Hoạt động thu hoạch ngũ cốc. Ảnh: AFP
Phát biểu tại một cuộc họp báo của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Sáng kiến Biển Đen, ông Polyansky lưu ý rằng quyết định của Nga rút khỏi thỏa thuận này "không nên gây ngạc nhiên cho bất kỳ ai" vì không có gì được thực hiện để giải quyết những yêu cầu của Moskva.
Ông Polyansky khẳng định Nga biết rõ tầm quan trọng của thỏa thuận ngũ cốc đối với nguồn cung lương thực toàn cầu và "sẵn sàng xem xét quay trở lại, nhưng chỉ khi tất cả các nguyên tắc đã được thống nhất trước đây về sự tham gia của Nga vào thỏa thuận này được thực hiện đầy đủ và được thực hiện mà không có ngoại lệ".
Liệt kê các điều kiện của Nga, ông Polyansky nhấn mạnh rằng các lệnh trừng phạt đối với xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của nước này ra thị trường toàn cầu nên được dỡ bỏ "về mặt thực tế thay vì chỉ bằng lời nói" trong khi tất cả các trở ngại đối với các tổ chức tài chính Nga liên quan đến lĩnh vực này cũng phải được loại bỏ, bao gồm cả việc kết nối lại với hệ thống thanh toán SWIFT.
Nhà ngoại giao này cũng nhấn mạnh yêu cầu của Nga được hưởng nguồn cung phụ tùng và linh kiện thay thế không bị gián đoạn cho máy móc nông nghiệp, cũng như giải quyết dứt điểm tất cả các vấn đề liên quan đến tàu vận chuyển và bảo hiểm xuất khẩu lương thực của nước này.
Một yêu cầu khác là không được cản trở việc mở rộng xuất khẩu nguyên liệu phân bón của Nga, bao gồm cả việc khôi phục đường ống khí amoniac Togliatti - Odessa, vốn đã bị hư hại nghiêm trọng vào tháng trước. Ngoài ra, tất cả các tài sản của Nga liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp phải được giải phóng.
Điều kiện cuối cùng, theo lời ông Polyansky, là bản thân thỏa thuận ngũ cốc cần phải được "khôi phục bản chất nhân đạo ban đầu" và được sử dụng để giải quyết vấn đề thiếu lương thực ở các nước đang phát triển thay vì làm cho các nước giàu trở nên giàu có hơn.
Moskva đã chính thức rút khỏi Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen sau khi văn kiện này hết hạn vào ngày 17/7. Thư ký báo chí Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả thỏa thuận này là "trò chơi một chiều" và lưu ý rằng không có bất cứ yêu cầu nào của Nga được đáp ứng.
Sau động thái này, Bộ Quốc phòng Nga cảnh báo bất kỳ tàu nào đi đến các cảng của Ukraine ở Biển Đen sẽ "được coi là tàu chở hàng quân sự tiềm năng". Đáp lại, Bộ Quốc phòng Ukraine cáo buộc Moskva định biến Biển Đen thành "vùng nguy hiểm", đồng thời đưa ra cảnh báo tương tự đối với tất cả các tàu trong khu vực hướng đến Nga.
Trong khi đó, Ukraine cũng hướng tới việc thiết lập một tuyến vận tải biển tạm thời để duy trì hoạt động vận chuyển ngũ cốc sau khi Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen hết hiệu lực ngày 17/7 vừa qua mà không được gia hạn. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết Kiev đang đánh giá các phương án để duy trì việc vận chuyển ngũ cốc, đảm bảo cung ứng cho nước ngoài. Các công ty bảo hiểm cũng đang xem xét lại về việc cung cấp hợp đồng bảo hiểm tàu đến Ukraine.
Trong lá thư gửi tới cơ quan vận tải biển Liên hợp quốc - Tổ chức Vận tải biển quốc tế (ISO), Ukraine đã thông báo quyết định thiết lập cơ sở tạm thời cho một tuyến đường biển được đề xuất. Quyền Bộ trưởng Cộng đồng, lãnh thổ và phát triển cơ sở hạ tầng Ukraine Vasyl Shkurakov cho biết mục đích của quyết định trên là tạo điều kiện khơi thông hoạt động vận tải biển quốc tế ở vùng phía Tây Bắc của Biển Đen.
Trong lá thư, phía Ukraine cũng cho biết tuyến vận tải được đề xuất đi qua vùng lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế của Romania, một trong những nước láng giềng của Ukraine ven Biển Đen.