Binh sĩ Nga bắn hoả lực nhằm vào các lực lượng Ukraine trong cuộc giao tranh đang diên ra. Ảnh: Sputnik
Theo Đài phát thanh Quốc tế Deutsche Welle (Đức) ngày 6/6, thành phố Sumy của Ukraine, vốn nằm gần biên giới Nga nhưng cách xa mặt trận chính hiện tại, đang trở thành tâm điểm chú ý khi quân đội Nga có những bước tiến đáng kể trong khu vực. Với việc Nga tập trung hàng chục nghìn quân và kiểm soát một số ngôi làng, câu hỏi đặt ra là liệu một cuộc xâm nhập quy mô lớn hơn có sắp xảy ra, và kế hoạch tạo "vùng đệm" của Moskva sẽ có những tác động gì?
Những ngày gần đây, hoạt động quân sự của Nga tại vùng Sumy, miền Bắc Ukraine đã được tăng cường. Chính quyền quân sự khu vực của Ukraine xác nhận rằng bốn khu định cư ở biên giới đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Động thái này diễn ra sau khi quân đội Ukraine rút lui gần như hoàn toàn khỏi các khu vực thuộc vùng Kursk của Nga mà họ đã xâm nhập từ tháng 8 năm ngoái. Ngay sau đó, Nga đã tăng cường pháo kích vào các khu vực biên giới của Ukraine, buộc chính quyền Ukraine phải ra lệnh sơ tán 11 ngôi làng.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cũng xác nhận rằng lực lượng Nga đã tiến hành các cuộc tấn công trên bộ ở phía Bắc thành phố Sumy gần Kindrativka, Oleksiivka và Andriivka; và phía Đông bắc thành phố Sumy gần Yablunivka, Yunakivka, Sadky và Loknya vào ngày 4 và 5/6. Đơn vị điều khiển thiết bị bay không người lái của Sư đoàn Nhảy dù 106 của Nga được cho là đang tấn công các vị trí của Ukraine ở tỉnh Sumy. Các đơn vị của trung đoàn súng trường cơ giới số 22 và 30 (cả hai đều thuộc Sư đoàn Súng trường Cơ giới số 72, Quân khu Leningrad) được cho là đang hoạt động ở tỉnh Sumy.
Vào cuối tháng 5 năm nay, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã xác nhận rằng Nga đang chuẩn bị một cuộc tấn công vào khu vực Sumy. Ông cho biết Moskva đã tập trung "lực lượng lớn nhất, mạnh nhất" của mình vào mặt trận Kursk, và quân đội Nga tiếp tục tập trung lực lượng gần biên giới. Ông Zelensky ước tính hơn 50.000 quân đã có mặt tại mặt trận Sumy, tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine cũng bày tỏ sự hoài nghi về khả năng Nga thiết lập bất kỳ loại "vùng đệm" nào cách lãnh thổ Ukraine 10 km.
Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố: "Quyết định lập vùng đệm an ninh cần thiết dọc biên giới đã được đưa ra. Lực lượng vũ trang của chúng tôi hiện đang xử lý vấn đề này. Các điểm hỏa lực của Ukraine đang bị tiêu diệt hiệu quả, công việc đang được tiến hành".
Đánh giá về vấn đề trên, Mykhailo Samus, chuyên gia quân sự và Giám đốc Mạng lưới nghiên cứu địa chính trị mới, nhận định rằng những lo ngại về tuyên bố "vùng đệm" của Tổng thống Putin là "thổi phồng". Chia sẻ với Deutsche Welle, ông Samus cho rằng đây không phải là lần đầu tiên Moskva tuyên bố ý định như vậy.
"Không có vùng đệm nào ở đó, và sẽ không có vùng đệm nào cả. Có những nỗ lực lặp đi lặp lại của Nga nhằm tấn công Ukraine. Một năm trước, Nga đã nỗ lực tấn công toàn bộ khu vực Kharkiv/Kharkov. Họ đã thâm nhập sâu 6 - 7 km vào khu vực xung quanh thị trấn Vovchansk. Một năm sau, chúng ta có thể thấy rằng [cuộc tiến công của lực lượng Nga] đã dừng lại ở đó", chuyên gia Samus giải thích.
Chuyên gia trên chỉ ra rằng cả quân đội Ukraine và Nga đều đang cố gắng kiểm soát những vị trí có lợi nhất ở khu vực biên giới. Điều này đặc biệt quan trọng cho "việc tiến hành các hoạt động tiếp theo, tức là chiếm giữ các điểm cao, tận dụng các đặc điểm địa hình và chuẩn bị hiệu quả nhất có thể cho các diễn biến tiếp theo".
Theo ước tính của ông Samus, Nga hiện không có đủ quân gần biên giới để tiến sâu vào lãnh thổ Ukraine ở những vùng chưa bị chiếm đóng. Ông cũng cho rằng việc kiểm soát một số khu vực xung quanh Sumy vẫn chưa mang lại cho Moskva lợi thế chiến thuật. "Các lực lượng Nga sẽ cố gắng tiến về phía có những điểm cao thuận lợi. Quân đội Ukraine biết điều này và sẽ hành động chống lại", ông Samus lưu ý.
Yunakivka – Mục tiêu chiến lược
Ruslan Mykula, đồng sáng lập của tổ chức tình báo độc lập DeepState UA của Ukraine, nhận định những thành quả kiểm soát lãnh thổ hiện tại của Nga xung quanh Sumy vẫn chưa phải là "thành công lớn" khi xét đến ưu thế về quân số của họ. Tuy nhiên, ông vẫn cảnh báo về nguy cơ quân đội Nga sẽ tiến xa hơn vào khu vực Sumy, ngay cả khi lực lượng phòng thủ Ukraine "đã học được cách chiến đấu chống lại đối thủ mạnh hơn". Theo ông, mục tiêu chính của phía Nga là ngôi làng Yunakivka có tầm quan trọng chiến lược.
Chuyên gia Mykula giải thích rằng việc chiếm được Yunakivka sẽ mở đường vào một khu rừng rộng lớn liền kề: "Nếu họ tiến vào rừng, điều đó sẽ gây ra rất nhiều vấn đề. Bất kỳ bên nào có lực lượng bộ binh lớn hơn đều có lợi thế đáng kể ở đây".
Ông Mykula còn cảnh báo rằng việc kiểm soát Yunakivka sẽ tạo ra những mối nguy hiểm mới, vì Nga sau đó có thể triển khai các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (UAV FPV) vào trung tâm thành phố Sumy từ đó. "Chúng ta có thể chứng kiến tình huống như ở Kherson, Nikopol hoặc Kostyantynivka, nơi phía Nga đã sử dụng những UAV như vậy để tấn công. Đó là lý do tại sao Ukraine không được phép để đối phương tiếp cận Yunakivka", ông Mykula nhấn mạnh.