Những bài học kiểm soát dịch bệnh từ Trung Quốc

Trong cuộc chiến chống dịch viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra, đến nay Trung Quốc đại lục vẫn là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với tổng số ca nhiễm bệnh và số ca tử vong cao nhất thế giới. Tuy nhiên, trong liên tiếp nhiều ngày gần đây, số ca nhiễm mới và tử vong tại nước này đã và đang giảm mạnh, cho thấy dịch bệnh từng bước được khống chế tương đối thành công.

Nếu so sánh với thời kỳ đỉnh điểm của dịch COVID-19, khi mỗi ngày Trung Quốc đại lục thông báo hàng nghìn người nhiễm bệnh và vài trăm người tử vong do virus SARS-CoV-2, con số 31 người nhiễm và 22 người tử vong ngày 10/3 có thể coi là "kỳ tích" trong khâu kiểm soát dịch bệnh tại nước này. Những nỗ lực kiểm soát dịch bệnh của Trung Quốc đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ghi nhận, khi tuyên bố rằng "trước một loại virus chưa từng được biết đến trước đây, Trung Quốc đã triển khai những biện pháp ngăn chặn… có lẽ là nhanh chóng và tích cực nhất trong lịch sử". Để đạt được thành công lớn như vậy, nhà chức trách Trung Quốc đã thực hiện quyết liệt một loạt biện pháp phòng chống và kiểm soát dịch bệnh.

Trước tiên, là công tác giám sát, báo cáo và cập nhật tình hình dịch bệnh. Sau khi dịch bệnh bùng phát tại tâm dịch Vũ Hán - thủ phủ tỉnh Hồ Bắc ở miền Trung, nhà chức trách y tế Trung Quốc đã tăng cường công tác giám sát dịch bệnh và đưa COVID-19 vào danh mục báo cáo thường xuyên về bệnh truyền nhiễm, đồng thời xây dựng các kế hoạch cụ thể nhằm tăng cường chẩn đoán, giám sát và thống kê diễn biến dịch. Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc hằng ngày đều thông báo về diễn biến dịch. Chính phủ nước này cũng thường xuyên mời các chuyên gia tới chia sẻ kiến thức khoa học về COVID-19 và giải đáp những câu hỏi của người dân về dịch bệnh.

Tiếp đó, gói biện pháp tăng cường kiểm soát đi lại và cách ly đã được thực thi. Một kế hoạch khẩn cấp cho những tình huống báo động về sức khỏe cộng đồng đã được áp dụng tại các trạm kiểm soát giao thông trên khắp toàn quốc. Hệ thống thẻ khai báo sức khỏe đã được triển khai tại mọi cửa ngõ ra, vào các thành phố và nhiệt độ của tất cả những người ra, vào các địa phương được theo dõi chặt chẽ. Các sở giao thông vận tải thiết lập hàng nghìn trạm kiểm tra sức khỏe và kiểm dịch tại các khu dịch vụ quốc gia cũng như lối ra, vào tại các nhà ga, bến cảng.

Mọi công dân đều phải đeo khẩu trang khi xuất hiện tại nơi công cộng. Tỉnh Hồ Bắc, nơi dịch bệnh bùng phát mạnh nhất, đã triển khai các biện pháp kiểm soát gắt gao nhất, kể cả tạm dừng toàn bộ hệ thống giao thông công cộng trong đô thị, bao gồm tàu điện ngầm, phà và xe khách đường dài. Quyết liệt hơn cả là quyết định phong tỏa tỉnh Hồ Bắc, "nội bất xuất, ngoại bất nhập" để hạn chế sự lây lan của virus gây bệnh COVID-19.

Một biện pháp hết sức quan trọng khác chính là công tác điều trị bệnh. Đối với các bệnh nhân nặng hoặc nguy kịch, nhà chức trách y tế Trung Quốc áp dụng nguyên tắc "4 tập trung," gồm tập trung các bệnh nhân, tập trung các chuyên gia y tế, tập trung các nguồn lực và tập trung điều trị trong các cơ sở y tế đặc biệt. Tất cả các thành phố và quận, huyện ở đại lục đã chuyển đổi các bệnh viện liên quan, tăng số lượng bệnh viện được chỉ định tham gia chống COVID-19, tăng cường thiết lập các bệnh viện dã chiến, cử thêm nhân viên y tế và thành lập các nhóm chuyên gia tư vấn nhằm giảm thiểu tỷ lệ tử vong của bệnh nhân nặng.

