Mỹ công bố chiến lược mới đối với Trung Quốc

Phát biểu tại Đại học George Washington ở thủ đô Washington D.C trong một sự kiện do Viện Chính sách Xã hội châu Á tổ chức, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã trình bày chiến lược của Chính quyền Tổng thống Joe Biden đối với Trung Quốc, trong đó tái tập trung vào điều mà người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ gọi là “thách thức lâu dài nghiêm trọng nhất đối với trật tự thế giới hiện nay”.

Qua bài phát biểu kéo dài tới 40 phút này, Ngoại trưởng Blinken đã phác thảo cách tiếp cận của Washington là "đầu tư, liên kết, cạnh tranh", đồng thời nhấn mạnh mặc dù Mỹ không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc, song sẵn sàng bảo vệ các lợi ích của mình.

Ông Blinken nêu rõ: “Chúng ta sẽ đầu tư vào nền tảng sức mạnh của mình ở trong nước - khả năng cạnh tranh, đổi mới, dân chủ. Chúng ta sẽ gắn kết các nỗ lực của mình với mạng lưới các đồng minh và đối tác của Mỹ, hành động vì mục đích và sự nghiệp chung. Chúng ta sẽ cạnh tranh với Trung Quốc để bảo vệ các lợi ích của mình và xây dựng tầm nhìn cho tương lai".

Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh quan hệ Washington-Bắc Kinh là "một trong những mối quan hệ phức tạp và gây tác động nhất trên thế giới hiện nay”; Mỹ tin rằng Trung Quốc là quốc gia duy nhất trên thế giới có kế hoạch thay đổi trật tự thế giới do nước này có sức mạnh kinh tế, ngoại giao, quân sự và công nghệ ngày càng tăng.

Tuy  nhiên, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ tái khẳng định Washington không tìm cách ngăn cản Trung Quốc trở thành một cường quốc thế giới hay tìm cách thay đổi hệ thống chính trị của nước này, và cũng không tìm kiếm một cuộc xung đột với Trung Quốc. Ông Blinken nêu rõ: "Chúng tôi không tìm kiếm xung đột hay một cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Ngược lại, chúng tôi quyết tâm tránh xung đột và Chiến tranh Lạnh".

Ngoại trưởng Mỹ tuyên bố Washington sẵn sàng đẩy mạnh ngoại giao và tăng cường liên lạc với Trung Quốc "trên một loạt các vấn đề", và sẵn sàng làm việc cùng nhau về các vấn đề cùng quan tâm như biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19”.

Việc Mỹ công bố chiến lược mới đối với Trung Quốc diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden kết thúc chuyến công du đầu tiên tới Đông Bắc Á. Tại chặng dừng chân ở Nhật Bản, ngày 23/5, Tổng thống Biden đã công bố “Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương” (IPEF), một thỏa thuận đa phương được Washington thiết lập nhằm tăng cường quan hệ thương mại với các nền kinh tế ở châu Á.

Nhà Trắng cho hay IPEF sẽ giúp Mỹ hợp tác chặt chẽ hơn với các nền kinh tế châu Á về hàng loạt vấn đề, trong đó có các chuỗi cung ứng, thương mại điện tử, năng lượng sạch và cuộc chiến chống tham nhũng. Ông Biden nói: "Khuôn khổ này là sự cam kết hợp tác với những người bạn và đối tác thân thiết của chúng tôi trong khu vực để ứng phó những thách thức quan trọng nhất đối với việc đảm bảo tính cạnh tranh kinh tế trong thế kỷ 21".

Chiến lược mới với Trung Quốc được đánh giá là điều chỉnh chính sách lớn thứ 3 của Chính quyền Tổng thống Biden ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Hồi tháng 2, Mỹ cũng đã công bố chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Trong chiến lược này, Washington cam kết tăng cường vai trò của Mỹ nhằm thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở trong hàng loạt lĩnh vực từ an ninh tới kinh tế. Mỹ sẽ củng cố khả năng răn đe trước những động thái gây hấn quân sự nhằm vào Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác của nước này trong khu vực. Mỹ cũng tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực Đông Nam Á và các khu vực khác.

Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương có đoạn nêu rõ: “Dưới thời Tổng thống Biden, Mỹ quyết tâm tăng cường vị thế dài hạn của chúng tôi và những cam kết của chúng tôi đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Chúng tôi sẽ chú trọng mọi khu vực tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, từ Đông Bắc Á tới Đông Nam Á, từ Nam Á tới châu Đại Dương, bao gồm các hòn đảo tại Thái Bình Dương”.