Nhu cầu xây dựng tại Mỹ tăng mạnh trong khi lại thiếu nhân lực. Ảnh: CNN
Matthew Messer vận chuyển những tấm pin Mặt trời trên nóc một ngôi nhà ở Long Island, New York, anh nâng từng tấm một giữa cái nóng 38 độ C vào tháng Sáu. Messer là chủ công ty New York Solar Maintenance (chuyên bảo trì pin năng lượng Mặt trời), nhưng những ngày này, anh cũng phải xoay trần ra làm việc cùng với các kỹ thuật viên của mình bảy ngày một tuần khi công việc kinh doanh bùng nổ.
Hậu đại dịch, nhu cầu lao động tăng mạnh
“Đây không phải cách hoàn hảo để sử dụng thời gian của tôi. Nhưng đó là những gì cần phải xảy ra”, Messer nói về những ngày anh làm việc trên mái nhà. Đó là bởi ông chủ này chẳng tìm được ai để thuê. Doanh nghiệp nhỏ của anh thuê ba cấp độ nhân lực: từ cấp đầu vào đến kỹ thuật viên chính, nhưng đang đối mặt với tình trạng chung của toàn ngành xây dựng là thiếu hụt lao động do nhu cầu bùng nổ sau đại dịch COVID-19.
Hàng triệu việc làm sẵn có nhưng lại thiếu người nộp đơn - đó là một nền kinh tế mới khi cuộc sống dần trở lại bình thường.
Nhu cầu xây dựng và sửa chữa nhà đang tăng mạnh do thị trường nhà ở nóng dần lên và nhiều người làm việc ở nhà hơn. Theo Hiệp hội Công nhân và Nhà thầu xây dựng Mỹ, trong một ngành vốn đã thiếu nhân công từ trước đại dịch, các doanh nghiệp xây dựng sẽ cần thuê 430.000 công nhân trong năm nay và 1 triệu công nhân nữa trong 2 năm tới để đáp ứng nhu cầu.
"Điện thoại đổ chuông suốt. Tôi đang mở rộng nhanh nhất có thể, nhưng hiện tại quá trình đó bị chi phối bởi số lượng kỹ thuật viên lành nghề mà tôi có thể đưa về”, Messer cho hay.
Ngành xây dựng đã ngừng hoạt động vài tháng vào năm ngoái trong thời kỳ đại dịch - nhưng nhanh chóng được coi là hoạt động thiết yếu, cho phép các dự án được tiếp tục. Nhưng chỉ trong khoảng thời gian ngắn đó, ngành này đã mất hơn 1 triệu lao động. Theo Bộ Lao động Mỹ, ngành công nghiệp xây dựng đã thu hút lại gần 80% lực lượng lao động kể từ đó, nhưng vẫn giảm 238.000 lao động so với mức trước đại dịch.
Ngành xây dựng Mỹ cần thêm 1 triệu công nhân trong 2 năm tới để đáp ứng nhu cầu. Ảnh: CNN
Matthew Schimenti, chủ sở hữu công ty xây dựng Schimenti Construction, cho biết: “Chúng tôi đang mất nhiều người hơn số lượng vào. Trong đại dịch, mọi người đã đưa ra quyết định rời khỏi khu vực và ngành”.
Schimenti Construction - chủ yếu hoạt động với các dự án thương mại - có 20 vị trí lao động mở ở tất cả các cấp độ kỹ năng. Họ thậm chí đã thuê hai nhà tuyển dụng nội bộ chỉ để tìm kiếm tài năng. Hoạt động xây dựng thương mại phần lớn vẫn bằng phẳng trong thời kỳ đại dịch, nhưng dự kiến sẽ tăng mạnh khi nền kinh tế Mỹ trở lại như trước dịch COVID-19.
"Chúng tôi ước đó chỉ là một giấc mơ tồi tệ, nó sẽ biến mất và mọi người quay trở lại – nhưng điều đó sẽ không xảy ra”, ông Schimenti nói.
Giải pháp: Trả lương nhiều hơn
Khi Matthew Messer bắt đầu nhận thấy tình trạng thiếu hụt nhân công, anh nhận ra rằng mình phải nhanh chóng tăng lương để duy trì tính cạnh tranh. Các nhân viên còn lại của anh đang bị săn đuổi bởi các công ty khác. Trong bốn tháng qua, Messer đã tăng lương đầu vào lên 40%. Chi phí đó đứng đầu, so với các chi phí vật liệu đang tăng, bao gồm thép và gỗ, nhưng lại được Messer chuyển cho khách hàng chịu.
Messer cho biết: "Tôi chào giá từ 18 - 22 USD một giờ mà không nhận được đơn xin việc nào. Tôi tăng lên 23 USD và vẫn không nhận được gì. Tôi đã tăng lên 25 USD và bắt đầu lác đác người đến. Đó là một sự gia tăng đáng kể, nhưng để phát triển kinh doanh, tôi cần các lao động kỹ thuật”.
Nhưng không giống như các ngành khác đang đối mặt với tình trạng thiếu lao động, chẳng hạn như nhà hàng và khách sạn, ngành xây dựng đã trả gần gấp đôi mức lương trung bình theo giờ. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, một công nhân nhà hàng hoặc khách sạn có thể kiếm được 18,23 USD / giờ, so với 32,86 USD/ giờ cho một công nhân xây dựng.
Michael Bellaman, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Hiệp hội Công nhân và Nhà thầu Xây dựng cho biết: "Bạn có thể kiếm sống tốt trong khi vẫn đi học. Nếu bạn có mong muốn học nhiều nghề thủ công, chúng tôi sẽ dạy bạn nhiều nghề thủ công. Các thành viên của chúng tôi đã đầu tư 1,3 tỷ USD trong năm ngoái để nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động hiện có của họ”.
Thiếu lớp dạy nghề và tình trạng dân số già
Các khoá học thực hành xây dựng và mộc - từng được đưa vào chương trình giảng dạy tại các trường học trên toàn quốc - hiện nay còn rất ít. Những khoá học này thường là nơi đầu tiên giới thiệu với học sinh các công cụ cần thiết trong hoạt động xây dựng. Theo ông Bellaman, việc thiếu các khoá đào tạo khiến ngành này khó thu hút và tuyển dụng tài năng trẻ. Điều đó, cộng với tình trạng lực lượng lao động xây dựng đang già đi – với độ tuổi trung bình là 43 - đã tạo ra lỗ hổng việc làm.
Việc đào tạo các kỹ năng mới mà không mất thêm chi phí cho người lao động nằm trong nỗ lực giữ chân họ. Trong thập kỷ qua, tỷ lệ thôi việc trung bình hàng tháng trong lĩnh vực xây dựng là 5,2%, so với 3,6% ở tất cả các ngành, theo Cục Thống kê Lao động Mỹ. Và khi nhân lực chưa đáp ứng được nhu cầu, các công ty sẽ ngày càng tìm đến công nghệ để thay thế các vị trí còn trống.
Ông Bellaman cho biết: "Ngành công nghiệp xây dựng đang sử dụng công nghệ và đổi mới để xử lý cơ bản sự gián đoạn liên quan đến tình trạng thiếu lao động. Họ sử dụng nhiều máy bay không người lái, robot và sản xuất phụ gia. Điều đó lại tạo ra những cơ hội nghề nghiệp mới trong không gian đổi mới và công nghệ đó. Và điều đó rất hấp dẫn đối với thế hệ trẻ”.