp Tổng thống Zelensky nếu tất cả các vấn đề cần trao đổi ở cấp cao nhất được giải quyết ổn thỏa. Trong khi đó, Tổng thống Zelensky cho biết ông có thể gặp Tổng thống Putin, nhưng chỉ sau khi các đồng minh của Ukraine nhất trí về những biện pháp bảo đảm an ninh cho Ukraine nhằm ngăn ngừa nguy cơ tái diễn xung đột trong tương lai.

Cùng ngày 22/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đã có cuộc gặp tại thủ đô Kiev, trong đó thảo luận vấn đề đảm bảo an ninh cho Ukraine. Hiện vấn đề này đang là tâm điểm trong nỗ lực ngoại giao mới nhất do Mỹ dẫn đầu nhằm tiến tới một thỏa thuận hòa bình chấm dứt cuộc xung đột đã bước sang năm thứ 4.

Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đã kêu gọi thiết lập các biện pháp "ổn định an ninh mạnh mẽ" cho Ukraine, nhằm đảm bảo Nga tuân thủ các thỏa thuận hòa bình tiềm năng. Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định rõ các biện pháp cần thiết.

Về phần mình, Tổng thống Zelensky khẳng định Ukraine đang hướng tới việc đạt được các đảm bảo an ninh rõ ràng và toàn diện, trong đó "xác định cụ thể quốc gia nào hỗ trợ trên bộ, quốc gia nào chịu trách nhiệm cho an ninh trên không, quốc gia nào bảo đảm an ninh trên biển và hỗ trợ Ukraine". Ông cũng cho biết các đảm bảo cần bao gồm cả nguồn tài chính từ các đối tác cho quân đội Ukraine. Theo Tổng thống Ukraine, hiện các cuộc đàm phán giữa Kiev, châu Âu và Mỹ về nội dung cụ thể của các biện pháp đảm bảo an ninh vẫn đang tiếp diễn.

Tổng thống Mỹ và Chủ tịch FIFA công bố thời gian, địa điểm bốc thăm World Cup 2026

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) Gianni Infantino ngày 22/8 thông báo lễ bốc thăm vòng chung kết FIFA World Cup 2026 sẽ diễn ra vào tháng 12 tới tại Trung tâm Biểu diễn Nghệ thuật John F. Kennedy, thủ đô Washington, D.C.

Trong buổi công bố tại Nhà Trắng với sự hiện diện của Phó Tổng thống JD Vance, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino và Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristy Noem, ông Trump nhấn mạnh: “Đây là một vinh dự to lớn khi mang sự kiện toàn cầu cùng những vận động viên xuất sắc nhất thế giới đến trung tâm văn hóa của thủ đô đất nước chúng ta. World Cup là sự kiện thể thao lớn nhất, và World Cup 2026 chắc chắn sẽ là giải đấu vĩ đại nhất trong lịch sử”.

Tại Nhà Trắng, Chủ tịch FIFA Infantino đã mang chiếc cúp vàng FIFA World Cup tới giới thiệu và trao tận tay cho Tổng thống Trump. “Đây là chiếc cúp mà chỉ những nhà vô địch mới có thể chạm vào. Người gần nhất nâng nó lên là Leo Messi của Argentina. Và giờ nó đang có mặt tại Phòng Bầu dục", Chủ tịch FIFA cho biết. Nhân dịp này, ông Infantino cũng đã trao tặng Tổng thống Trump tấm vé đầu tiên của vòng chung kết World Cup 2026. Dự kiến, đợt bán vé đầu tiên sẽ chính thức bắt đầu từ ngày 10/9.

Theo kế hoạch, lễ bốc thăm sẽ được tổ chức vào 12 giờ ngày 5/12 (giờ địa phương, tức 1 giờ ngày 6/12 theo giờ Việt Nam), dự kiến thu hút 1 tỷ khán giả trên toàn thế giới theo dõi. Các đội tuyển đã giành quyền tham dự sẽ được chia hạt giống dựa trên Bảng xếp hạng FIFA tại thời điểm đó, trước khi phân vào 12 bảng đấu. FIFA cũng áp dụng một số quy định nhằm hạn chế số đội cùng châu lục nằm chung bảng.