Biện pháp quan trọng tiếp theo là công tác điều tra dịch tễ và quản lý tiếp xúc gần. Biện pháp này được thực hiện khẩn trương đối với mọi trường hợp nghi ngờ và được xác nhận dương tính với virus nhằm nhận diện những nguồn lây truyền mầm bệnh cũng như áp dụng các biện pháp kiểm soát thích hợp, kể cả truy tìm dấu vết của những người đã tiếp xúc gần với đối tượng nghi ngờ nhiễm bệnh.

Bên cạnh đó, giải pháp hạn chế tụ họp đông người, kiểm dịch nghiêm ngặt ở nơi công cộng cũng được áp dụng quyết liệt với quy mô quốc gia, Chính phủ Trung Quốc đã kéo dài kỳ nghỉ Tết nguyên đán năm 2020. Tất cả các tỉnh thành đều chủ động hủy hoặc dừng các hoạt động tụ tập đông người như lễ hội, sự kiện thể thao, đóng cửa các điểm du lịch, rạp chiếu phim, rạp hát cũng như các trường học. Các doanh nghiệp và tổ chức trì hoãn thời gian làm việc trở lại, hoặc tổ chức làm việc trực tuyến.

Không thể không nhắc đến biện pháp huy động sức mạnh của cộng đồng. Đầu tiên là việc nhà nước đứng ra thanh toán chi phí điều trị, chăm sóc sức khỏe cho các bệnh nhân mắc COVID-19 cũng như nỗ lực cải thiện khả năng tiếp cận, chi trả vật tư y tế, cung cấp đồ bảo vệ cá nhân và đảm bảo các nhu cầu cơ bản cho người bệnh. Tiếp đó, Bắc Kinh đã huy động các nguồn lực y tế trên khắp cả nước đến thành phố Vũ Hán để hỗ trợ điều trị cho các bệnh nhân ở tâm dịch. Hàng nghìn nhân viên y tế và nhiều lô thiết bị, vật tư y tế đã được chi viện cho tâm dịch Vũ Hán.

Cùng với những biện pháp trên, Chính phủ Trung Quốc đã khôi phục và mở rộng năng lực sản xuất trang thiết bị y tế phục vụ chống dịch; tổ chức các doanh nghiệp y tế chủ chốt đẩy mạnh sản xuất vượt quá công suất; hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương mở rộng nhập khẩu và sử dụng các công ty hoặc nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới để nhập khẩu nguyên vật liệu cũng như cải thiện khả năng cung ứng vật tư y tế.

Đóng vai trò không kém phần quan trọng là vận động xã hội và gắn kết cộng đồng. Các trung tâm y tế, tổ chức cộng đồng đã được huy động tham gia hỗ trợ những hoạt động phòng ngừa và ứng phó dịch bệnh. Nhà chức trách tạo điều kiện để cộng đồng tham gia đầy đủ vào việc quản lý tự cách ly và  bảo đảm sự tuân thủ của người dân. Các đội tình nguyện viên được thành lập để kiểm soát việc khai báo sức khỏe và ra vào các khu dân cư, hỗ trợ việc tự cách ly và giúp những người bị cách ly tại nhà riêng vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Trên bình diện quốc tế, chia sẻ thông tin, hợp tác quốc tế và liên khu vực cũng là một biện pháp quan trọng giúp kiểm soát dịch bệnh. Từ ngày 3/1, hằng ngày Trung Quốc đều thông báo cho WHO thông tin về các trường hợp nhiễm virus SARS-CoV-2. Toàn bộ kết quả giải mã bộ gen của virus được chia sẻ với WHO và cộng đồng quốc tế ngay sau khi Trung Quốc nhận diện được mầm bệnh vào ngày 7/1. Ngày 10/1, một nhóm chuyên gia quốc tế do WHO dẫn đầu đã được mời tới thăm Vũ Hán và được chia sẻ những thông tin quan trọng về dịch bệnh cũng như công tác phòng chống dịch bệnh của Trung Quốc.

Nhờ việc thực hiện đồng bộ những biện pháp nêu trên, dịch bệnh COVID-19 đã được kiểm soát tốt và ngành y tế Trung Quốc đang từng bước đẩy lùi dịch bệnh nguy hiểm này. Với những nỗ lực tích cực như vậy, cùng kết quả khả quan thể hiện qua các số liệu thống kê về tình hình dịch bệnh hằng ngày, có thể đủ cơ sở tin tưởng để khẳng định rằng đất nước Trung Quốc đang trên đà khống chế thành công và tiến tới dập tắt hoàn toàn dịch bệnh này trong một ngày không xa.