Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng gia nhập BRICS sẽ mở ra cơ hội hợp tác kinh tế và tăng cường vai trò quốc tế của mình, tạo ra sự cân bằng trong mối quan hệ với cả phương Đông và phương Tây. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo Nhật báo Sabah (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 6/9, việc Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ ý định gia nhập nhóm các quốc gia BRICS đã thu hút sự chú ý của nhiều quốc gia, đặc biệt là Nga và Mỹ. Hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin, Nga nhận thấy rằng Thổ Nhĩ Kỳ có một "cách tiếp cận nghiêm túc" trong nỗ lực gia nhập BRICS, một nhóm bao gồm các nền kinh tế mới nổi lớn như Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, và Nam Phi.
Trong một cuộc phỏng vấn với RBC, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã khẳng định rằng khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố như vậy, điều này thể hiện một ý định nghiêm túc. Ông cũng nhấn mạnh rằng BRICS không có quy định nào cấm các quốc gia thành viên của các tổ chức khác như NATO hoặc Liên minh châu Âu duy trì mối quan hệ với BRICS. Ngoại trưởng Lavrov chỉ ra rằng điều quan trọng là các thành viên BRICS và các quốc gia hợp tác với nhóm này chia sẻ các giá trị chung, khác biệt so với những gì Liên minh châu Âu đang bảo vệ, đặc biệt trong bối cảnh xung đột ở Ukraine.
Phát ngôn viên của Đảng Công lý và Phát triển cầm quyền của Thổ Nhĩ Kỳ đã xác nhận ý định gia nhập BRICS nhưng cho biết vẫn chưa có hành động cụ thể nào được thực hiện. Điện Kremlin cũng cho biết BRICS sẽ xem xét đơn xin gia nhập chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ. Theo các nguồn tin, nỗ lực này là một phần của chiến lược ngoại giao rộng hơn của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm tăng cường quan hệ với nhiều đối tác trong một thế giới đa cực, trong khi vẫn thực hiện các nghĩa vụ của mình với tư cách là một thành viên quan trọng của NATO.
Việc Thổ Nhĩ Kỳ muốn gia nhập BRICS cũng phản ánh sự thất vọng của nước này trong việc kéo dài hàng thập kỷ nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu mà không có tiến triển. Kể từ năm 2005, quá trình đàm phán gia nhập EU đã bị đình trệ vì những lý do chính trị, bao gồm sự bế tắc ở Síp và những mâu thuẫn nội bộ khác. Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang trải qua mối quan hệ căng thẳng với các thành viên NATO khác do tiếp tục duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga sau cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra năm 2022.
Trong khi Nga đón nhận sự gia nhập tiềm năng của Thổ Nhĩ Kỳ vào BRICS, Mỹ đã có phản ứng khá thận trọng. Phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết Washington tin rằng các quốc gia có quyền tự do lựa chọn quan hệ đối tác của họ, bao gồm việc gia nhập các nhóm quốc tế như BRICS. Đại sứ Mỹ tại Ankara, Jeff Flake, đã bày tỏ hy vọng rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập BRICS sẽ không thay đổi sự liên kết chiến lược của nước này với phương Tây. Đại sứ Flake lưu ý rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể trở thành một quốc gia hùng mạnh và thịnh vượng nếu cải thiện quan hệ với cả phương Đông và phương Tây.
BRICS, gồm các nước sáng lập là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, là một nhóm các nền kinh tế mới nổi lớn nhất thế giới. Gần đây, BRICS đã mở rộng với sự tham gia của Iran, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Ethiopia và Ai Cập. Các thành viên mới có thể hưởng lợi từ nguồn tài chính thuộc ngân hàng phát triển của BRICS và mở rộng quan hệ chính trị, thương mại.
Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, gia nhập BRICS có thể là một cơ hội để cải thiện hợp tác kinh tế với Nga và Trung Quốc, đồng thời tạo điều kiện trở thành cầu nối thương mại giữa EU và châu Á. Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn trở thành trung tâm xuất khẩu khí đốt từ Nga và Trung Á. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã lâu cáo buộc các quốc gia phương Tây ngăn cản khát vọng xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng tự cung tự cấp và phát triển một nền kinh tế mạnh mẽ của nước này.