World Cup 2026 là kỳ giải đấu đầu tiên có 48 đội tham dự, thi đấu tổng cộng 104 trận trong vòng khoảng 1 tháng. Giải sẽ khởi tranh vào tháng 6/2026 tại 3 quốc gia Bắc Mỹ gồm Mỹ, Mexico và Canada. Tại Mỹ, các trận đấu dự kiến tổ chức ở Los Angeles, San Francisco, Seattle, Dallas, Houston, Kansas, Atlanta, Boston, Miami, New York và Philadelphia. World Cup 2026 hứa hẹn không chỉ là ngày hội bóng đá lớn nhất từ trước tới nay mà còn là cơ hội không nhỏ để Mỹ thể hiện được vai trò chủ nhà, hình ảnh trên toàn cầu trong việc tổ chức sự kiện thể thao mang tầm toàn cầu.

Bên cạnh các trận đấu tại Mỹ, Canada và Mexico mỗi nước sẽ đăng cai 13 trận, bao gồm các trận vòng bảng tại Toronto, Vancouver, Mexico City, Guadalajara và Monterrey.

Liên hợp quốc chính thức công bố nạn đói tại Gaza

Ngày 22/8, Liên hợp quốc (LHQ) đã chính thức tuyên bố nạn đói ở Gaza khi đã tới hơn nửa triệu người ở dải đất này đang phải đối mặt với nạn đói "thảm khốc". Đây cũng là lần đầu tiên nạn đói được xác định ở Trung Đông.

Trong bản cập nhật mới nhất, Chương trình Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) nêu rõ: "Tính đến ngày 15/8/2025, nạn đói - với những bằng chứng thuyết phục - đã được xác nhận tại thành phố Gaza", nơi chiếm khoảng 20% diện tích của Dải Gaza. Ngoài ra, cũng theo đánh giá của IPC, nạn đói có thể sẽ lan rộng sang các tỉnh Deir el-Balah và Khan Yunis vào cuối tháng 9, bao phủ 2/3 diện tích Dải Gaza.

Dựa trên những thông tin thu thập được từ ngày 1/7 - 15/8, IPC dự báo tính đến cuối tháng 9 sẽ có gần 641.000 người - chiếm khoảng 30% dân số Dải Gaza - phải đối mặt với những điều kiện thảm khốc, bao gồm nạn đói, cảnh sống cùng cực và cái chết. Đây là mức độ xấu đi nghiêm trọng nhất kể từ khi IPC bắt đầu phân tích tình trạng nghèo đói ở Dải Gaza.

Báo cáo cũng cho biết nguyên nhân là do leo thang cuộc chiến giữa Israel và lực lượng Hamas khiến hàng trăm nghìn người ở Dải Gaza phải di dời và khó tiếp cận các nguồn cung cấp lương thực nhân đạo. Trong khi đó, hệ thống lương thực đã bị sụp đổ do có tới 98% diện tích đất canh tác ở Dải Gaza đã bị hư hại hoặc không thể tiếp cận, hoặc cả hai. Các đàn gia súc bị tàn phá, hoạt động đánh bắt cá cũng bị cấm. Thêm vào đó, hệ thống y tế xuống cấp nghiêm trọng và hầu hết đã dừng hoạt động do thiếu thuốc men, trang thiết bị; trong khi việc tiếp cận nước uống an toàn và vệ sinh đầy đủ cũng bị giảm sút đáng kể.

Trong một phản ứng ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Israel phản bác báo cáo trên, cho rằng "không có nạn đói ở Dải Gaza" và rằng báo cáo được đưa ra dựa trên thông tin sai sự thật từ lực lượng Hamas.

Trong một diễn biến liên quan, sau quyết định huy động 60.000 quân dự bị và dự kiến huy động thêm 20.000 quân nữa vào cuối tháng này, vào ngày 20/8, quân đội Israel xác nhận đã bắt đầu các hoạt động sơ bộ tại thành phố Gaza và sẽ tăng cường tấn công vào thành phố này. Chiến dịch tại thành phố Gaza nhằm giành quyền kiểm soát hoàn toàn các khu vực mà Israel cho rằng tại đó Hamas vẫn còn hoạt động, bao gồm cả nơi những con tin cuối cùng còn bị giam giữ. Lo ngại các cuộc tấn công trên bộ của Israel, hàng nghìn người Palestine đã rời các khu vực phía Đông thành phố Gaza, nơi đang hứng chịu các đợt không kích liên tục của Israel. Theo ước tính, gần 1.000 gia đình đã rời khu vực phía Đông thành phố Gaza trong vài ngày qua để di chuyển về phía Nam.

