Cờ Liên minh châu Âu (EU). Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo người đứng đầu chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas, sáng kiến tăng gấp đôi viện trợ quân sự của EU cho Ukraine nhận được "sự ủng hộ chính trị rộng rãi" từ các quốc gia thành viên.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích đánh giá vẫn tồn tại sự chia rẽ, đặc biệt là giữa các quốc gia gần Nga hơn về mặt địa lý - chẳng hạn như Estonia, Đan Mạch và Litva - những quốc gia đã cam kết hỗ trợ Kiev hơn 2% GDP, và những quốc gia xa hơn, đóng góp ít hơn.
Tại cuộc họp của các ngoại trưởng EU tại Brussels (Bỉ) vào ngày 17/3, Italy và Tây Ban Nha, nền kinh tế lớn thứ ba và thứ tư trong khối, đã có cách tiếp cận thận trọng.
Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani cho biết đề xuất này cần được thảo luận thêm và nước này đang chờ kết quả cuộc điện đàm sắp tới giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
"Chúng tôi đang chờ cuộc điện đàm giữa ông Trump và ông Putin để xem liệu có bất kỳ bước tiến nào nhằm đạt được lệnh ngừng bắn hay không", ông Tajani cho biết.
Tổng thống Mỹ dự kiến sẽ có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Putin vào ngày 18/3 để thảo luận về cách thức chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine cũng như về một lệnh ngừng bắn tạm thời giữa hai bên.
Ngoại trưởng Tây Ban Nha Jose Manuel Albares cũng đồng quan điểm khi nói: "Chúng ta sẽ xem cuộc tranh luận diễn ra như thế nào, nhưng vẫn chưa có quyết định nào về vấn đề này". Ông lưu ý rằng Tây Ban Nha đã cam kết viện trợ quân sự 1 tỷ euro (1,1 tỷ USD) cho Ukraine trong năm nay.
Các nước Hungary và Slovakia đều từ chối cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine. Một số quan chức EU cho biết điều này sẽ không cản trở kế hoạch viện trợ 40 tỷ euro cho Ukraine vì các đóng góp sẽ là tự nguyện.
Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto đã chỉ trích kế hoạch trên của EU. "Chúng tôi sẽ không bị lôi kéo vào chuyện này và sẽ không cho phép tiền thuế của người dân Hungary được sử dụng để tài trợ cho các chuyến hàng vũ khí tới Ukraine", ông Szijjarto cũng nhấn mạnh rằng Budapest ủng hộ các cuộc đàm phán hòa bình.
Theo Kyiv Independent, trước đó, Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã nhiều lần trì hoãn lệnh trừng phạt của EU đối với Nga, cũng việc cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine. Ông Viktor Orban cho biết đồng quan điểm với cách tiếp cận của ông Trump và bày tỏ hy vọng về một giải pháp nhanh chóng cho cuộc chiến.
Trong khi đó, Thủ tướng Slovakia Robert Fico trước đây cũng đã thúc đẩy các quan điểm ủng hộ Nga trong cuộc xung đột với Ukraine. Ông Robert Fico đã có cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moskva vào tháng 12 năm ngoái để thảo luận về các vấn đề vận chuyển khí đốt trước khi Ukraine dừng hợp đồng trung chuyển khí đốt Nga đến châu Âu có đi qua lãnh thổ nước này.
Liên quan đến kế hoạch viện trợ 40 tỷ euro cho Ukraine, theo News.az, các quốc gia thành viên EU đã đạt tiến triển hướng tới gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine chỉ vài ngày trước hội nghị thượng đỉnh EU vào cuối tuần này.
Ngày 17/3, Hội đồng Ngoại giao EU đã họp tại Brussels (Bỉ) để thảo luận các giải pháp tiếp tục hỗ trợ cho Kiev và tìm kiếm cách thức chấm dứt xung đột Nga - Ukraine nhằm đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Cuộc họp có sự tham dự trực tuyến của Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha.
Đề xuất nêu rõ, các quốc gia "được khuyến khích cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine vào năm 2025 với giá trị tạm thời ít nhất là 20 tỷ euro và có khả năng đạt tới 40 tỷ euro tùy thuộc vào nhu cầu của Ukraine". Trong bước đầu tiên các quốc gia tham gia nên đồng ý phân bổ 5 tỷ euro để mua 2 triệu quả đạn pháo cỡ lớn vào năm 2025.
Sáng kiến này được coi là con đường quan trọng để hỗ trợ quân sự thiết yếu cho Kiev trong năm 2025 khi Ukraine đang tìm cách đàm phán một thỏa thuận hòa bình do Mỹ làm trung gian với Nga. Các ưu tiên của sáng kiến này tập trung vào đạn pháo cỡ lớn, hệ thống phòng không, tên lửa, thiết bị bay không người lái, máy bay chiến đấu…
Kế hoạch sẽ chấp thuận cho các khoản đóng góp bằng hiện vật và tiền mặt từ liên minh các quốc gia thành viên tự nguyện, với mỗi quốc gia được khuyến khích đóng góp dựa trên quy mô nền kinh tế tương ứng của họ.
Theo số liệu mới nhất từ Viện Kinh tế Thế giới Kiel, tính đến tháng 2, châu Âu đã cung cấp 62 tỷ euro (67 tỷ USD) viện trợ quân sự cho Ukraine, gần ngang bằng với tổng số 64 tỷ euro (69 tỷ USD) của Mỹ.
Mặc dù các nước châu Âu đã bắt kịp Mỹ về giá trị viện trợ quân sự, nhưng khoảng cách vẫn còn ở khả năng cung cấp đạn dược và các hệ thống hỗ trợ thiết yếu, như tên lửa đánh chặn phòng không tiên tiến, đạn pháo và tên lửa dẫn đường phóng loạt (GMLRS), vốn là những thứ không thể thiếu cho hoạt động của các hệ thống vũ khí có giá trị cao.