Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu tại cuộc họp báo ở Washington, DC ngày 2/9/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, trong tuyên bố, ông Pompeo nhấn mạnh Mỹ từ lâu đã là bạn của các nước ASEAN. Triển vọng ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ thể hiện sự tôn trọng chủ quyền, pháp luật, minh bạch, cởi mở và bao trùm. Đây là những nguyên tắc chung cốt lõi trong hợp tác giữa Mỹ và ASEAN, là cơ sở cho việc khởi động Hội nghị Bộ trưởng Hợp tác Mekong - Mỹ trong tuần này. Ngoài ra, Mỹ sẽ luôn hỗ trợ ASEAN khi khối này đưa ra tiếng nói chung mạnh mẽ nhằm thúc đẩy các giá trị chung nói trên.
Cũng theo ông Pompeo, tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ-ASEAN vừa qua, Mỹ đã tái khẳng định sự ủng hộ đối với vai trò trung tâm của ASEAN ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Mỹ cũng cam kết sẽ lên tiếng trước những hành động gây hấn ngày càng hung hăng hay các mối đe dọa đối với quyền tự do lựa chọn của các quốc gia có chủ quyền trong khu vực. Mỹ sẽ sát cánh cùng các đối tác ASEAN, kiên định với nguyên tắc thượng tôn pháp luật, tôn trọng chủ quyền ở Biển Đông, nơi gần đây đã xảy ra nhiều hành động gây hấn và tàn phá môi trường.
Đối với khu vực sông Mekong, tuyên bố nêu rõ Mỹ ủng hộ sự minh bạch và tôn trọng ở khu vực này; ủng hộ tăng trưởng kinh tế mở dựa trên quy tắc; sát cánh cùng các đối tác ASEAN trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi kinh tế khu vực. Với Sáng kiến Tương lai Y tế ASEAN-Mỹ và khoản hỗ trợ 87 triệu USD của Chính phủ Mỹ để giúp các nước chống lại đại dịch COVID-19, Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) sẽ tăng cường hỗ trợ cho dự án “One Health Workforce - Next Generation” (Xây dựng lực lượng cán bộ y tế cho thế hệ tương lai) nhằm giúp các nước ASEAN chuẩn bị, phòng ngừa, phát hiện và ứng phó với các tình huống khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cũng đang mở rộng sự tham gia của mình thông qua việc thành lập một văn phòng khu vực CDC tại Hà Nội và Đối tác Mỹ - ASEAN về các thành phố thông minh (USASCP).
Đối với việc tiếp tục thúc đẩy thịnh vượng kinh tế ở ASEAN, Mỹ - thông qua Tập đoàn Tài chính Phát triển Mỹ - đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng cần thiết và sẽ cùng với Việt Nam đồng tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Ấn Độ - Thái Bình Dương lần thứ ba nhằm thúc đẩy đầu tư hàng triệu USD theo cách thức cởi mở, minh bạch và dựa trên quy tắc.
Về việc phát triển nguồn nhân lực và trang bị cho người dân kỹ năng, kiến thức để tham gia và cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu, Bộ Ngoại giao Mỹ dự định sẽ tài trợ 5 triệu USD cho Học viện Sáng kiến Lãnh đạo trẻ Đông Nam Á (YSEALI) tại Đại học Fulbright Việt Nam (FUV) ở thành phố Hồ Chí Minh.
Cũng theo tuyên bố, khi mở rộng quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, Mỹ sẽ tham gia giải quyết một số thách thức quan trọng mà khu vực phải đối mặt, như tiếp tục hối thúc Triều Tiên chấm dứt các hành động khiêu khích, tuân thủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và tham gia vào các cuộc đàm phán bền vững để đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn; kêu gọi ngừng bạo lực và tiến hành đàm phán về một giải pháp ngăn chặn bạo lực leo thang ở bang Rakhine của Myanmar.