Theo giới chức Israel, kế hoạch giành kiểm soát thành phố Gaza đã được nội các an ninh nước này phê chuẩn từ đầu tháng 8. Sau khi Israel công bố những bước đầu tiên của chiến dịch tấn công thành phố Gaza, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức tại Gaza.

Chứng khoán Mỹ lập kỷ lục sau tín hiệu tích cực từ Fed

Ngày 22/8, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã để ngỏ khả năng cắt giảm lãi suất có thể được xem xét trong cuộc họp chính sách tháng 9 tới, trong bối cảnh ngày càng gia tăng rủi ro đối với thị trường lao động.

Thông tin từ người đứng đầu Fed đã ngay lập tức tác động tích cực tới thị trường chứng khoán Mỹ. Trong phiên giao dịch ngày 22/8, chỉ số công nghiệp Dow Jones tăng 1,9% lên mức kỷ lục 45.631,74 điểm - cao nhất kể từ tháng 12/2024. Chỉ số S&P 500 tăng 1,5% lên 6.466,91 điểm, còn Nasdaq Composite tăng 1,9% lên 21.496,54 điểm.

Cùng ngày, hãng xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings giữ nguyên mức tín nhiệm “AA+” đối với Mỹ do triển vọng ổn định, nhưng cảnh báo thâm hụt ngân sách, gánh nặng lãi vay và nợ công ngày càng tăng tiếp tục là thách thức lớn đối với nền kinh tế.

Trong bài phát biểu được quan tâm tại Hội nghị Chính sách Kinh tế Jackson Hole thường niên ở bang Wyoming, ông Powell cho biết nguy cơ mất việc làm đang gia tăng, trong bối cảnh thị trường lao động ở trong trạng thái "cân bằng kỳ lạ" khi cả cung và cầu đều chậm lại đáng kể. Ông cảnh báo tác động của thuế quan đối với giá tiêu dùng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong những tháng tới.

Tuy nhiên, Chủ tịch Powell cũng lưu ý rằng hiện vẫn chưa chắc chắn về thời điểm và mức độ ảnh hưởng của thuế quan. Ông khẳng định Fed sẽ không để xảy ra một đợt tăng giá tạm thời dẫn đến tình trạng lạm phát kéo dài.

Đây là bài phát biểu cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông Powell tại hội nghị Jackson Hole trong bối cảnh các nhà đầu tư đang theo dõi sát sao các dấu hiệu cho thấy định hướng lãi suất của ngân hàng trung ương Mỹ trong thời gian tới.

Ông Powell đang phải hứng chịu chỉ trích từ Tổng thống Donald Trump khi yêu cầu Fed cắt giảm mạnh lãi suất để hỗ trợ thị trường nhà ở. Tổng thống Trump cho rằng Fed đang gây thiệt hại cho nền kinh tế khi giữ lãi suất cao. Hiện chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ trong tháng 7 ở mức 2,7%, cao hơn so với vài tháng trước.

Theo biên bản cuộc họp cuối tháng 7 vừa công bố, đa số quan chức Fed đánh giá rủi ro lạm phát lớn hơn nguy cơ suy giảm việc làm, do tác động từ các mức thuế quan mà chính quyền Tổng thống Trump áp đặt. Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã quyết định giữ nguyên lãi suất trong biên độ 4,25 - 4,50%, bất chấp sức ép từ Nhà Trắng.

Chỉ có Thống đốc Christopher Waller và Michelle Bowman bỏ phiếu phản đối. Hai thống đốc này ủng hộ giảm 25 điểm cơ bản để phòng ngừa nguy cơ suy yếu kinh tế. Tuy nhiên, đa số các quan chức Fed cho rằng lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% và có nguy cơ kỳ vọng lạm phát dài hạn bị "mất neo" nếu thuế quan tiếp tục đẩy giá hàng hóa.

Giới phân tích nhận định báo cáo việc làm tháng 8 tới đây sẽ là yếu tố then chốt quyết định liệu Fed có cắt giảm lãi suất vào tháng 9 hay không.