Nhà máy lọc dầu được xây dựng một phần tại mỏ khí đốt South Pars, Iran vào năm 2014. Ảnh: AP
Đầu tháng 9/2022, Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Javad Owji đã cảnh báo về một mùa đông lạnh giá và nguy cơ thiếu khí đốt. Nhưng ông đang đề cập đến châu Âu thay vì Iran.
Vào thời điểm đó, Iran cho rằng khí đốt tự nhiên của nước này có thể làm nguồn thay thế để cung cấp cho châu Âu, đồng thời nhận thấy vị thế được củng cố trong các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani vào đầu tháng 9/2022 nói: “Chúng tôi sở hữu trữ lượng khí đốt lớn thứ hai thế giới và có thể cung cấp cho châu Âu”. Tuy nhiên, trước khi điều đó có thể xảy ra, các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ đối với Iran sẽ phải được dỡ bỏ.
Sau đó, cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu lắng dịu. Các nhà chức trách nói rằng nguồn cung tại Đức hiện ở mức ổn định. Đức phụ thuộc vào khí đốt của Nga trước khi xung đột ở Ukraine bùng phát.
Khoảng ba tháng sau, một vấn đề quen thuộc đã quay trở lại ở Iran: tình trạng thiếu khí đốt do cơ sở hạ tầng xuống cấp. Bộ Dầu mỏ Iran xác nhận nước này đang gặp sự cố kỹ thuật với việc sản xuất khí đốt. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn Shana, ông Owji khuyên người dân nên "mặc ấm hơn ở nhà và giảm sử dụng khí đốt".
"Những người sử dụng quá nhiều khí đốt có thể bị cắt nguồn cung. Không ai có thể nói 'Tôi sẽ trả những gì tôi dùng'", ông Owji bổ sung.
Đến ngày 12/1, giới chức tại một tỉnh ở Đông Bắc Iran đã ra lệnh đóng cửa tất cả các văn phòng địa phương cho đến 15/1 để tiết kiệm điện và khí đốt. Kể từ giữa tháng 12/2022, các cơ quan công quyền và trường học tại nhiều tỉnh trên khắp đất nước 84 triệu dân đã phải đóng cửa nhiều tuần liền để tiết kiệm khí đốt.
Thời tiết lạnh giá tại Tehran gây căng thẳng cho nguồn cung khí đốt. Ảnh: Zuma Press
Kênh DW (Đức) đánh giá Iran sở hữu trữ lượng năng lượng khổng lồ nhưng nước này có xu hướng sử dụng chúng không hiệu quả. Ông David Jalilvand, Giám đốc công ty tư vấn chính sách Orient Matters có trụ sở tại Berlin (Đức) phân tích: “Iran đang phải chịu tình trạng tiêu thụ quá mức khí đốt tự nhiên và các nguồn năng lượng khác do hiệu suất năng lượng kém”.
Iran cũng phải vật lộn với mức tiêu thụ năng lượng cao trong hầu hết các ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành sắt, thép và xi măng. Theo Viện Khoa học Địa chất và Tài nguyên Liên bang Đức, Iran đứng thứ 4 trong danh sách các quốc gia tiêu thụ nhiều khí đốt nhất thế giới năm 2020, chỉ sau Mỹ, Nga và Trung Quốc.
Ông Jalilvand đánh giá: “Trong hai thập niên qua, Iran đã có thể mở rộng đáng kể sản lượng khí đốt tự nhiên của mình. Nhưng sản xuất vẫn kém phát triển xét về quy mô trữ lượng của Iran. Thiếu khả năng tiếp cận các công nghệ then chốt do vướng lệnh trừng phạt của Mỹ cũng là một nguyên nhân. Trong tương lai gần, Iran sẽ không có khả năng đáng kể để tăng xuất khẩu khí đốt".